یادداشت| تغییر رویکرد ترامپ، به چپگرایان مخالف نتانیاهو قدرت داد

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، در فضای سیاسی داخل رژیم صهیونیستی جناح های چپ، راست و میانه رو حضور داشته اند. جنگ قدرت همیشه بین چپ و راست برقرار بوده و میانه روها همواره بین این دعواها به تناسب منافعشان در رفت و آمد بوده‌اند. از زمان تأسیس موجودیت رژیم صهیونیستی تا اواخر دهه 1970 میلادی (حوالی 1977) جناح چپ- که خواستگاه کمونیستی داشته، رهبران آن یهودیان شرق اروپا و روسیه بوده‌اند- قدرت را در دست داشت. اما از دهه 1980 میلادی کم کم راستگرایان قدرت را در دست گرفتند و تاکنون این قدرت را در اختیار دارند.

اختلافات راستگرایان و چپگرایان در رژیم صهیونیستی 

نگاه اقتصادی

عمده ترین اختلاف راستگرایان و چپگرایان در رژیم صهیونیستی همچون دیگر واحدهای سیاسی غربی، در نوع نگاه اقتصادی آنها نهفته است. چپگرایان عمدتا اقتصاد سوسیالیستی را- که بر کشاورزی و نظام کارگر محور متکی است- پایه اقتصاد می دانند. به همین جهت در دوره سردمداری چپگرایان در 30 سال نخست تأسیس رژیم صهیونیستی، کیبوتس ها که شهرک های کشاورزی محور هستند نقطه مرکزی فعالیت های اقتصادی قرار گرفتند.

در مقابل راستگرایان اقتصاد سرمایه داری را محور می دانند. آنها با متمرکز شدن بر فعالیت های صنعتی و سرمایه گذاری خصوصی، اقتصاد رژیم صهیونیستی را طی دهه 1980 تا کنون پیش برده اند. به همین لحاظ شاهد این هستیم که امروز تقریبا کیبوتس ها یا همان شهرک های کشاورزی تقریبا در حال انقراض هستند و شهرک های صنعتی جای آنها را گرفته اند.

نگاه سیاسی

در دیدگاه سیاسی دولت های چپگرا سیاست درهای بسته را اجرا کردند و با برقراری ارتباط با کشورهای بزرگ، روابط خود را با آنها مستحکم کردند. در مقابل راستگرایان با سیاست های درهای باز، تلاش می کنند با برقراری ارتباط با تمامی واحدهای سیاسی کوچک و بزرگ دنیا، از طریق این روابط خود را در جهان تکثیر کنند.

نگاه دینی

از حیث دینی چپگرایان در فلسطین اشغالی، بیشتر سکولار و لائیک هستند و زندگی آزاد برای تمامی اقشار و اقوام را می پسندند. چپگرایان در سرزمین های اشغالی کمتر مذهبی هستند و مذهب در جامعه چپ ها بیشتر وجه فردی دارد. به همین جهت چپگرایان به نظام های دموکراتیک گرایش دارند و ارزش های دموکراتیک غربی را سرلوحه خود قرار می دهند.

در مقابل راستگرایان سرزمین های اشغالی بیشتر مذهبی هستند و ارزش های دیانت یهود برای آنها بر ارزش های دموکراتیک اولویت دارد. راستگرایان طیف های مختلفی دارند که در میان آن از مذهبی های افراطی تا کسانی که به چپگرایان نزدیک هستند مشاهده می شود اما اکثریت راستگرایان به ارزش های جنبش صهیونیست به شدت پایبندند و امروز در اقدامات شان تمامی برنامه های خود را بر اساس همین ارزش ها شکل داده اند. روابط راستگرایان با مذهبی های افراطی مثل حریدی ها و ارتدوکس ها نیز بسیار نزدیک است.

نگاه به فلسطین و فلسطینیان

مهمترین اختلاف چپگرایان و راستگرایان در رژیم صهیونیستی در نگاهی است که آنها به فلسطینیان دارند. چپگرایان همواره فلسطینیان را به عنوان یک ملت و جمعیت پذیرفته اند و براساس ارزش های دموکراتیک به این قائل اند که فلسطینیان حق دارند کشور فلسطین را در کنار اسرائیل تشکیل دهند. به همین جهت مبنای نگاه آنها به فلسطینیان همان طرح دو دولت (Two States) است.

اما راستگرایان به یک کشور یهودی که وطن قوم یهود باشد اعتقاد دارند. به همین لحاظ آنها به هیچ وجه به دنبال تشکیل کشور فلسطین نیستند. راستگرایان از زمانی که اواخر دهه نخست قرن بیست و یکم آخرین نخست وزیر چپگرا (ایهود اولمرت) را توانستند کنار بزنند تمام توان خود را به کار گرفتند تا برای همیشه طرح دو دولت را کنار بگذارند.

آغاز دوره ترامپ اوج چالش طلبی راستگرایان

در دوره ترامپ راستگرایان به این باور رسیدند که دیگر دوره تشکیل کشور فلسطین سرآمده است و وقت آن است که دولت یهودی را در فلسطین اشغالی به وجود آورند. این باور در کلام نفتالی بنت، وزیر آموزش دولت نتانیاهو پس از ریاست جمهوری دونالد ترامپ کاملا آشکار شد. بنت با کمال اطمینان پس از انتخابات آمریکا اعلام کرد فلسطینیان دیگر باید کشور فلسطینی را فراموش کنند. بنیامین نتانیاهو طی روزهای گذشته نیز این گفته بنت را دوباره تکرار کرد و در حاشیه نشست های مجمع عمومی سازمان ملل در موضعگیری علیه گفته های دونالد ترامپ گفت تا زمانی که من هستم محال است کشور فلسطینی شکل بگیرد.

جرخش ترامپ و قدرت گرفتن نگاه چپگرایان

طی روزهای گذشته دونالد ترامپ، در اظهاراتی در حاشیه نشست های مجمع عمومی سازمان ملل اعلام کرد بهترین راه حل برای فلسطین، راه حل دو دولت است. این نخستین بار است که دونالد ترامپ از زمان رسیدن به ریاست جمهوری آمریکا، حمایت خود را از طرح دو دولت اعلام می کند. اگرچه او رسما موضع خود را در این خصوص اعلام نکرده بود اما با همراهی کامل با صهیونیست ها به مسیری قدم گذاشته بود که عملا کنار گذاشتن طرح دو دولت بود. انتقال سفارت به قدس، حضور کنار دیوار براق، تعطیلی دفتر ساف در آمریکا و اقداماتی که در راستای معامله قرن ارائه کرده بود همگی حکایت از همراهی او با صهیونیست‌های راستگرای افراطی در راستای طرح یک دولت داشت.

اظهارات نتانیاهو مبنی بر اینکه اجازه نخواهد داد کشور فلسطینی در دوره او شکل بگیرد، واکنش او به سخنان ترامپ در حمایت از طرح دو دولتی بود. حال با این اظهارات ترامپ، چپگرایان و کسانی که در سرزمین های اشغالی به دنبال طرح دو دولتی بوده اند احساس قدرت کرده اند و در حال ایجاد ادبیات جدید در این راستا هستند.

گزارش راهبردی اندیشکده پژوهش های امنیت ملی رژیم صهیونیستی در مقابل طرح نتانیاهو

اندیشکده مطالعات امنیت ملی رژیم صهیونیستی (INSS) اخیرا پژوهشی را منتشر کرده است که در آن به راهبرد جدیدی اشاره شده که طی آن از اجرای طرح یک دولت جلوگیری شود. این گزارش از این نقطه آغاز می کند که رژیم صهیونیستی در حال حاضر به بن بست سیاسی خطرناکی رسیده است و طرحی که در این گزارش ارائه می شود «طرح اقدام سیاسی- امنیتی برای مسئله فلسطین» است که دو هدف عمده را دنبال می کند: نخست، بهبود وضع استراتژیک رژیم صهیونیستی و دوم، جلوگیری از تضعیف این رژیم با اشتباهی به نام دولت واحد. این طرح نقشه ای را بیان می کند و نهایت آن جلوگیری از تسلط کامل و اشغال کرانه باختری توسط صهیونیست هاست. این طرح حقیقت هدف خود را فراهم کردن شرایط لازم برای تحقق طرح دو دولت به منظور حفظ یک کشور یهودی دموکراتیک، یهودی، امن و اخلاق گرا معرفی می کند. پرداختن به این گزارش مجال این نوشته نیست و در مجالی دیگر به وجوه مختلف و جزئیات این گزارش پرداخته خواهد شد اما آنچه مهم است این است که طرحی با این میزان اختلاف با دیدگاه نتانیاهو و راستگرایان افراطی در رژیم صهیونیستی عرضه می شود. این حکایت از این دارد که با چرخش دیدگاه ترامپ نسبت به فلسطین و تأیید رویکرد دو دولتی، حال مخالفان راستگرایان نیز احساس قدرت کرده اند و به میدان آمده اند.

البته نکته ای که در این گزارش آمده و باید به آن توجه کرد این است که در همین طرح، نقشه هایی مورد تأیید قرار گرفته که خود حکایت از شیطنت صهیونیستها دارد اما به نظر می رسد به وجود آمدن اختلاف با وجود این شیطنت ها امری جدی است.

 جمع بندی

با تغییر رویکرد ترامپ و حرکت او به سمت طرح دو دولتی به نظر می رسد صهیونیست های چپگرا در حال سازماندهی دوباره برای مقابله با نتانیاهو و راستگرایان هستند. این اختلاف به مرور با تشدید وضعیت امنیتی خود را بهتر نشان خواهد داد. شاید همین اختلاف نتانیاهو را مجبور کند تا همچون اسلاف خود با ایجاد یک بحران بیرونی و حرکت به سمت یک جنگ این بحران را به بیرون صادر کند. البته این بحران در عین حال می تواند به سقوط نتانیاهو و حتی دادگاهی او نیز منتهی شود. شاید این روند، آغاز پایین کشیدن نتانیاهو از مسند قدرت باشد؛  فرآیندی که به نظر می رسد از پرونده های فساد او و خانواده اش کلید خورده است.

اما در عین حال نباید این نکته نیز نادیده گرفته شود که با وجود اختلاف به وجود آمده بر سر طرح دو دولت و یک دولت در محافل سیاسی رژیم صهیونیستی مسئله‌ای چون جدا کردن نوار غزه و مسئله خان الاحمر مورد تأیید همین طرح جدید است و نباید نسبت به آن غافل بود. به نظر می رسد با وجود تمام اختلافات بنیادین، بر سر مسائلی از این قبیل هماهنگی و انسجام بین صهیونیستها وجود دارد. یک گزینه بدبینانه می‌تواند این باشد که این اختلافات ظاهری بازی صهیونیستها برای به فرجام رساندن برنامه‌هایی است که برای نوار غزه و خان الاحمر دارند.

انتهای پیام/