نقش برگزاری نشست‌های شانگهای و سیکا در تبیین امنیت و توسعه پایدار

به گزارش خبرنگار گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، به نقل از interaffairs.ru، ولادیمیر پتروفسکی، دکترای علوم سیاسی، عضو رسمی آکادمی علوم نظامی، رئیس پژوهشکده مطالعات شرق آکادمی علوم روسیه معتقد است رویدادهای مهم چند روز اخیر، نشست نوزدهم شورای سران کشورهای سازمان همکاری شانگهای (SCO) در بیشکک و پنجمین کنفرانس تعامل و اعتمادسازی در آسیا (CICA) در دوشنبه یک ویژگی کلیدی مشترک دارند. آنها رابطه جدایی‌ناپذیر بین امنیت منطقه‌ای و توسعه پایدار، دو رکن مهم برای اوراسیا و کرانه آسیایی اقیانوس آرام را نشان می‌دهند.

نشست بیشکک نشان داد که سازمان شانگهای، که ابتدا به‌عنوان مکانیسم تخصصی برای حل مسائل مرزی در نظر گرفته شده بود، از مدتها پیش این نقش را ارتقا داده و به یک سازمان بین‌المللی تمام‌عیار تبدیل شده است. استراتژی توسعه میان‌مدت آن تا سال 2025 منجر به همکاری در سه حوزه اصلی می‌شود: مقابله با نیروهای "سه محور شرارت" (تروریسم، جدایی‌طلبی، افراط‌گرایی)، همکاری تجاری ــ اقتصادی و انسانی.

اولین مورد بیشترین رشد را طی سال‌های گذشته داشته است، اما در حالی که بر اساس درک کلی کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای، همکاری‌های مالی و سرمایه‌گذاری و تجارت عقب افتاده‌اند. از تمامی اسناد توافق‌شده که در چارچوب سازمان شانگهای امضا شده است، تنها 9 درصد موارد مربوط به مسائل اقتصادی بوده است.

شرکت‌کنندگان در اجلاس بیشکک سعی در اصلاح این وضعیت کردند؛ از 22 سند امضاشده در آن، بسیاری به این موضوع مربوط می‌باشد. اگرچه به موفقیتی دست نیافتند، اما همه آنها مهم هستند، زیرا آنها انگیزه‌ای برای کار عملی مشخص‌شده ارائه می‌کنند، به‌عنوان مثال، روی ساخت راه‌آهن چین ــ قرقیزستان ــ ازبکستان بحث شد که خود "یک انگیزه قوی برای توسعه تجارت و رشد متقابل سرمایه‌گذاری‌ها" ایجاد می‌کند. شرکت‌کنندگان اصلی ــ مسکو و پکن ــ در مورد مسائل بحث‌برانگیز اصلی توافق کردند، و اکنون هیچ مانع سیاسی یا مالی برای شروع بزرگترین پروژه اقتصادی شانگهای وجود ندارد.

برای افزایش پتانسیل اقتصادی، این سازمان باید سرعت ایجاد صندوق توسعه و بانک توسعه شانگهای را افزایش دهد. این موضوع به‌مدت 15 سال مورد بحث قرار گرفته است، اما هنوز هیچ نتیجه مشخصی نداشته است. در بیانیه بیشکک، جزئیات درباره این موضوع نیز کم است، اما کارشناسان امیدوارند که در طول ریاست روسیه در شانگهای، که پس از نشست بیشکک آغاز می‌شود، این مسئله در نهایت حل خواهد شد.

بسیاری از کسانی که در بیشکک گرد هم آمده بودند، بلافاصله پس از اجلاس به‌سمت دوشنبه، به نشست پنجم سیکا رفتند. این فرمت گفتمان، که در سال 1992 توسط نخستین رئیس جمهور قزاقستان، نورسلطان نظربایف پیشنهاد شده، به اصول حاکمیت قانون، عدم دخالت در امور داخلی کشورهای عضو و تعاملات اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی پایبند است. هدف اصلی این نشست گسترش همکاری با توسعۀ رویکردهای چندجانبه برای ترویج صلح، امنیت و ثبات در آسیا است.

نشست سیکا در شهر دوشنبه با حضور نمایندگان 27 کشور در این اتحادیه و همچنین 13 ناظر، از جمله نمایندگان سازمان‌های بین‌المللی برگزار شد. در سند نهایی این نشست آمده است که سیکا، به‌عنوان یک مکانیزم همکاری مهم چندجانبه در منطقه، باید گفتگو و همکاری چندجانبه را تقویت کرده و همچنین نقش بیشتری در ترویج امنیت برابر و تفکیک‌نشده و توسعه مشترک بازی کند. سیکا همچنان به ترویج مدل مشارکتی، عادلانه و پایدار روابط بین‌المللی چندجانبه ادامه می‌دهد، و با تعمیق اقدامات اعتمادسازی، مذاکراتی برگزار کرده، تلاش‌های مشترک را برای منافع مشترک تقویت می‌کند و گفتگو در مورد معماری امنیت منطقه‌ای را که می‌بایستی باز، جامع و مبتنی بر اصول کلی امنیت بین‌المللی و حقوق و منشور سازمان ملل متحد باشد، گسترش می‌دهد.

شرکت‌کنندگان در این نشست در شهر دوشنبه به‌طور خاص اشاره کردند که از زمان پذیرش چین به‌عنوان ریاست کنفرانس در ماه مِی سال 2014 (پس از آن ریاست چین به‌مدت چهار سال دیگر تمدید شد و در حال حاضر به تاجیکستان رسیده است)، چین نقش مهمی در ارتقاء روند سیکا، ترویج تقویت سازمانی آن، تصویب و اجرای اقدامات اعتمادسازی بازی کرده است. در سال 2014، در نشست سیکا در شانگهای، رئیس جمهور چین، شی جین پینگ پیشنهاد ایده مفهوم جامع، یکپارچه، همکاری و امنیت پایدار در آسیا را داد، که حمایت اعضای سیکا را دریافت کرد و در جلسه فعلی مورد بحث و بررسی آنها قرار گرفت.

در دوشنبه، همانند بیشکک، مسائل امنیتی و توسعه کنار هم مورد بحث قرار گرفت. رئیس جمهوری خلق چین در مورد این امر گفت، "توسعه پایه امنیت است و امنیت یک شرط توسعه است".

به هر حال، طرف روسی، به‌عنوان هماهنگ‌کننده ابعاد اقتصادی سیکا، اهمیت ویژه‌ای برای کار در این زمینه می‌گذارد. ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه، در سخنرانی خود در این نشست، یادآور شد که دقیقاً به‌ابتکار روسیه بود که شورای تجاری در سال 2015 به‌عنوان بخشی از کنفرانس ایجاد شد و یک یادداشت همکاری میان شرکت‌های کوچک و متوسط ​​برای نشست جاری آماده شد. روسیه حامی افزایش تجارت متقابل، و ضد قانون حمایت‌گرایی، تحریم‌های نامشروع، محدودیت‌ها و موانعی با انگیزه سیاسی است. این کشور متعهد به تعمیق جامع همکاری سرمایه‌گذاری، گسترش همکاری‌های صنعتی بر پایه قوانین سازمان تجارت جهانی بر اساس اصول برابری، احترام و توجه به منافع یکدیگر است.

هر دوی این اجلاس به‌طور قانع‌کننده‌ای نشان دادند که گفتگو و مشاوره چندجانبه در قالب سازمان شانگهای و سیکا یک شرط ضروری برای اطمینان از امنیت، ثبات و توسعه پایدار کشورهای اوراسیا و منطقه آسیا ــ اقیانوس آرام در جهان آشفته کنونی است. روسیه و چین، بنیانگذاران و شرکت‌کنندگان فعال این مکانیسم‌های مذاکره و مشاوره چندجانبه، به‌عنوان ضامن کارآمدی و چشم‌انداز توسعه آنها عمل می‌کنند.

انتهای پیام/*