بافته ذهنی زنان عشایر در مرز فراموشی؛ «اوجاق قراقی» در اردبیل احیا می‌شود+تصاویر

به گزارش خبرگزاری تسنیم از اردبیل، اوجاق قراقی،  یکی از بافته‌های بومی و اصیل عشایر استان اردبیل است که در گذشته به عنوان یکی از لوازم اصلی سبک زندگی عشایری قلمداد می‌شد.

زنان عشایر در گذشته نه چندان دور علاوه براینکه کارهای مربوط به دامداری و تولید انواع لبنیات و امور جاری زندگی را انجام می‌دادند، در کنار آنها به تولید انواع صنایع دستی همچون گلیم، ورنی، پلاس، خورجین و اوجاق قراقی نیز می‌پرداختند.

امروزه  شیوه زندگی عشایر تغییراتی پیدا کرده و تحت تاثیر این تغییرات متاسفانه تولید صنایع دستی در زندگی عشایر رنگ باخته است. از یک طرف بخشی از عشایر به زندگی یک جا نشینی روی آورده‌اند و با چنین شرایطی دیگر بافت انواع صنایع دستی مانند خورجین و اوجاق قراقی که در پیرامون اوجاق زغالی استفاده می‌شد، را جز نیازمندی‌های ضروری خود نمی‌دانند.

یکی از بانوان عشایر در خصوص این صنعت دست تصریح کرد: اوجاق قراقی بافته ضخیم پشمی است که به صورت ذهنی و بدون نقشه توسط بانوان بافته می‌شود.

زهرا محمدزاده افزود: در گذشته اوجاق قراقی استفاده به مراتب بیشتری داشت و برای اینکه شراره آتش بر روی زیرانداز اصلی آلاچیق نیفتد دور اوجاق زغالی مورد استفاده قرار می‌گرفت.

وی تصریح کرد: به دلیل اینکه استفاده از اوجاق زغالی کاهش یافته به مانند گذشته این صنعت دست بافته نمی‌شود و در بین برخی خانواده‌ها مورد استفاده قرار می گیرد.

در عین حال معاون صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اردبیل نیز در خصوص اهمیت این صنعت دست گفت: اوجاق قراقی بافته پشمی است که به شیوه سنتی بر روی دار افقی و یا دار عمودی بافته می‌شود.

خوداتکایی عشایر در تامین ملزومات زندگی

ملکه گلمغانی زاده افزود: عرض این بافته عموما 23 تا 25 سانتی متر و طول آن 10 متر است  و تارو پود این دستبافته از جنس نخ پشمی و رنگ های بکار رفته  بوده و الیاف آن باید از ثبات کافی برخوردار باشند.

وی با بیان اینکه عشایر در گذشته تمامی نیازمندی خود از جمله لوازم زندگی را خود تامین می‌کردند، اظهار کرد: نوارهای این نوع بافته دارای رنگ‌های متفاوت است و بافت قرینه این طرح‌ها اغلب به صورت ذهنی ایجاد می‌شود؛ از لحاظ شیوه بافت و شکل ظاهری کاملا شبیه به جاجیم است و مصرف محلی دارد. رنگ‌های مورد استفاده در اوجاق قراقی اغلب قرمز، زرد، نارنجی، آبی، سیاه و سفید است و رنگ‌های روشن و شاد بیشتر به چشم می‌خورد.

معاون صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان گفت: بافت اوجاق قراقی معمولاً به این شکل است که نخ ها متناوباً از روی یکدیگر رد شده در اثر پیوستگی نخ‌های تار و پود و درگیری آنها با یکدیگر بافته‌ای با مقاومت مطلوب تولید می‌شود.

به گفته گلمغانی زاده اوجاق قراقی پس از بافت به همدیگر دوخته شده و در کنار اوجاق قرار می گرفت. اما این صنعت دست منسوخ شده است.

وی با بیان اینکه این هنر فعلا به ثبت ملی نرسیده است اما ظرفیت ثبت ملی را دارد، افزود: به منظور احیای این صنعت دست به دنبال راه‌اندازی دوره‌های آموزشی در شهرستان پارس آباد هستیم تا به پاس آموزش‌ها از فراموشی و منسوخ شدن این رشته ممانعت شود.

گزارش از ونوس بهنود

انتهای پیام/ ع