گزارش| قدرت‌نمایی ترکیه در قبرس
ترکیه در موضوعاتی همچون اویغورهای چین و ترکمان‌های عراق با انعطاف و اعتدال برخورد کرده اما در مورد جمهوری ترک نشین قبرس شمالی، سرسختی بیشتری به خرج می‌دهد که حاکی از پس زمینه‌ها و انگیزه‌های مهم برای اقدامات جدید در حوزه شرقی مدیترانه است.
به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، این روزها موضوع شرق مدیترانه و اقدامات ترکیه در حوزه‌های اکتشافی و حفاری نفتی در حوالی سواحل قبرس شمالی موجب آن شده که موجی از اختلافات جدید بین ترکیه و اتحادیه اروپا و آمریکا به وجود بیاید ترکیه به دنبال آن است که در مورد مسئله قبرس سماجت بیشتری به خرج بدهد و از مواهب استراتژیک این منطقه محروم نماند.
قدرت‌نمایی نظامی و سیاسی در مدیترانه
خلوصی آکار وزیر دفاع ترکیه دیروز همراه با رئیس ستاد کل نیروهای مسلح این کشور و همچنین سه فرمانده نیروهای هوایی، دریایی و زمینی ارتش، به جمهوری ترک قبرس شمالی سفر کرد و در این سفر در نهاد نخست وزیری با ارسین تاتار نخست وزیر قبرس شمالی دیدار کرد.
این سفر در نوع خود یک اقدام کم مانند برای قدرت‌نمایی در برابر بخش روم نشین قبرس یا قبرس جنوبی و همچنین یونان و اتحادیه اروپا است. چرا که علاوه بر یونان و اتحادیه اروپا، کشورهای دیگری همچون مصر و آمریکا نیز با اقدامات اکتشافی و حفاری ترکیه در قبرس مخالفت می‌کنند و معتقدند که منابع عظیم هیدروکربنی قبرس و اقدامات ترکیه، می‌تواند پتانسیل‌های قابل توجهی برای درگیری‌ها و مشکلات جدید در این منطقه پدید بیاورد.
چرا قبرس برای اردوغان مهم شد؟
ارسین تاتار نخست وزیر قبرس شمالی مدتی پیش در سفر به ترکیه و پس از دیدار با مقامات رسمی این کشور، مهمان شبکه تلویزیونی سی.ان.ان ترک بود و با زبان و ادبیات بسیار شفاف و آشکار اعلام کرد که قبرس شمالی خود را فرزند ترکیه می‌داند و این کشور را وطن کوچک خود فرض می‌کند و وطن بزرگ را در ترکیه می‌بیند.
تاتار همچنین اعلام کرد که قبرس شمالی حاضر است شهر خالی از سکنه مرعش را در اختیار پیمانکاران ترکیه بگذارد تا سرمایه گذاری‌های میلیاردی برای ایجاد زیرساخت‌های صنعت توریسم در این شهر ایجاد شود.
اگر چه رئوف دنگتاش رئیس‌جمهور فقید قبرس شمالی نیز یکی از چهره‌های ترکی بسیار مهم در تاریخ قبرس بوده اما تاکنون سابقه نداشته که هیچ کدام از مقامات سیاسی جمهوری ترک قبرس به این شکل آشکار، وابستگی خود را به ترکیه اعلام کنند و چنین به نظر می‌رسد که در شرایط کنونی، فضای داخلی و خارجی برای مداخله جدی ترکیه در قبرس فراهم شده است.
موضوعات هویتی و نژادی در پرونده قبرس شمالی، برای ترکیه مهم است اما واقعیت این است که دولت اردوغان در چند سال گذشته در دیگر پرونده‌های نژادی مرتبط با ترک‌ها چنین سریع و راسخ اقدام نکرده است و همچنان که دیده‌ایم، ترکیه در موضوعاتی همچون اویغورهای چین و ترکمان‌های عراق با انعطاف و اعتدال برخورد کرده، اما در مورد جمهوری ترک نشین قبرس شمالی، سرسختی بیشتری به خرج می‌دهد که حاکی از پس زمینه‌ها و انگیزه‌های مهم برای اقدامات جدید در حوزه شرقی مدیترانه است.
بسیاری از تحلیل‌گران و فعالان سیاسی ملی گرای ترکیه در چند ماه اخیر، شرایط سخت زندگی اویغورهای چین را بارها در عکس و تیتر صفحه نخست روزنامه‌ها منعکس کرده و خواستار آن شده‌اند که ترکیه برای نجات اویغورها از مشکلات فعلی اقدامی بکند و با چین وارد مذاکره شود.
حتی چندین بار دانشجویان ملی‌گرا در برابر ساختمان سفارت چین در آنکارا جمع شده و علیه اقدامات دولت کمونیستی چین شعار دادند. اما با این حال ترکیه تاکنون به شکل جدی در برابر چین موضع‌گیری نکرده است.
همچنین در پرونده عراق نیز بارها شاهد آن بودیم که سران گروه‌هایی از عشایر و احزاب ترکمان‌های سنی و شیعی عراقی به ترکیه سفر کرده‌اند و ترکیه نشان داده که در برابر اقدامات بغداد و اربیل از آنها حمایت می‌کند.
اما هیچگاه به شکل جدی و قاطعانه در برابر عراق و اقلیم کردستان اقدام تهاجمی انجام نداده است و این دو مساله روشن نشان می‌دهد که در تفکر و منش سیاسی حزب عدالت و توسعه و دولت اردوغان، منفعت گرایی و مشی عملگرایانه، جایگاه ویژه‌ای دارد.
چین یک ابر قدرت اقتصادی و سیاسی مهم است که در استراتژی نوین ترکیه و در بحث و گفتمانی که از آن به نام "دوباره آسیا" نام برده می‌شود، رابطه با چین برای ترکیه از اهمیت بالایی برخوردار است.
در شرایط نوینی که آنکارا دل خوشی از توسعه روابط خود با غرب و آمریکا ندارد، به سوی مسکو و پکن چرخش کرده است و در نتیجه حاضر نیست به خاطر موضوعی همچون اویغورها به شکل جدی در برابر پکن بایستد و منافع اقتصادی کلان خود را به خطر بیاندازد.
در مورد ترکمان‌های عراق نیز همین اصل صادق است و ترکیه به خاطر حفظ روابط اقتصادی و امنیتی خود با اقلیم کردستان عراق و همچنین تقویت روابط سیاسی و اقتصادی با دولت مرکزی بغداد، حاضر نیست در مورد ترکمن‌ها مواضع سفت و سخت بگیرد.
به عبارتی روشن استفاده از منابع استراتژیک هیدروکربنی شرق مدیترانه برای ترکیه اهمیت حیاتی دارد و می‌تواند نه تنها بخش مهمی از نیازهای ترکیه به منابع حیاتی و حامل‌های انرژی را تامین کند، بلکه می‌تواند در تبدیل کردن ترکیه به هاب و بستر بزرگ ترانزیت منابع به سوی اروپا نقش موثری ایفا کند.
البته ترکیه در میدان گسترده و حساس هیدروکربنی شرق مدیترانه، تنها با بخش روم نشین قبرس، یونان و اتحادیه اروپا طرف نیست. بلکه شیطنت‌های برخی از کنسرسیوم‌های بزرگ وابسته به رژیم صهیونیستی و کمپانی‌های آمریکایی نیز، منافع بلند مدت ترکیه را در این منطقه تهدید می‌کند و جالب اینجاست که مصر نیز از دور دستی بر این آتش دارد و از آنجایی که اردوغان به خاطر ماجرای کودتا، اخوان المسلمین و مرگ محمد مرسی و همچنین اعدام بسیاری از فعالان وابسته به جریان اخوان‌المسلمین دلِ خونی از ژنرال سیسی دارد، لذا به دنبال آن است که به مصر و دیگران فرصت عرض اندام ندهد.
هزینه‌های‌های مداخله در قبرس برای ترکیه
اگر چه از منظر حقوق بین‌الملل و همچنین نیروی رقبا و مخالفین و دامنه اختلافات اتحادیه اروپا، آمریکا و رژیم صهیونیستی و دیگران با ترکیه، مسئله شرق مدیترانه می‌تواند تا حدودی نگران کننده و هزینه ساز باشد، اما رویدادهای چند سال اخیر این واقعیت را اثبات کرده که از یک سو عمل‌گرایی و مصلحت اندیشی کشورها مانع از آن شده که در برابر مداخلات منطقه‌ای، اقدام خاصی انجام شود و از دیگر سو ترکیه نیز رفته رفته این گونه کنش‌ها را به یک منش سیاسی تبدیل می‌کند و دیگران را در برابر عمل انجام شده قرار می‌دهد.
چرا که مداخله ترکیه در عفرین و اشغال این شهر در شمال سوریه واکنش چندانی به دنبال نیاورد و همچنین حملات هوایی و زمینی ارتش ترکیه در اقلیم کردستان عراق علیه نیروهای پ‌ک‌ک نتوانسته مخالفت و ممانعت جدی ابجاد کند.
در نتیجه ترکیه با استفاده از این آزمون‌ها می‌خواهد در شرق مدیترانه به اقدامات خود ادامه دهد. حال باید دید آیا ترکیه می‌تواند در مورد قبرس شمالی، توجه اروپا و آمریکا را به سوی خود جلب کند یا این که رژیم صهیونیستی و دیگران خواهند توانست در برابر ترکیه یک جبهه متحد به وجود بیاورند.
انتهای پیام/
