مصاحبه تفصیلی| سروش: مجلس دربرابر ۲۲۶ طرح ضد ایرانی کنگره تنها ۱۸ طرح ضدآمریکایی داشت

خبرنگار پارلمانی خبرگزاری تسنیم، یونس ترکچین: بعداز بیانات رهبر انقلاب در نوروز سال جاری و مطالبه صریح ایشان از مجلس شورای اسلامی برای اقدام متقابل در برابر کنگره امریکا که 226 طرح ضدایرانی طراحی کرده است، مدتی است که طرح‌های ضد آمریکایی در مناسبت‌های مختلفی نظیر 12 تیر و 28 مرداد در مجلس اعلام وصول شده است، طراحی که عموما توسط جمعی از پژوهشگران جوان پژوهشکده شهید صدر صورت گرفته است.

در گفتگو با علی سروش  پژوهشگر پژوهشکده شهید صدر و از طراحان طرح‌های ضدامریکایی به چگونگی طراحی و اهداف این طرح‌ها و عملکرد دستگاه های مسئول در کشور نظیر دولت و مجلس در تقابل با طرح‌ای ضد ایرانی آمریکا پرداخته ایم.

"طرح‌های ده‌گانه ضدآمریکایی" در آستانه سالگرد کودتای 28 مرداد

تسنیم: ضمن تشکر از اینکه وقتی را در اختیار ما قرار دادید، به عنوان اولین سوال، بفرمایید ضرورت طراحی و تصویب طرح‌های ضدامریکایی در مجلس شورای اسلامی چیست و چقدر این تقابل از سوی دستگاه‌های مسئول ما جدی گرفته شده است؟

سروش: همانطور که مقام معظم رهبری فرمودند آمریکا در برابر ملت ایران یک آرایش جنگی تمام عیاری دارد، و در مقابل این آرایش جنگی، قوای سه‌گانه و همه نهادهای کشوری و لشکری ما نیز باید آرایش جنگی بگیرند و در مقابل اقدامات ضدایرانی ایالات متحده امریکا منفعل نباشند. در آرایش جنگی نه تنها انفعال پذیرفته نیست بلکه توقع آن است که همه نهادها فعالانه در این عرصه ورود کنند.

یکی از مهم‌ترین نهادهایی که می‌تواند ورود موثری در این عرصه داشته باشد، مجلس شورای اسلامی است، خصوصا که دولت و دستگاه دیپلماسی کشور متاسفانه آرایش جنگی لازم را نگرفته و هنوز در این عرصه ورود فعالانه‌ای نداشته است، لذا توقع است که مجلس علاوه بر کم کاری خود این کم کاری دولت را نیز جبران کند.

تسنیم: به نظر می‌رسد نقش کنگره آمریکا در طراحی و اجرای اقدامات ضدایرانی چندان در داخل ایران جدی گرفته نشده و یا لااقل کمتر اطلاع رسانی شده است. کنگره در رویکرد خصکانه ایالات متحده در برابر جمهوری اسلامی ایران چقدر نقش دارد و جایگاه آن کجاست؟

سروش:در تقابل ایران و امریکا که تقابلی نه صرفاً سیاسی که تقابل دو پارادایم و یک مواجهه تمدنی است، کنگره امریکا نقش بسیار مهمی دارد، که متاسفانه از سوی سیاستمداران و اندیشمندان ایرانی همواره مغفول بوده است و کمتر به این نهاد موثر ایالات متحده امریکا توجه می‌شود و صرفاً نگاه ها به سمت دولت امریکا و کاخ سفید است.

تحریم‌ها یا با تصویب ابتدایی کنگره ایجاد می‌شود و یا با حکم و دستور رئیس جمهور،که آن هم در نهایت به تصویب کنگره می‌رسد. تحریم‌های آمریکا یا به واسطه صدور یک مصوبه قانونی از سوی کنگره آمریکا وضع می‌شوند و یا به وسیله حکمی (دستور اجرایی) که رئیس جمهور صادر می‌کند. البته نوعی از همپوشانی هم بین این دو وجود دارد. جدا از دستورات اجرایی که رئیس‌جمهور به ابتکار خود صادر کرده، یک‌سری دستورات اجرایی دیگر نیز وجود دارد که مبتنی بر مصوبات کنگره هستند یا متعاقباً در مصوبات کنگره تأیید شده‌اند.

دشمنی و تقابل کنگره امریکا با ملت ایران سابقه طولانی دارد و مختص دوره  اخیر نیست، از جمله مهم ترین قانون‌هایی که کنگره امریکا علیه ایران داشته، می‌توان به قانون داماتو که در اوت 1996 تصویب شد وکاتسا که در دوره اخیر در ژوئن 2017 تصویب شد، اشاره کرد.

کنگره امریکا نه تنها نقش مستقل و مستقیمی در دشمنی و ضدیت با مردم ایران در ادوار مختلف داشته، بلکه در دشمنی با ایران برخی مواقع حتی گوی سبقت را از دولت ایالات متحده و کاخ سفید ربوده است.

به عنوان مثال پس از برجام، این کنگره بود که دور جدید تحریم ها علیه ایران را آغاز کرد؛ کنگره آمریکا در نوامبر 2016 به صورت اجماع آرا با 419 رأی موافق و یک رأی مخالف در مجلس نمایندگان و 99 رأی موافق از 99 فرد حاضر در سنای آمریکا، قانون تحریم ایران را تمدید کرد. تنها در سه سال اخیر 286 طرح در کنگره امریکا مطرح شده که مستقیم و یا غیرمستقیم در ضدیت و دشمنی با مردم ایران بوده است.

تسنیم:  در مقابل، مجلس شورای اسلامی طی سالهای گذشته چه رویکردی در برابر اقدامات کنگره امریکا داشته و عملکرد آن را در این جنگ پارلمانی چگونه ارزیابی می کنید؟

 سروش: بعد از مطالبه صریح رهبر انقلاب در نوروز سال جاری از مجلس برای اقدام متقابل علیه اقدامات کنگره که فرمودند: «کنگره در دو سال گذشته، 226 طرح و لایحه علیه جمهوری اسلامی ارائه و یا تصویب کرده است که البته باید از مجلس خودمان هم گلایه و سؤال کنیم که مجلس شورای اسلامی تاکنون چند طرح و یا لایحه علیه خباثت های امریکا ارائه یا تصویب کرده است؟» الحمدلله شاهد تلاش‌هایی در بدنه نمایندگان هستیم که از مهمترین آنها تلاش‌هایی است که در قالب «فراکسیون اقدام پیش دستانه علیه تهدیدات امریکا» در حال انجام است و تا به امروز دو بسته طرح‌های ضدامریکایی را به مجلس تقدیم کرده است، همه توقع آن است که ریاست مجلس و کمیسیون‌های تخصصی چون کمیسیون امنیت ملی و... ورود جدی‌تری در این حوزه داشته باشند.

علیرغم این دشمنی‌ها و تلاش‌های برنامه‌ریزی شده و مطالعات دقیق کنگره امریکا علیه مردم ایران، متاسفانه در دوره‌های مختلف خصوصاً در دوره دهم مجلس شورای اسلامی اقدامات درخوری نداشته است نه تنها اقدامات متقابل مجلس شورای اسلامی در برابر این دشمنی از لحاظ کمی قابل مقایسه نیست بلکه از لحاظ کیفی هم به هیچ وجه با اقدامات و مصوبات دقیق و هوشمندانه کنگره شباهتی ندارد.

تنها اتفاق مثبتی که بعد از این مطالبه صریح و مستقیم مقام معظم رهبری، در مجلس رخ داد، پاسخ و اقدام متقابل مجلس در تروریست دانستن سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از سوی امریکا بود، که مبتنی بر این اقدام، مجلس شورای اسلامی، فرماندهی مرکزی آمریکا در منطقه (سنتکام) و نیروها، سازمان‌ها و نهادهای تحت اختیار این فرماندهی تروریست شناخته شد و هرگونه کمک اعم از نظامی، اطلاعاتی، مالی، فنی، آموزشی، خدماتی و تدارکاتی به آنها جهت تقابل با سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و جمهوری اسلامی ایران، همکاری در اقدام تروریستی محسوب می‌شود.

بعد از اقدامات مستمر، برنامه‌ریزی شده و بی سابقه ضدایرانی از سوی دولت و کنگره آمریکا در چندماه اخیر و بعد از مطالبه صریح مقام معظم رهبری از مجلس، به جزء این تک مصوبه ضد آمریکایی که آن هم اقدامی  منفعلانه در برابر اقدام دولت آمریکا در تروریست خواندن سپاه بود، شاهد هیچ اقدام جدی و اثرگذاری نبوده‌ایم.

با مطالعه برخی طرح‌های ضدامریکایی که در کمیسیون امنیت‌ملی مجلس در حال بررسی است و گزارش کمیسیون امنیت ملی درباره عملکرد حقوق بشری امریکا در سال 97 که در 20 خرداد 98 در صحن مجلس قرائت شد، مشخص می‌شود، همچنان مجلس عزم جدی در استفاده از ظرفیت‌های قانونی و نظارتی خود در حفظ و صیانت حقوق ملت مظلوم ایران در برابر زیاده خواهی‌ها و تهدیدهای دولت و کنگره آمریکا ندارد.

در برابر 226 طرح ضدایرانی موجود در کنگره امریکا در حال حاضر به گفته رئیس پیشین کمیسون امنیت‌ملی مجلس فقط حدود 18 طرح ضدامریکایی در این کمیسیون در حال بررسی بود، که بخش مهمی از این طرح‌ها صرفا به الزام دولت به گزارش و افشای اقدامات امریکا محدود شده است که تقریباً هیچ ثمره و اثر جدی‌ ندارد و منافع آمریکا را تهدید نمی‌کند، برخی از این طرح ها عبارتند از: الزام دولت به شناسایی و افشای نقش ایالات متحده امریکا در تروریسم سایبری، طرح الزام دولت به بررسی و اعلام عمومی نقش ایالات متحده امریکا و رژیم صهیونیستی در شکل دهی به تروریسم سلفی.

همچنین در گزارش کمیسیون امنیت ملی مجلس درباره عملکرد حقوق بشری امریکا در سال 97، نیز نهایتاً یکسری گزارش‌های بدیهی و تکراری بیان شده است که غیراز برد رسانه‌ای بسیار محدود هیچ کارکرد ویژه ای ندارد، در جمع بندی این گزارش آمده است:

«در مجموع، مستندات گزارش حاضر، به وضوح کارنامه سیاه آمریکا در حوزه حقوق بشر را به تصویر می‌کشد و نشان می‌دهد که آمریکا از صلاحیت و صداقت لازم برای سخن گفتن در باب حقوق بشر برخوردار نیست و اصولاً در این حوزه نه تنها پیشرفتی نداشته، بلکه با مصادیق نقض متعدد و خروج از شورای حقوق بشر دچار نوعی عقبگرد نیز شده است. اساساً این کشور به‌دنبال دستیابی، حفظ و تداوم سلطه خود بر جهان بوده و به‌منظور نیل به این هدف از ابزار‌های مختلفی، چون ادعای حمایت از اصول و مبانی حقوق بشر و رشد و گسترش دموکراسی بهره‌برداری می‌کند.»

   این درحالی است که گزارش‌های کنگره امریکا از ایران صرفا یک گزارش سیاسی و رسانه‌ای نیست بلکه گزارشی است برای اقدامات برنامه‌ریزی شده بعدی، برخلاف چنین گزارش‌هایی که در مجلس شورای اسلامی قرائت می‌شود.

تسنیم:به چه دلیل پژوهشکده شهید صدر اقدام به طراحی طرحهای ضدامریکایی کرد؟

سروش: یکی از ضرورت‌ها همکاری متقابل اندیشکده‌ها و پژوهشکده‌ها با مجلس شورای اسلامی است، چنانچه کنگره امریکا از پژوهش‌های علمی اندیشکده‌های مختلف ایالات متحده امریکا استفاده می‌کند. باتوجه به گستره ماموریت‌ها و کمیسیون‌ها و حوزه‌های تخصصی مجلس، ضروری است که در هر یک از حوزه‌ها از ظرفیت اندیشکده‌ها و پژوهشکده‌های مرتبط استفاده شود.

برهمین اساس بعد از مطالبه صریح مقام معظم رهبری از مجلس و با رصد و مطالعه کم و کیف طرح‌ها و اقدامات ضدامریکایی مجلس که مطلوب نبود، در پژوهشکده شهید صدر با همراهی اندیشکده‌های مختلف ذیل این پژوهشکده تلاش شد مبتنی بر مطالعه اقدامات و طرح‌های کنگره امریکا، جلسات تخصصی در حوزه‌های مختلف اقتصادی، فرهنگی و سیاسی و مشورت با اساتید این حوزه‌ها طرح‌هایی را به مجلس شورای اسلامی ارائه کنیم.

یکی از نکات مهم که در طرح‌های ضدامریکایی باید به آن توجه شود آن است که این طرح‌ها باید ناظر بر نقاط ضعف آمریکا و با هدف به خطر انداختن منافع آمریکا یا حفظ منافع جمهوری اسلامی ایران باشد.

در ابتدا که با برخی نمایندگان مجلس درباره طرح‌های ضد امریکایی گفت‌وگو و مشورت می‌شد، با شک و تردید به این مسئله نگاه می‌کردند، که یعنی چه مگر ما هم می‌توانیم آمریکا را تحریم کنیم؟ لذا برای برخی نمایندگان اساساً طرح‌های ضدامریکایی بی معنا یا حداقل بی مصداق بود و ارزیابی‌شان آن بود که صرفاً یکسری اقدامات شعاری و صوری در این حوزه می‌توان انجام داد. ولی با ورود تخصصی و علمی به این حوزه الحمدلله دیدیم نه تنها راه‌های جدی برای به خطر انداختن منافع آمریکا و همچنین حفظ منافع ایران  در برابر آمریکا وجود دارد، که اتفاقاً عرصه گسترده ای است که متاسفانه دستگاه دیپلماسی کشور و دیگر مجموعه‌های تخصصی مرتبط به آن ورود نکرده‌اند.

لذا پژوهشکده شهید صدر در حوزه‌های تخصصی خود خصوصاً حوزه افول آمریکا آمادگی همکاری با بخش‌های مختلف و کمیسیون‌های تخصصی را دارد، و از آن استقبال می‌کند.

تسنیم:بعد از اولین بسته طرح‌های ضدامریکایی که در آستانه 12 تیر در مجلس اعلام وصول شد، 27 مرداد ماه نیز بسته دوم طرح‌ها اعلام وصول شد، آیا این روند ادامه خواهد داشت و شما چه سرفصل‌هایی را در طراحی این طرح ها مد نظر دارید؟

سروش: یکی از مسائل مهمی که دستگاه دیپلماسی کشور به آن توجه نکرده، «دیپلماسی مناسبتی» است، که مسئله مهمی و اثرگذاری در دیپلماسی عمومی و حتی دیپلماسی سیاسی است.

چنانچه آمریکایی‌ها تلاش کرده‌اند از این ظرفیت استفاده جدی داشته باشند لذا شاهدیم که در مناسبتهایی مثل 13 آبان، و یا روز پاسدار اقدام علیه ملت ایران می‌کنند.

بر همین اساس در پژوهشکده شهید صدر، هدف‌گذاری آن است که طرح‌های، طراحی شده در مناسبتهای ضدامریکایی مثل 12 تیر سالروز حمله به هواپیمای مسافربری ایرانی توسط ناو وینسنس، روز 28 مرداد سالروز کودتای امریکایی و انگلیسی در ایران، 13 آبان روز تسخیر لانه جاسوسی و... به مجلس تقدیم شود.

البته نقش پژوهشکده صرفا طراحی و ارائه طرح و پشتیبانی علمی و پژوهشی از طرح‌ها است و فرآیندهای داخل مجلس را برای اعلام وصول و تصویب و... را نمایندگان در قالب «فراکسیون اقدام پیش دستانه علیه تهدیدات امریکا» صورت داده‌اند و کاملا مبتنی بر اراده و تلاش نمایندگان است.

تسنیم:مهمترین اهداف بسته دوم طرحهای ضدامریکایی چیست؟

 سروش: بسته دوم طرح‌های ضدامریکایی که در آستانه 28مرداد سالروز کودتای ننگین امریکایی و انگلیسی 28 مرداد علیه دولت دکتر مصدق و علیه ملی شدن صنعت نفت در ایران است، یکسری اهداف کلی و یکسری اهداف جزئی دارد. هدف کلی آن اقدام متقابل مجلس در برابر کنگره امریکا و نوعی اخطار به کنگره امریکا می‌توان ارزیابی کرد که هرگونه اقدامات ضدایرانی با اقدامی متناسب پاسخ داده خواهد شد.

 اهداف جزئی این طرح‌ها، یک هدف مشترک ناظر بر کودتای ننگین 28 مرداد و پیگیری حقوقی این کودتا در دادگاه‌های بین المللی و احقاق حقوق ملت ایران در این حوزه خصوصاً پیگیری حقوقی تاراج نفت ایران خصوصاً بعد کودتای  28مرداد توسط آمریکایی‌ها و انگلیسی‌ها است.

 همچنین اهداف مهم دیگری ذیل دیگر طرح‌ها در حال پیگیری است، یکی از مهم‌ترین اهداف در ذیل بند چهارم، پیشگیری از هرگونه خود تحریمی و همکاری و همسویی نهادها و شرکتها و موسسات داخلی با تحریم‌های آمریکایی است، مسئله بسیار مهمی که اگر به آن توجه نشود برای کشور مخاطرات و هزینه‌های جبران ناپذیری به همراه خواهد داشت.

در حوزه فرهنگی نیز تلاش شده است منافع فرهنگی مردم ایران در برابر زیاده‌خواهی و خباثت آمریکایی‌ها حفظ شود. در این حوزه با طرح الزام دولت به شکایت از هالیوود به دلیل توهین‌های متعدد به فرهنگ و تاریخ ملت عزتمند ایران تلاش می‌شود توهین‌های سینما امریکا به ایرانیان را هزینه‌مند و افکار عمومی نخبگان را به این بی‌فرهنگی سینما امریکا را اثبات کند، مشابه تجربه‌ای که سال‌های قبل برخی کشورهای عربی در شکایت از هالیوود داشته‌اند.

همچنین در حوزه فرهنگی دولت ملزم می‌شود از کنفرانس افق‌نو به عنوان یک اقدام موثر فرهنگی در بین نخبگان امریکایی حمایت و پشتیبانی کند.در حوزه سیاسی و رسانه‌ای نیز پیش‌بینی شده است که همراهی رسانه‌های خارجی با تحریم‌های امریکا برای این رسانه‌ها هزینه‌مند شود و خبرنگاران چنین رسانه‌هایی حق ورود به ایران را نداشته باشند.

در حوزه نظامی نیز در این طرح‌ها تلاش شده است که زمینه و بستر لازم برای نیروی‌های نظامی کشورمان مهیا شود، تا با حفظ منافع ملی اطلاعات پایگاه‌های نظامی امریکا در منطقه (سنتکام) را که تروریستی شناخته شده است، رسانه‌ای کند که این بزرگ‌ترین ضربه به سنتکام می‌تواند باشد.

در حوزه علمی دولت ملزم می‌شود به حمایت و پشتیبانی از مراکز تحقیقاتی ضداستکباری، دولت باید از مراکز علمی، اندیشکده‌ها و مجموعه‌های علمی که در واقع پیشران و پایه هر اقدام ضدامریکایی هستند حمایت جدی نماید چنانچه ایالات متحده امریکا از اندیشکده های گوناگونی برای پیش برد اقدامات ضد ایرانی خود حمایت می‌کند و بالاخره در برابر اقدام کنگره در تحریم برخی شخصیتها و مسئولین ایرانی، مجلس باب تحریم شخصیتهای امریکایی چون؛ جان بولتون مشاور امنیت ملی آمریکا، استیون منوشین وزیر خزانه داری ایالات متحده آمریکا ، تدکروز سناتور و سیاستمدار آمریکایی را باز کرده است و از این پس می توانیم شاهد اقدام متقابل مجلس در برابر تحریم مسئولین و شخصیتهای ایرانی باشیم.

انتهای پیام/