عاشیقهای آهنگساز
یاووس کافکاسیا مدیر دانشگاه موسیقی کافکاس ترکیه به بررسی نقش موسیقی بر منظومههای عاشقانه پرداخت.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، دوازدهمین جشنواره موسیقی نواحی ایران در کرمان در حال برگزاری است. این دوره از جشنواره هم نشستهای پژوهشی دارد که هر روز صبح از ساعت 10 در تماشاخانه پارس برگزار میشود.
دامون شش بلوکی پژوهشگر و یاووس کافکاسیا مدیر دانشگاه موسیقی کافکاس ترکیه صبح امروز شنبه هجدهم آبان 1398 در تالار تماشاخانه پارس شهر کرمان در نشستی تخصصی به بررسی موضوع «نقش موسیقی بر منظومههای عاشقانه با نگاه به منظومه اصلی خان و کرم» پرداختند.
در این نشست یاووس کافکاسیا به بیان دیدگاههایش درباره موضوع مطرح شده پرداخت و دامون شش بلوکی هم به عنوان مترجم، صحبتهای این محقق را به فارسی ترجمه میکرد. در ادامه متن صحبتهای کافکاسیا را میخوانید:
تمام عاشقانههایی که در حوزههای جغرافیایی ایران، آذربایجان و ترکیه مطرح شده، با اهتمام عاشیقها ارائه شده است. زبان موسیقی نقش بسیار مهمی در ارائه این فرهنگها دارد.
مسئله مهم حرکت موازی موسیقی و ادبیات است که شامل منظومهها میشود. تاثیر موسیقی در این بخش بسیار مهم است و جای آنالیز وسیعی دارد. نمونه این کارها کتاب منظومه اصلی خان و کرم است که تألیف خانم پروین بهمنی است.
در بحث منظومهها بخشی نثر و بخشی نظم است که در شیوه ارائه عاشیقها بسیار مهم است. یعنی عاشیقها بخشی از اجرایشان را به صورت نثر و بخشی را به صورت نظم ارائه میکنند.
در بخش نظم موسیقی آغاز میشود. بداههپردازی در ارائه شعر بسیار مهم است که از شیوههای مهم عاشیقهاست.
عاشیق خودش آهنگساز است. در بعضی بخشها با همان مفهوم رقص، حرکاتی آیینی ارائه میشود. در ادامه نمونههایی از منظومه «اصلی و کرم» را ارائه میکنیم. (در این بخش فیلمی برای حاضران پخش شد)
در 1908 اپرای لیلی و مجنون را داریم که نخستین اپرای شرق است. «اصلی و کرم» نمونهای بوده که در ایران وجود داشته است. مهمترین و کهنترین اثر در حوزه منظومه «اصلی و کرم» مربوط به 200 سال پیش است که بهصورت کتابی دستنویس موجود است.
در طبقهبندی بخش این موسیقی در مرحله اول سازشناسی و شیوههای نوازندگی را داریم. اولویت دوم بحث پردازش موسیقایی است که عاشیقها در این حوزه شیوههای مختلفی را دارند. این قدیمیترین فیلم درباره عاشیقها است از نقل اصلی خان و کرم برجای مانده است. (در این بخش هم فیلمی برای حاضران پخش شد)
از نمونههای جدیدِ ارائه منظومه اصلی خان و کرم میتوان به اجراهای عاشیق چنگیز مهدیپور اشاره کرد. 2 اپرای مهم درباره اصلی خان و کرم ساخته شده که یکی در آذربایجان و دیگری در ترکیه ساخته شده است.
اوزان نیهات یکی از عاشیقهای پیشکسوت و مسئول مرکز اوناتهای آناتولی است که در بخش پایانی این نشست به اجرای برنامه پرداخت.
نیهات در سخنانی گفت: تعجب میکنم از این همه تنوع موسیقی در ایران. از جشنواره موسیقی نواحی تشکر میکنم که چنین فضایی را ایجاد کردهاند تا موسیقیهای مختلف از نقاط مختلف ایران در اینجا گردهم آیند.
نمونهای از کوروغلو را برایتان اجرا میکنم که بین ایران، آذربایجان و ترکیه مشترک است.
انتهای پیام/