حال ناخوش شعر طنز در همدان / مسئولانی که تحمل "طنز" را ندارند

حال ناخوش شعر طنز در همدان / مسئولانی که تحمل "طنز" را ندارند

گروه استان‌ها ـ شادی و نشاط عامل مهمی است که تحمل مشکلات زندگی را آسان می‌کند و به کمک آن بهتر می‌توان بر سختی‌ها فائق آمد، به خصوص اگر این مشکلات در قالب طنز و کنایه‌ بیان شوند.

به گزارش خبرگزاری تسنیم ازهمدان، طنز از دیرباز جایگاه خاصی در ادبیات فارسی داشته است و شاعران و نویسندگان سعی کرده‌اند مشکلات و کاستی‌های فردی واجتماعی را در قالب طنز و کنایه بیان کنند تا از ظرافت کلام خود، برای اصلاح عیوب و کاستی‌ها استفاده کنند.

حتی شاعرانی مانند مولوی که اشعار عارفانه کم‌نظیری دارند، خود را بی‌نیاز از شعر طنز نمی‌بینند:

عارفی پرسید از آن پیر کشیش      که تو ای خواجه مسن‌تر یا که ریش

گفت نی من پیش از آن زائیده‌ام     بس بی‌ریشی جهان را دیده‌ام

حکایاتی مانند طوطی و بازرگان که مولوی به زبان شعر بیان می‌کند، سرشار از ظرافت شاعرانه طنز است و به بهترین شکل پیام خود را در قالب کنایه و طنز بیان می‌کند که می توان گفت این ظریف گویی در ادبیات جهانی کم نظیر است.

بوستان سعدی نیز گنجینه‌ای از حکایات پندآموز در بیان رذایل اخلاقی و نابسامانی‌های اجتماعی است:

یکی از پادشاهان پارسایی را دید، گفت: هیچت از ما یاد می‌آید؟ گفت: بلی، هروقت که خدای را فراموش می‌کنم.

هرسو دود آن کش ز بر خویش براند      وان را که بخواند به در کس ندواند

مطالعه بوستان سعدی در مکتب‌خانه‌ها، علاوه بر آشنایی کودکان با ادبیات و واژگان زبان فارسی،  به صورتی ظریف و غیرمستقیم، فضایل و رذایل اخلاقی را به آنها آموزش می‌داد و به حفظ این گنجینه نیز کمک می‌کرد.

رودکی، سنایی، انوری و حافظ نیز از شاعرانی هستند که به مشکلات اجتماعی و بی‌اخلاقی‌ها به زبان کنایه می پرداختند. شعر طنز در گذر زمان دستخوش تغییراتی بوده و در دوره‌های مختلف، فراز و فرودها داشته است اما شاعران پارسی‌‌زبان هیچ‌گاه از این نوع شعر دست برنداشته‌اند و با اشعار خود به حفظ و غنای آن کمک کرده‌اند.

هرچه جامعه پویاتر باشد، آثار طنز امکان بیشتری برای بروز پیدا می‌کنند

ناصر فیض در تشریح وضعیت شعر طنز کشور اظهار داشت: در جامعه‌ آرام و محافظه‌کار، فضای مناسبی برای خلق آثار طنز وجود ندارد. اما وقتی در جامعه تضارب افکار و دیدگاههای مختلف پیرامون رویدادهای جامعه وجود دارد، آثار طنز بیشتری هم تولید می‌شوند.

این شاعر طنزپرداز افزود: طنز در دو دوره به دلیل شرایط خاص اجتماعی، جایگاه ویژه‌ای داشته است و به همین دلیل است که در دوره مشروطه، به دلیل وجود احزاب و دیدگاه‌های مختلف، فضا برای خلق آثار طنز فراهم می‌‌‌شود و شاهد شکوفایی آثار طنز مانند روزنامه‌ها و مجلات طنز هستیم.

وی بیان کرد: در واقع طنزپردازان از میان همین دیدگاه‌های مختلف، موضوع خود را پیدا می‌کردند و به نقد آن می‌پرداختند؛ چون اساس طنز،  نقد و اعتراض و برشمردن ناملایمات با زبان هنر و طنز و شوخ‌طبعی است.

فیض یا بیان اینکه قبل از انقلاب اسلامی نیز این آثار طنز در برخی مجلات و مطبوعات آن زمان وجود داشت، گفت: بعد از انقلاب اسلامی هم در دوره‌ای، احزاب و جریان‌های مختلف سیاسی در کشور حضور داشتند و از طرف دیگر اتفاقات مختلف و متفاوتی مانند تغییرات سیاسی و ترورها و حضور گروه‌های مخالف سیاسی، سبب حرکت و جنبش در مطبوعات می‌شدند که شامل آثار طنز هم می‌شد.

 وی با اشاره به اینکه شرایط کنونی هم تقربیا به همین شکل است و حضور گرایشات مختلف سیاسی، فضای مناسبی را برای خلق آثار طنز ایجاد کرده است، عنوان کرد: طنزپردازان هم از این فرصت استفاده می‌کنند و کمتر روزنامه و مجله‌ای را می‌بینید که ستونی برای طنز نداشته باشد و حتی بعد از تعطیلی مجله گل‌آقا فکر می‌کردیم، دیگر فضایی برای آثار طنز ایجاد نمی‌شود اما می‌بینیم که مجلات تخصصی و حرفه‌ای مانند « سه نقطه» در این عرصه منتشر می‌شوند و آثار طنز با قالب‌های جدیدی در حال بروز هستند و ابتکار این آثار در حوزه زبانی و پاسداشت زبان فارسی نیز قابل توجه است.

این شاعر طنزپرداز اظهار داشت: به طور کلی، در حال حاضر آثار طنز جایگاه مناسبی در ادبیات فارسی دارند اما نباید از بعد حرفه‌ای و علمی این آثار غافل شد و اینگونه نباشد که عده‌ای به دلیل تشویق و استقبال بی‌مورد، به نگاه سطحی خود در این آثار، اکتفا کنند و خود را بی‌نیاز از پیشرفت بدانند و البته به‌ نظرم فرهیختگان حوزه طنز، به این آثار توجه دارند و آینده طنزپردازان ادبیات فارسی، امیدوارکننده است.

وی عنوان کرد: بخشی از طنز مربوط به آستانه تحمل و ظرفیت مخاطب است و به همین دلیل گاهی محدودیت‌های طنزپرداز در بیرون از ادبیات و حوزه طنز، تعریف می‌شود و لذا مخاطبین باید توجه داشته باشند که اگر طنزپرداز نقدی می‌کند، قصد بدی ندارد و هدف او اصلاح عیوب و مشکلات است.

فیض در این باره افزود: هر مشکلی در جامعه، عاملی دارد و انتقاد از آن مشکل، در واقع انتقاد به عامل آن است و همین انتقاد باعث ناراحتی‌ می‌شود، اما مسئولان باید بدانند که وظیفه طنزپرداز، بیان مشکلات به زبان طنز است و و مانند پزشکی که وظیفه‌اش جراحی برای التیام است، سخن طنزپرداز هم  هرچند ممکن است گزنده باشد اما در پی اصلاح و بهبود شرایط است و مطلوب بودن شرایط برای طنزپردازی، علاوه بر تلاش طنزپردازان، نیاز به سعه صدر مخاطب و مسؤولین جامعه دارد.

وی همچنین عنوان کرد: طنزپرداز همیشه در جامعه متهم است و نگاه درستی به او وجود ندارد و با وجود اینکه عده‌ای از مردم به دلیل اینکه نقد ومشکلات آنها به زبان طنز بیان می‌شود، از آثار طنز استقبال می‌کنند اما مسؤولینی که مسبب این مشکلات هستند، این نگاه انتقادی را دوست ندارند.

مسئولان کم تحمل، امکان بروز و ظهور به آثار طنز نمی‌دهند

جواد نوری درباره وضعیت شعر طنز در همدان بیان کرد: شعر طنز همدان و به طور کلی شعر در همدان اوضاع خوبی ندارد و قسمتی از آن هم به فضای کلی کشور در این مورد مربوط می‌شود و این وضعیت در بیشتر جاهای کشور وجود دارد که یک دلیل آن، این است که هنوز بخشی از ادبیات در سیطره افراد سنتی و کسانی است که با فضاهای جدید ادبی آشنا نیستند و نوآوری را برنمی‌تابند.

این شاعر طنزپرداز همدانی در این باره افزود: در همدان نیز به دلیل اقلیم سرد و خشک آن، از دیرباز طنز و خنده رواج چندانی بین مردم آن نداشته و این موضوع در ادبیات و شعر همدان نیز تأثیر داشته است و در فضای شعری آن، طنز چندانی وجود ندارد.

وی بیان کرد: هرچند پیشکسوتانی در عالم طنز بوده‌اند که اسامی آنها در کتب شعر آمده ولی در دوره معاصر ما،  طنز جایگاه چندانی ندارد و دلیل عمده آن هم فضای سیاسی واجتماعی حاکم بر جامعه است که  مسئولان و دولتمردان، شعر طنز را برنمی‌تابند و در واقع، علاوه بر اینکه هنرمند خلاق طنزنویس نداریم، مسئولین هم تحمل انتقادات را ندارند و این عوامل سبب شده‌اند که شعر طنز در استان همدان محجور باشد.

نوری با بیان اینکه مدتی کارگروه شعری در حوزه هنری برای پرورش استعدادها تشکیل دادیم، گفت: این کارگروه به دلیل همین عدم تحمل مسئولان، تعطیل شد و درحال حاضر نیز انجمن مستقل ادبی در حیطه طنز در همدان وجود ندارد.

وی افزود: مسئولان باید سعه صدر خود در برخورد با اشعار طنز را بالا ببرند و هنرمندان نیز جسارت پرداختن به شعر طنز را داشته باشند تا این فضا بهتر شود.

این شاعر طنزپرداز تصریح کرد: رشد شعر طنز نیازمند انجمن و نشست‌هایی است که در بستر آن، شاعران به تبادل‌نظر و رفع اشکال بپردازند، اما وقتی چنین امکان حداقلی نیز فراهم نیست، رشد هم حاصل نمی‌شود.

انتهای پیام/741/ش

پربیننده‌ترین اخبار استانها
اخبار روز استانها
آخرین خبرهای روز
فلای تو دی
تبلیغات
همراه اول
رازی
شهر خبر
فونیکس
میهن
طبیعت
گوشتیران
رایتل
مادیران
triboon