گفتگو با یک استاد دانشگاه| چرا عراق و افغانستان هم تورم را حل کردند، ولی ایران نه؟/ شفافیت، دوای درد

عبد الصمد کاشیان اقتصاددان و استاد دانشگاه سمنان در گفت و گو با خبرنگار اقتصادی باشگاه خبرنگاران پویا، با اشاره به اینکه در سنوات گذشته در تمام دنیا بیماری زیان‌بار تورم وجود داشته اما امروز در بسیاری از کشورها این مشکل حل شده است گفت: متأسفانه در حالی که در کشورهای همسایه مانند عراق و افغانستان هم شاهد تورم‌های تک‌رقمی و حتی زیر یک درصد هستیم، تورم در ایران همچنان به‌عنوان یک مشکل حاد وجود داشته این در حالی است که راه‌حل‌های درمان این بیماری در کشور ما قابل اجرا است. 

وی با بیان اینکه تورم را در اقتصاد یکسری عوامل در طرف عرضه و طرف تقاضا به وجود می آورد گفت: رخ دادن یک سری از مشکلاتی که باعث کاهش عرضه محصول می ­شود باعث افزایش قیمت کالاها می شود.

این استاد دانشگاه با ابراز اینکه نرخ ارز در طرف عرضه فاکتور مهمی است گفت: بخش عمده‌ای از نهاده‌های تولید در ایران تابع نرخ ارز هستند نرخ ارز که بالا می رود این نهاده ­ها هم قیمت‌شان بالا می رود؛ زیرا تولیدکنندگان می گویند با افزایش نرخ ارز به صرفه نیست که کالا را با قمیت سابق عرضه کنیم.

کاشیان با اشاره به عوامل طرفِ تقاضا گفت: یکی از مهمترین عوامل در طرف تقاضا افزایش حجم نقدینگی در کشور است که پول سرگردان را وارد اقتصاد می کند که این حجم پول به هر جهتی حرکت کند باعث گرانی و تورم در آن بازار خواهد شد.

*بازار ارز متأثر از وابتسگی بیش از حد دولت به درآمدهای نفتی

این استاد دانشگاه با اشاره به اقتصاد وابسته به نفت ایران که عمده بودجه کشور را نفت تأمین می کند گفت: بازار ارز هم متأثر از وابستگی بیش از حد دولت به درآمدهای نفتی است و در نتیجه وقتی نفت تحریم می شود یعنی دولت در تأمین درآمد ناتوان است.

وی با انتقاد از اینکه دولت نه توان و برنامه ای برای  رونق اقتصاد غیر نفتی دارد  ونه توان  و برنانه ای برای کم کردن هزینه جاری کشور گفت:‌ خود دولت توضیح دهد نقش تیم اقتصادی اش در شرایط فعلی چیست و آیا این موضوع نیز به خاطر تحریم است.  

این استاد دانشگاه با ابراز اینکه دولت با کاهش درآمدهای نفتی به جای کاهش هزینه های جاری نقدینگی به بازار وارد می کند گفت:‌ هر نقدینگی برای اقتصاد مضر نیست اما نقدینگی و خلق پولی  که به جهت کاهش درآمدهای دولتی صرف هزینه های جاری می شود وضعیت فعلی اقتصاد کشور را به وجود می آورد.

* شفافیت؛‌ تنها مسیر رهایی اقتصاد ایران از مشکلات

کاشیان تنها راهکار را رهایی از اقتصاد نفتی عنوان کرد و افزود:‌ تنها مسیر عبور از اقتصاد نفتی شفافیت است؛ وقتی فردی می تواند با یک صورت وضعیت مالی از بانک وام کلان دریافت کند و خود را یک شرکت تولید کننده سود ده معرفی کند و با یک صورت وضعیت مالی دیگر فرار مالیاتی کند و خود را شرکت زیان ده معرفی کند این نشأت گرفته از عدم شفافیت است.

* ایجاد انحصار در تولید با قوانین دست و پا گیر

این استاد دانشگاه با تصریح بر اینکه معنای اقتصاد غیر نفتی نابودی شرکتهای نوپای دانش بنیان نیست گفت:  با قوانین دست و پا گیر انحصار در تولید به وجود آورده ایم آیا امکان اقتصادی سازی یک شرکت کلان دانش بنیان بدون وابستگی به تولیدکنندگان مشهور وجود دارد؟

وی افزود: اکنون ثبت یک شرکت تجاری در چین برای یک ایرانی راحتر از ثبت یک شرکت تجاری در ایران است؛ مثلا  گرفتن مجوز دامنه دات آی ار از وزارت ارشاد برای یک شرکت تجاری به مراتب سخت تر از گرفتن مجوز دامنه دات کام است

کاشیان با انتقاد از اینکه همواره وامهای میلیاردی برای گروهی از تولید کنندگان مشهور است گفت: اما کسب و کارهای نوپا به راحتی نمی توانند از وامهای میلیاردی بهره مند شوند در حالی که به جهت عدم شفافیت هر دو مجبورند مالیات یکسانی بدهند.

این کارشناس اقتصادی با تصریح بر اینکه بیش از اینکه اقتصاد کشور از حجم نقدینگی ضربه بخورد از توزیع نامناسب نقدینگی صدمه می خورد گفت: توزیع اعتبارات تناسبی با تولید ندارد. بایستی یک سیستم یکپارچه اعتبار سنجی از تولیدکننده ها و فعالین اقتصادی وجود داشته باشد تا میزان تولید و میزان وام دریافتی اش و پرداخت مالیاتش تناسب داشته باشد.

وی با انتقاد از نقش مخرب برخی از دولتمردان که تورم و گرانی ها را خواسته یا ناخواسته به تحریمها گره می زنند گفت:‌ آیا افغانستان که مثل ایران همه روزه شاهد کاهش ارزش پول ملی خود نیست نفت می فروشد یا صادارت فراوانی دارد که ایران اکنون با تحریم فروش نفتش شاهد کاهش همه روزه ارزش پول ملی اش هستیم.

کاشیان با ابراز اینکه در بسیاری از کشورهای دنیا بازارهای مالی محل گردش نقدینگی آنهاست افزود:‌ مثلا اگر سرمایه گذاری بخواهد ارز بخرد بایستی حتما به میدان فردوسی برود و به صورت فیزیکی ارز خود را بخرد و این باعث می شود که همواره بازار واقعی ارز تحت تأثیر قرار گیرد در حالی که در بازارهای مالی توسعه یافته سلیقه سرمایه گذار دیده شده و متناسب با آن سلیقه ابزارهای کاغذی تهیه شده است.

این استاد دانشگاه با اشاره به فواید جایگزینی بازارهای مالی با بازاراهای فیزیکی گفت: در چنین شرایطی اگر بنده سرمایه گذار دلار بخواهم لازم نیست که حتما به صورت فیزکی آن را تهیه کنم بله با خرید از بازار مالی با بالا و پائین شدنش دارایی سرمایه گذار نیز تغیر می کند.

کاشیان با اشاره به محاسن چنین بازارهایی که نقدینگی را به جای سوق دادن به بازار فیزکی به بازارهای کاغذی انتقال می دهد گفت: سرمایه گذار خودرو می خواهد بخرد سراغ اوراقی می رود که قیمتش با تناسب خودرو بالا و پائین می رود،‌ ارز می خواهد بخرد سراغ اوراقی می ورد که قیمتهایش به تناسب قیمت ارز بالا و پائین می شود و  به این صورت تورم و افزایش قیمتها کنترل می شود.

این کارشناس اقتصادی افزود: اکنون در دنیا نسبت بازارهای مالی نسبت به بازارهای فیزیکی به مراتب بیشتر است و قابل قیاس نیست در حالی که متأسفانه چنین بازارهایی در ایران به آن صورت مرسوم نشده است.

وی با اشاره به ضرورت راه اندازی ای پی اس ارزی صندوق ارزی برای مهار تورم گفت:‌ در این صورت هر شخصی بخواهد در ارز سرمایه گذاری کند از اوراق این صندوق استفاده می کند.

انتهای پیام/*