چرا صدایی از ۱۳۰ سال شعر فارسی به گوش نمی‌رسد؟
تصحیح دیوان کمال‌الدین اهلی ترشیزی به کوشش سیدوحید سمنانی توسط انتشارات علمی و فرهنگی منتشر شد. یکی از مزیت‌های این اثر مقدمه خواندنی آن است.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، انتشارات علمی و فرهنگی تصحیح دیوان کمال‌الدین اهلی ترشیزی، از شاعران اواخر عهد تیموری، را به کوشش سیدوحید سمنانی منتشر کرد.
سمنانی در مقدمه این اثر با اشاره به زمانه زندگی اهلی ترشیزی می‌نویسد: اهلی ترشیزی از شاعران اواخر عهد تیموری است. شعر این دوره تاکنون از طرف اهل تحقیق جدی گرفته نشده و تقریباً پژوهش درباره شعر قرن نهم و اوایل قرن دهم به سکوت و عبور برگزار شده است. زمان آمدن تیمور تا انقراض خاندان وی تقریباً 130 سال طول کشید. باید گفت شعر پارسی در اواخر این بازه زمانی، بیش از ضعف و فتوری که دامن‌گیرش شده، مورد بی‌مهری اهل تحقیق قرار گرفته است.
به روایت تذکره‌ها و طبق گفته‌های ارباب فن، این دوره از پرشاعرترین ادوار شعر پارسی محسوب می‌شود، ولی تعداد دیوان‌های منتشر شده از شاعران آن انگشت‌شمار است. بازیابی و بازشناسی دیوان‌های خاموش و فراموش شده این دوره همت بیشتری می‌طلبد.
سمنانی که برای تصحیح این اثر پنج سال زمان صرف کرده است تا با دقت و سواس نسخه‌های متعدد را بررسی کند. او ضمن بررسی و مقابله نسخه‌های موجود در ایران، پنج نسخه خطی از رومانی، هند و پاکستان را نیز بررسی کرده است؛ نسخه‌هایی که مصحح آنها را «ارزشمند» توصیف می‌کند و می‌گوید زمان زیادی برای به دست آوردن آنها صرف کرده است.
از مزایای تصحیح حاضر، مقدمه سمنانی بر این اثر است. اهلی شیرازی از جمله شاعرانی است که کمتر نام آنها به گوش ما رسیده است، اما مصحح معتقد است که «شعر شاعران گمنام اگرچه جامی مرصع نیست، لااقل به کوزه‌ای کهن می‌ماند که در عین سادگی راوی ذوق و اندیشه سازندگانشان است؛ از همین رو در خور توجه و غبارروبی است».
سمنانی هدف خود برای تصحیح این اثر را خدمت به زبان پارسی می‌داند و می‌گوید: بی شک مسیر کوشش محققان و باریک‌اندیشان برای دریافت سیر و دگردیسی زبان و اندیشه شعر پارسی از درنگ در همین ساده‌های بی‌ادعا می‌گذرد و در دست بودن تعداد بیشتری از آنها، راه را برای رسیدن به پاسخ‌گاه چگونگی تحول شعر پارسی هموارتر و کوتاه‌تر می‌کند.
کتاب حاضر از چند بخش تشکیل شده است؛ نخست مصحح نگاهی انداخته است به تاریخ تیموریان و وضعیت شعر در این دوره. سپس او در فصلی با عنوان «اهلی در آینه تذکره‌ها و منابع» به بررسی نظر و دیدگاه مؤلفان مختلف درباره اهلی ترشیزی پرداخته است. شرح احوال شاعر و ارائه گزارشی از آثار اهلی و هم‌نامان او از دیگر فصل‌های این کتاب است. شعر اهلی از نگاه دیگران، بررسی موسیقی در شعر او، نگاهی به آرایه‌های ادبی در آثار اهلی و گزیده‌ای از ابیات زیبا و گفت‌وگوها در دیوان اهلی از دیگر فصل‌هایی است که سمنانی در آن به گوشه‌های مختلف از زندگی اهلی نظری انداخته است. معرفی نسخه‌هایی که مصحح برای به سرانجام رساندن این اثر از آنها یاری جسته نیز آخرین بخش کتاب است.
انتشارات علمی و فرهنگی کتاب حاضر را هزار نسخه و به قیمت 65 هزار تومان در دسترس علاقه‌مندان به ادبیات کلاسیک قرار داده است.
انتهای پیام/
