Baharın Gelişini Müjdeleyen Nevruz Bayramı Tüm Dünyada Coşkuyla Kutlanıyor


Baharın Gelişini Müjdeleyen Nevruz Bayramı Tüm Dünyada Coşkuyla Kutlanıyor

Eski Kültür Bakanı Namık Kemal Zeybek: “Türk halklarının ve Fars dilli halkların ortak bayramıdır,”

Tesnim Haber Ajansı: Hiç şüphesiz kültür, bir milletin ortak yaşam tarzıdır. Kültürün en önemli unsurları, gelenek, görenek ve inançlardır. Her milletin sahip olduğu gelenek, görenek ve inançların sosyal yaşama yansıyan yüzü ise bayramlardır.

Milletler tarihsel süreç içeresinde yaşanılan önemli olayları anmak, örf ve adetlerini yaşatmak ve dini inançlarını yerine getirmek itibariyle özel günler yaşar. İşte Nevruzda Türk dünyası için tarih boyunca yaşatılan bu özel günlerden biridir. 

Eski Kültür Bakanı Namık Kemal Zeybek: “Türk halklarının ve Fars dilli halkların ortak bayramıdır,”

Zeybek Türkiye’de Nevruz kutlamalarıyla ilgili önemli hususların altını çizerek şunları söylüyor: 1990 yılında Kültür Bakanı olarak milletimizin Nevruz Bayramını kutlayan bir açıklama yapmıştım. O günlerde Nevruzu sadece bölücü örgüt eylem için bahane olarak kullanmaya çalışıyordu. İki yönlü tepki aldım. Bir kısım Liberal geçinen yazarlar: “Namık Kemal Zeybek Kürtlerin bir Nevruz Bayramı var, onu da ellerinden almaya çalışıyor” diyerek beni eleştirdiler.

Bir yandan da Türk Tarihinden ve Türk Töresinden habersiz ama kendilerini yarım yamalak bilgileriyle bilgin zanneden birtakım milliyetçilik iddiasındaki yazarlar da beni eleştirdiler: “Namık Kemal Zeybek bölücü Kürtlerin bayramını kutlayarak, bölücülüğe hizmet ediyor” anlamında sözler yazdılar.

Zaman geçti yeni ortaya çıkan Türk Cumhuriyetlerinde Nevruz’un en büyük bayram olarak kutlandığı anlaşıldı. Şimdi-lerde Nevruz kutlama törenleri yapanlar çoğaldı. Olsun. Benim istediğim de bir süredir unutulmuş olan bu kadim bayramın kutlanmasıydı.

Nevruz gerçekte Güneş’in karanlığa karşı üstünlük elde etmeye başladığı gün olarak bilinir. Türk halklarının ve Fars dilli halkların ortak bayramıdır. Nevruz’un İslam kökenli olmaması yüzünden bu bayrama verilen öneme karşı çıkan kimi dinidarlar olsa da halklar bunlara kulak asmaz ve çok büyük coşkularla Nevruz’u kutlarlar.

Bu arada bölücü örgütün Kürtleri toplam Türklükten koparmak için Nevruz’u keşfedip onu bir Kürt Bayramı gibi kabul ettirme çabaları da boşa çıkmıştır. Tersine Nevruz’un da birleştirici bir kültür unsuru olduğu artık herkes tarafından bilinen bir gerçektir.

İran ve Türk dünyasının milli bayramıdır. Türklerin Nevruz gelenekleri, Orta Asya-Selçuklu-Osmanlı-Cumhuriyet çizgisinde ele alınırsa süreklilik gösterir. Bugün büyük Selçuklu Devleti’nin tarihi sınırları içinde bulunan Türkiye, İran, Afganistan, Pakistan, Türkmenistan, Tacikistan, Kırgızistan, Azerbaycan ve Kazakistan’da Nevruz Bayramını aynı coşku ile kutlamaya devam etmektedir. Bu yönü ile Türk dünyasında binlerce yıldan beri yaşayan bu gelenek Türklerin ortak kültür mirasıdır. Türklerin ailesine, örf ve adetlerine, geleneklerine ve devletlerine olan sadakatleri Nevruz’u bugünlere taşımıştır.

 

İran tarihinde Nevruz kutlamaları her dönemde görülmektedir. Erken dönemlerde yalnızca bir günlük bir festival olduğu tahmin edilen Nevruz’un ilerleyen süreç içerisinde birkaç günlük hatta bazen birkaç haftalık bir kutlama şekline sokulduğu görülmektedir.

Örneğin Orta Sasaniler döneminde, yeni yıl kutlaması Babillilerdeki uygulamaya paralel şekilde biri ilkbahardaki diğeri ise sonbahardaki gündüz gece eşitliği döneminde olmak üzere yılın iki döneminde kutlanmaya başlanmıştır.

İslami dönemde de İran’da Nevruz yani yeni yıl kutlamaları Sasanilerdeki haliyle sürdürülmüştür. İslam’ın İran’da hızla yayılması sürecinde Nevruz kutlamalarının genel yapısı değişmemekle birlikte Nevruza ilişkin değerlendirmelerde bazı İslami yorumların yapılması dikkati çekmektedir. Örneğin Nevruz günü Hz. Adem’in yaratıldığı, Allah’ın insandan kendisinin Rab olduğu konusunda söz aldığı ve Hz. İbrahim’in putları yıktığı gün olarak görülmüştür (Yarshater, 1987:342). Ayrıca Nevruzun Hz. Ali’nin doğum günü, Peygamber’in kızı Fatima ile evlendiği gün ve Hz. Muhammed tarafından halife olarak ilan edildiği gün olduğu da ileri sürülmüştür.

Anadolu'da Nevruz'la ilgili gelenekler mezhep farkı gözetilmeksizin bütün Türk toplumu içinde yaşamaktadır. Sultan-ı Nevruz, Nevruz Sultan, Mart Dokuzu ve Mart Bozumu gibi adlarla anılan Nevruz Anadolu'nun çeşitli bölgelerinde kutlanmaktadır. Günümüzde Eylül ayında kutlanan Ertuğrul Gazi Töreni, Abdülhamit zamanında Mart Dokuzu'na rastlayan Nevruz günü yapılırdı. Bu bayrama "Yürük Bayramı" da denilmektedir.

 

Türkiye Cumhuriyeti Devleti'nin de Mart ayını mali yılbaşı olarak, 1985 yılına kadar kutladığını bilmekteyiz. Türk kültürü açısından gayet mühim bilgileri ihtiva eden Divanü Lügat’i- Türk' te de bu bayram sevincinin ifadesi olan dörtlükler yer almaktadır. Türk-İslam klasiklerinden biri olarak kabul ettiğimiz Yusuf Has Hacib'in Kutadgu Bilig adlı eserinde, oldukça canlı tabi at tasvirleri yapılarak baharın gelişi, ağaçların yeşiller giymesi, tabiatın al ve kızıl renklerle süslenmesi en güzel şekilde anlatılmaktadır.

Nevruz, milli birliğin ve beraberliğin vesilesidir. Çobanından padişahıma kadar, çeşitli mezhep ve meşreplere sahip Türk insanı bu bayramı, hep birlikte kut1amaktadır. Bu demektir ki, kültürümüzde Nevruz, bizim için gerçek anlamda da milli birlik ve beraberliğin en güzel örneklerinden birini sergiler.  

Her yıl Türkiye’de aslına uygun olarak İstanbul Halkalı ve Iğdır’da Nevruz kutlamaları büyük bir coşkuyla yapılmaktadır. 

Halkalı’da düzenlenen Nevruz bayramı etkinliğinde Iğdır ili Tuzluca ilçesi köy derneklerinin açtığı stantlarda geleneksel yemekler ve ritüeller sergilenir. Bu yılkı kutlama törenine katılan protokol önce köy derneklerinin stantları gezdi, yumurta tokuşturdu, demir dövüp ateşin üzerinden atladı.

Nevruz kutlamasına, Turkiye Caferileri Lideri Selahattin ÖZGÜNDÜZ, AKP Iğdır Milletvekili Nurettin Aras, Küçükçekmece Belediye Başkanı Aziz Yeniay, İlçe Kaymakamı Harun Kaya, İlçe Müftüsü, İran İslam Cumhuriyeti İstanbul Başkonsolosu Bahtiyar Esedzâde ve toplum örgütleri temsilcileri katıldı.

Aslında bu bayram Ben-î Adem'in Bayramıdır

Türkiye Caferileri Lideri Selahattin Özgündüz törende yaptığı konuşmada şunları söyledi: Türkiye Caferileri Lideri Selahattin Özgündüz: "Nevruz, kışın bittiği, çilenin bittiği, yazın geldiği, sıcağın geldiği, ılıman iklimin geldiği, tabiatın canlandığı, toprağın rengarenk çiçeklerini sunduğu güzel bir gün. Türk milleti var olduğu sürece bugün bayramı olmuştur.

Aslında bu bayram Ben-î Adem'in bayramıdır. Bu bayram, Hz. Adem (a.s.)'in, vasisi Hz. Şeys 'e vasiyet ettiği gün ve Nuh'un zuhurunda necat gemisinden kaçanlardan olmayın, ona iman edin, onunla birlikte olun ve boğulmaktan kurtulun diye vasiyet ettiği gün ve bu günü her yıl dönümünde bayram etmesini vasiyet ettiği bir gün. Yani bu bayram insanlık tarihi kadar eski ve Hz. Adem (a.s.)'ın vasiyeti üzerine tutulan bir bayram.Türk milleti bu ata vasiyetine uymuş ve yılın bu gününü bayram edegelmiştir. Allah her gününüzü bayram etsin." dedi.

Yapılan konuşmalarda birlik ve beraberlik mesajları verildi. Zeynebiye Gençlik Tiyatrosu Nevruz seremonisi sergileyerek baharın gelişini sanatsal bir dille sahneledi. Nevruz duası okundu, yedi levin  tepsileri protokol üyelerine ikram edildi.   

En Önemli Yaşam/Kültür Haberler
En Çok Okunan Haberler