شرکت‌های مشترک ایرانی-افغانستانی؛ فرصتی برای بهره‌مندی از ظرفیت نخبگان

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، شب گذشته یازدهمین قسمت از برنامه تلویزیونی «وطن دار» با موضوع روابط اقتصادی دو کشور ایران و افغانستان روی آنتن افق رفت. عبدالهادی فرهنگ رایزن بازرگانی سفارت کبرای افغانستان در تهران و مهدی جوانمرد قصاب، رایزن بازرگانی سابق سفارت ایران در کابل مهمانان این برنامه بودند.

در ابتدای برنامه عبدالهادی فرهنگ، رایزن بازرگانی سفارت کبرای افغانستان در تهران با تأیید این عبارت که افغانستان یکی از پنج کشوری است که بالاترین سطح مراوده اقتصادی با ایران را دارد، گفت:تجارت بین ایران و افغانستان سالهاست که وجود دارد. از قدیم الایام بوده و هست و خواهد بود. زیربنای این تجارت و اقتصاد آنقدر دوستانه و صمیمی است که روز به روز به سمت بهبود و خوبی پیش می رود. چرا که زیر بنای آن در فرهنگ مشترک و در کلام زیبای حافظ و سعدی است. در افغانستان دانش آموزان قبل از اینکه به دبیرستان بروند بوستان و گلستان سعدی را مطالعه می کنند. یک عشق فرهنگی در دل دو کشور است که در تمامی زمینه های اقتصادی تاثیر گذار است.

فرهنگ با تأکید بر اینکه علقه فرهنگی مشترک موجب می‌شود که عموم افغانستانی‌ها کالای ایرانی را بر کالای سایر کشورها ترجیح دهند، گفت: فرهنگ مشترک باعث شده است که تجارت بین دو کشور رونق داشته باشد. در برابر حدود 100 میلیون دلار صادراتی که افغانستان به ایران دارد خدود 2 میلیارد و نیم دلار میزان کالاهای صادراتی ایران به افغانستان است و این صادرات به  3بخش  صادرات کالاهای ایران به افغانستان، صادرات دانش فنی ایران به افغانستان و ترانزیت ایران به افغانستان تقسیم می‌شود. ما علاقمندیم که سهم افغانستان هم افزایش پیدا کند.

مهدی جوانمرد قصاب رایزن سابق بازرگانی سفارت ایران در کابل در ادامه صحبت‌های فرهنگ با بیان اینکه افغانستان پنجمین متحد اقتصادی بزرگ ایران است و میزان مراودات اقتصادی ایران با افغانستان نزدیک به کشوری مانند هند است، گفت: افغانستان برای ایران حضور و ظرفیت بالایی به شمار می‌شود و خیلی از امکاناتی که در زمینه صادرات به افغانستان برای ایران فراهم شده است، به واسطه حضور خود مهاجران افغانستانی است که در ایران زندگی می‌کنند. مهاجران ظرفیت اقتصادی بزرگی برای ایران محسوب می‌شوند که با کمک آن‌ها توانستیم صادرات خود را گسترش دادیم.

جوانمرد قصاب با بیان اینکه علی رغم حجم بالای صاردرات، اما این مبادلات سود چندان زیادی برای ایران ندارد، گفت: خیلی از مواقع قیمتی که تاجر افغانستانی برای خرید محصول از ایران می‌پردازد، خیلی پایین تر از آنی است که کارخانه‌ها ما بر اساس آن محصولات خود را به تاجر داخلی می فروشند. البته سیاست ما این است که فراتر از بازار افغانستان حضور داشته باشیم. به همین دلیل در قالب پروژه های خدمات رسانی، فنی و مهندسی، آی تی و ... حضور پیدا کرده‌ایم و خدماتی ارائه می‌کنیم.

فرهنگ با تأکید دوباره بر فراهم شدن بستر برای حضور محصولات کشاورزی افغانستان در بازار ایران گفت: ما انواع داروهای گیاهی را داریم، بهترین انار را داریم که به ژاپن و آلمان و ... صادر می‌شود. اما برای صادرات به ایران موانعی وجود دارد و اجازه آن داده نمی شود. خشکبار و میوه ی ما از طریق افغانستان به پاکستان می رود و بعد از مرز این کشور وارد ایران می شود که یک چیز طبیعی شده است. در بخش توریسم درمانی، بسیاری از مردم ما علاقمندند که از افغانستان به ایران بیایند و به کشورهای دیگر مثل هندوستان و پاکستان نروند اما در زمینه ویزا و ... سختی‌های زیادی هستو در زمینه های گمرکات و زمینه های رفت و آمد تجار و روادید ایشان مشکل داشتیم که البته جدیداً این‌ها حل شده است.

جوانمرد قصاب با بیان اینکه توریسم درمانی یکی از خواسته های ما هم هست و بحث ویزای آن حل شده است، گفت: در بحث میوه های خشک هر کشوری و حتی کشور افغانستان هم همین است ما یک روزه مجوز ورود می‌دهیم اما در هر کشوری این طور است که واردات کالا باید مجوزهای خاص خودش را داشته باشد و این مجوزها بر اساس ارزیابی‌ای که از بازار داخلی داریم، صورت می‌گیرد. وظیفه اول ما حمایت از تولید داخل است وقتی محصولی را به کثرت تولید می‌کنیم و حتی امکان صادرات انبوه آن وجود دارد، چطور برای واردات اقدام کنیم؟

رایزن بازرگانی سابق ایران در افغانستان ادامه داد: در رابطه با واردات میوه از پاکستان چون ما گواهی تایید پزشکی و تاییده های استاندارد را بایستی در نظر بگیریم و این مسأله با پاکستان حل شده است، واردات برخی اقلام از آن طریق مورد قبول است ولی این موضوع هنوز بین ایران و افغانستان حل نشده است.

جوانمرد قصاب بار دیگر تأکید کرد: وقتی دو کشور هم مرز هستند. محصولات هم عموماً یکسان است در زمانیکه افغانستان یک محصول را تولید می کند در ایران هم آن محصول تولید می شود، دولت ایران چون بابت حمایت از تولید محصولات کشاورزی خودش سیاست هایی دارد، امکان واردات ندارد و این اصلا متوجه این نیست که ما تمایل به واردات محصول از افغانستان نداریم. وقتی می گوییم واردات میوه ممنوع است اصلا مربوط به افغانستان نیست، این سیاست درباره کل کشورهای دیگر هم اعمال می‌شود و هدف آن حمایت از تولید داخلی است. یا اگر می گوییم واردات میوه 60درصد گمرکی می خورد واردات از کلیه کشورها، این گمرکی را باید بپردازد ولی چون دوستان افغانستانی انتظار دارند مستثنی شوند، ما هم پذیرفتیم و این را در دولت جدید در دستور کار قرار می دهیم که تا جایی که می‌شود همراهی‌ها بیشتر شود.

رایزن بازرگانی سابق ایران در افغانستان ادامه داد: این روند پیچیدگی‌های خاص خودش را هم دارد. بحث بهداشت، بحث حمایت از کشاورزان خودمان تا بازار به تعادل برسد و ... بحث‌های بسیار مهمی است و البته در حال حاضر دستور اکید وزیر صنعت معدن تجارت است که ما به آن سمت برویم که تاجایی که می توانیم تعرفه اش را پایین بیاوریم.

ادامه برنامه با پرسش‌های مهمانان حاضر در استودیو پیش رفت و یکی از مهمانان از آنچه مافیای فعالیت‌های اقتصادی در افغانستان می‌خواند انتقاد کرد و اینکه  معتقد بود فقط یک طیف خاص می توانند اجناسی را ترانزیت کنند. او همچنین با طرح پرسشی دیگر خواستار رفع محدودیت‌ها برای فعالیت بیشتر جوانان تحصیل کرده رشته اقتصاد در ایران شد.

جوانمرد قصاب درباره پرسش دوم این مهمان توضیحاتی به این شرح ارائه کرد: در ایران بنا بر این است که بازار باید رقابتی باشد. حاکمیت هم باید از محصولات داخلی خودش حمایت کند. یکی از آن محصولات، نیروی کار خودش است. بخش قابل توجهی از تحصیل کرده های کشور خود ما هم هنوز بیکار هستند. البته در بحث تجاری طبق روالی که داشتیم با 30 هزار دلار سرمایه گذاری ویزای بلند مدت به تاجران اعطا می شود.

فرهنگ هم در جواب سوال مهمان برنامه گفت: یگانه جایی که من به چشم سر دیدم، یگانه کشوری که هیچگونه محدودیتی در بحث تجارتش به شرط حضور سرمایه ندارد، دو کشور ایران و افغانستان هستند و به شما قول می‌دهم اگر آماده فعالیت باشید، هیچ گونه مافیایی در این امر وجود ندارد.

جوانمرد قصاب با اشاره به یک میان برنامه که در داخل استودیو به نمایش درآمد و بحث کلاهبرداری یک تاجر از تاجری دیگر بود، گفت: برای تجارت اول باید هر فردی قراردادش را بشناسد، وقتی کسی در چارچوب قانون و محکم پیش نرفته است، طبیعی است که چنین مسائلی پیش بیاید و اینکه برخی سودجویی می‌کنند، این امر برخاسته از ملیت ایشان نیست. هر فردی با هر ملیتی ممکن است دست به این عمل ناشایست بزند.

رایزن بازرگانی سابق ایران در افغانستان ادامه داد: برای کار اقتصادی باید از مراجع تصمیم گیر قابل اطمینان پرس و جو کنیم. درباره ی روند کار و تعامل و معامله با اشخاص چه ایرانی و چه افغانستانی باید استعلام صورت گیرد. وقتی با این قوانین کار پیش برود، مهر اتاق بازرگانی پای این قرارداد زده خواهد شد و به همین سبب وظیفه ما پیگیری ماجرا خواهد شد.

فرهنگ هم در این باره بر روند توضیح داده شده از سوی جوانمرد قصاب صحه گذاشت و گفت: تجارت این دو فرد مشکل دارد. چرا که وقتی می خواهند با یک شرکت ایرانی قرارداد ببندند، اتاق بازرگانی که تایید کرد، وزارت امورخارجه هم باید تایید کند و بعد از تأیید آن‌ها نوبت به تأیید مقامات افغانستانی و دفتر ما می‌رسد و بعد از تأیید چنانچه خدای ناکرده کلاهبرداری‌ای چیزی پیش بیاید این ما هستیم که پیگیری خواهیم کرد.

جوانمردقصاب در بیان انتقاد برخی از فعالان بازار افغانستان که از کیفیت پایین برخی اجناس ایرانی انتقاد کرده بود، گفت :رئیس جمهور چین یک حرفی خوبی زد در پاسخ به منتقدانی که می گویند جنس چینی در ایران بی کیفیت است. ماجرا برای افغانستان هم به همین ترتیب است، خب تاجر افغانستانی خودش این جنس با کیفیت پایین را سفارش داده است.

او در پایان برنامه درباره اینکه آیا تمهیدی در نظر گرفته شده است تا از استعداد نیروهای نخبه و تحصیل کرده افغانستانی برای فعالیت‌های اقتصادی بهره برده شود، گفت: با ایجاد شرکت های مشترک در زمینه‌های مختلف، فناوری، فنی مهندسی و... بین ایران و افغانستان، تحصیل کرده ها و نخبه های افغانستانی می توانند به راحتی کشور افغانستان را در این زمینه  متحول کنند و ما هم می‌توانیم از این روند حمایت بیشتری کنیم اما ابتدا باید زمینه ها در افغانستان آماده شود.

بخش دوم برنامه این هفته وطندار شاهد حضور نیکزاد دانشجوی نخبه و رتبه برتر آزمون کارشناسی ارشد و دکتری دانشگاه‌های ایران بود که با گفت وگو با صبرا قاسمی مجری افغانستانی برنامه نشست.

انتهای پیام/