"ایران­ کوچک" و هزار و یک ناگفته/ از چشمه­‌های آبگرم در کنار آتشفشان تفتان تا شترسورای در کویر+ تصاویر

"ایران­ کوچک" و هزار و یک ناگفته/ از چشمه­‌های آبگرم در کنار آتشفشان تفتان تا شترسورای در کویر+ تصاویر

شهرستان خاش به واسطه اقلیم چهارفصل، اتصال به کویر لوت، وجود آبشارها و چشمه‌های آب گرم و زندگی اقوام مختلف در کنار آتشفشان نیمه‌فعال و برف­‌گیر تفتان به "ایران کوچک" شهرت یافته است.

به گزارش خبرگزاری تسنیم از زاهدان، ایران کوچک لقب شهرستانی آرام و پر­جاذبه در چند کیلومتری آتشفشان خفته تفتان است که تقریباً 2 برابر استان تهران وسعت دارد و تنها 1.2 درصد از جمعیت آن را در خود جای داده است.

«ایران کوچک» هزار و یک ناگفته دارد، ناگفته‌­هایی از جنس "تخت رستم" و سروهای کهنسال 3200  ساله، ناگفته‌ه­ایی از منطقه‌ای سراسر کوهستانی و خنک با انواع محصولات گرمسیری و سردسیری که کمتر به آنها پرداخته شده است.

"تخت رستم" کوهی بدون قله و مسطح شده در جنوب تفتان است که مردم محلی معتقدند رستم، اسطوره شاهنامه وقتی به آنجا می­‌رفته، روی آن استراحت می­‌کرده است، به باور تعدادی از بومی‌ها همسر دوم رستم از اهالی این منطقه بوده ­است.

کوه­‌های عجیب و غریب زیادی در خاش وجود دارد، کوهی با چهره نیمرخ یک انسان و کوه­‌هایی با داشتن دریاچه در ارتفاعات آنها. «رخ شاه» یا «سه انگشتی» نام کوهی شبیه به نیمرخ یک انسان است و در حاشیه محور خاش به زاهدان است.

این کوه در کیلومتر 50 محور خاش به زاهدان قرار دارد و به دلیل نزدیکی به جاده اصلی همواره مورد بازدید گردشگران مختلف قرار می‌گیرد.  

«سردریا»، دریاچه‌­ای در همسایگی ابرها

 دریاچه "سردریا" روستای "تمندان" حاصل فرورفتگی طبیعی در میان چند کوه بلند است. اگرچه این دریاچه مانند ده­‌ها دریاچه دیگر ایران حال و روزی ناخوش دارد و دیگر نمی‌­توان در آن قایق‌سواری و ماهیگیری کرد، اما همچنان اندکی از مناظر بکر و دیدنی آن باقی مانده است. عشایر کنار دریاچه فرصت زندگی در ساده‌­ترین و صمیمی­‌ترین فضای ممکن را ایجاد می­‌کنند.

به گفته مسئولان محلی جمعیت عشایری خاش 20 هزار نفر است که هزاران نفر از آنها در فصل بهار به دامنه­‌های سرسبز و حاصلخیز تفتان کوچ می­‌کنند، آنها معتقدند: زندگی در کنار عشایر خاش از ظرفیت‌های گردشگری سیستان و بلوچستان محسوب می‌شود و عاملی برای جذب گردشگر بیشتر است.

سرو کهنسال 1200 ساله

از دیگر جاذبه‌­های گردشگری خاش می‌­توان به سرو کهنسال روستای "سنگان" با 3200 سال سن اشاره کرد، سروی با 30 متر ارتفاع و 3 متر قطر تنه که به عنوان نماد استقامت بلوچستان به شمار می‌­رود و سال­‌ها قبل در فهرست آثار ملی ایران نیز به ثبت رسیده است.

سروهای کهنسال دیگری نیز در روستاهای خاش مانند "دهپابید و کوشه" وجود دارد که در بین مردم محلی دارای احترام خاصی است. بومیان در گذشته محل درخت سرو را به عنوان زیارتگاهی پنداشته و خواسته­‌ها و نیازهای خود را با گره زدن نخ یا پارچه به درخت، از آن طلب می­‌کردند.

نقوش به جامانده از درخت سرو در تخت جمشید نشان می‌­دهد که ایرانیان باستان جایگاه ویژه‌­ای برای درخت قائل بوده‌­اند، بر همین اساس این درختان هزاران سال مورد حفاظت و مراقبت قرار می‌­گرفته‌اند.

چشمه‌های آب گرم و آبشارهای کوچک

چشمه­‌های آب گرم زیادی در حاشیه کوه تفتان وجود دارد که یکی از آنها چشمه آب گرم روستای سنگان خاش است؛ این آب گرم با خواص درمانی از دل صخره‌­ها می‌جوشد و نشان دهنده فعالیت‌هاى عمیق آتشفشانى تفتان است.

چشمه آب گرم "سنگان" در 14 کیلومتری روستای "تمندان" واقع شده و میزان آبدهی آن نسبت به سایر چشمه­‌های منطقه کمتر است، دمای آب چشمه 25 درجه سلسیوس اعلام شده و از نظر آسایش انسان در شرایط مطلوب به شمار می­‌رود.

چشمه آب گرم "قرقرگ" با ویژگی فوران آب نیز در نزدیکی روستای "اسکل­ آباد" قرار دارد، فوران آب از چشمه به نحوی است که مردم محلی تصور می­‌کنند چشمه با صدای صوت فوران می­‌کند اما فوران آن ناشی از یک فرآیند علمی اثبات شده است.

اکثر مناطق خاش به ویژه اطراف کوه تفتان دارای رودخانه‌ها و آبشارهای فصلی است که مهمترین آبشار در این نزدیکی مربوط به آبشار لادیز در مرز بین شهرستان خاش و میرجاوه است. این آبشار در نزدیکی غار لادیز و 25 کیلومتر مرکز میرجاوه قرار دارد.

قرارگیری لادیز در اطراف کوه تفتان و جاذبه‌های طبیعی دیگر توانسته توجه گردشگران زیادی را در فصل بهار و تابستان به خود جلب کند.

سنگ‌نگاره‌های 10 هزار ساله

در خاش آثار بجامانده از انسان‌های ماقبل تاریخ نیز وجود دارد، این آثار در سنگ نگاره‌های روستاهای تمندان، ایرندگان و حاشیه­‌های رشته کوه‌های بیرک و تفتان نشان می­‌دهد که قدمت زندگی بشر در این منطقه به حدود 10 هزار سال قبل می­‌رسد.

باستان‌شناسان شروع نقش‌اندازی بشر روی سنگ‌­ها و تولید سنگ‌نگاره‌ها را به پایان دوران پارینه سنگی و مهاجرت انسان از غار به دشت تخمین زده‌­اند که حداکثر مربوط به 12 هزار سال قبل است.

به طور کلی سنگ­‌نگاره‌ها، قدیمی­‌ترین آثار هنری بجامانده از انسان­‌های ماقبل تاریخ به شمار می­‌رود. نمونه این آثار نه تنها در خاش، بلکه در مناطق مختلف سیستان و بلوچستان نظیر دره "نگاران" و کوه "مهرگان" در سراوان و مناطقی از شهرستان سرباز  کشف شده­‌اند.

سنگ نگاره­‌های حوزه تفتان و  بیرک نشان می­‌دهد این منطقه از هزاران سال قبل محل مناسبی برای زندگی انسان بوده و شرایط ایده­‌آل برای تولید محصولات کشاورزی و چرای دام داشته است.

سبدی از محصولات کشاورزی ایران

ایران کوچک شهرت خود را مدیون تولید انواع محصولات کشاورزی سردسیری و گرمسیری است، جایی که در ارتفاعات سرد تفتان انواع درختان آلو، زردآلو، گردو و بادام و در مناطق جنوبی آن مرکبات، نخلستان‌ها و برنج عمل می­‌آید.

در این شهرستان باغات پسته، زیتون، انار، و محصولاتی نظیر زعفران گندم و جو، باقلا، زیره، یونجه، انواع محصولات جالیزی و سبزی و صیفی جات نیز تولید می­‌شود. انار شهرستان خاش از محصولات معروف این شهرستان است و نوعی از انار بدون هسته در خاش به عمل می‌آید که بسیار پرطرفدار است.

ارتباط خاش با کویر لوت و فرصت کویرنوردی از زمینه­‌های گردشگری جدید خاش به حساب می­‌آید، فرصتی که تاکنون گردشگران زیادی را برای راهپیمایی و شترسواری در کویر راهی سیستان و بلوچستان  کرده است. البته هر از چند گاهی مسابقه‌های شترسواری در خاش و سایر شهرهای سیستان و بلوچستان برگزارمی­‌شود این مسابقه­‌ها ریشه در تاریخ، فرهنگ و سنت­‌های بومیان داشته و اکنون جزو ورزش‌های اصلی بومی محلی این منطقه محسوب می­‌شود.

انتهای پیام/

پربیننده‌ترین اخبار استانها
اخبار روز استانها
آخرین خبرهای روز
فلای تو دی
تبلیغات
همراه اول
رازی
شهر خبر
فونیکس
میهن
طبیعت
گوشتیران
رایتل
مادیران
triboon