ترکیه و پیامدهای واردات زباله پلاستیکی از اروپا

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، واردات زباله های پلاستیکی از اروپا به ترکیه، رفته رفته به یک معضل زیست محیطی جدی تبدیل شده است.

در حالی کشورهای عضو اتحادیه اروپا و همچنین انگلیسِ خارج شده از اتحادیه، میلیاردها یورو خرج می کنند تا نظارت دقیقی در مورد زباله  محیط زیست وجود داشته باشد، ترکیه به بزرگترین کشور واردکننده زباله های اروپایی تبدیل شده و علاوه بر انگلیس، از آلمان، ایتالیا و ایرلند، زباله وارد می کند.

واقعیت این است که سود کلان چند صد میلیون دلاری در این صنعت کثیف وجود دارد و زباله ای که با قیمت ناچیز وارد کشور می شود، در یک پروسه کوتاه و به ظاهر کم هزینه، تبدیل به کالای نو شده و پول تولید می کند. اما به جرات می توان گفت، ضرر و خسران بهداشتی و زیست محیطی این صنعت، چندین برابر سود اقتصادی آن است.

واردات 210 میلیون کیلو زباله انگلیسی

براساس گزارش روزنامه گاردین انگلیس، ترکیه در حال افزایش واردات زباله های پلاستیکی از انگلیس است. پس از آن که مالزی و ویتنام، با تصویب مجموعه ای از قوانین، واردات زباله های پلاستیکی را از انگلیس ممنوع کردند و لهستان نیز واردات زباله را محدود کرد، ترکیه به یکی از کشورهایی تبدیل شد که بیشترین زباله های پلاستیکی را از انگلیس وارد می کند.

موسسه «صلح سبز» (Green peace) نام یک سازمان مردم نهاد و غیردولتی مدافع محیط زیست است که در بیش از 40 کشور دفتر داشته و بخش هماهنگی‌ های بین‌ المللی آن در آمستردام هلند قرار دارد.

بخشی از مطالعات این موسسه، تدوین گزارش در مورد مواجهه دولت ها و جوامع، با پدیده تولید و بازیافت زباله است. بر اساس آخرین گزارش موسسه در چند سال گذشته، ترکیه از بزرگترین واردکنندگان زباله بوده و واردات زباله تنها از انگلیس در سال 2020 میلادی با 36 درصد افزایش به 209 هزار و 600 تن رسیده است.

یعنی به عبارتی به ازای هر 1 نفر از جمعیت 84 میلیونی ترکیه، حجمی بیش از دو و نیم کیلوگرم زباله انگلیسی وارد ترکیه شده که حجم عظیم و نگران کننده ای است.

چه خطری در کمین ترکیه است؟

بسیاری از روزنامه ها و رسانه های ترکیه، در مورد واردات زباله و خطرات و پیامدهای آن، قلم فرسایی کرده اند و جالب اینجاست که اتفاقاً رسانه های اروپایی نیز در این میان فعالیت گسترده ای انجام داده و بخش های ترکی دویچله، یورونیور، بی.بی.سی، ایندیپندنت و گاردین در این مورد، چندین گزارش منتشر کرده اند.

نکته مشترک اغلب این گزارش ها، توجه به پیامدی به نام فاجعه زیست محیطی و بهداشتی است. کارشناسان نگرانند و بر این باورند که این وضعیت ممکن است به محیط زیست آسیب برساند.

آنان در مورد خطرات و آسیب های واردات بی رویه زباله پلاستیکی، به این موضوعات مهم اشاره کرده اند:

1.سوزاندن و بازیافت زباله پلاستیکی، نیاز به دانش، تجهیزات، کوره ها و دودکش های مخصوص و ارزیابی مکان یابی امن دارد. اما در ترکیه، نظارت دقیقی در مورد شرکت های بازیافت کننده وجود ندارد و علاوه بر خطر انتشار دودهای خطرناک، در برخی از مناطق، زباله های پلاستیکی وارداتی به شکل غیرقانونی و نادرست سوزانده می شوند و پسماندهای جدید، در بیابان ها و اراضی رها می شوند.

2.در مورد بهداشت و سلامت کارگران فعال در شرکت های بازیافت زباله نگرانی وجود دارد.

3.ممکن است بخشی از کالاهای تولید شده از زباله های بازیافتی، عواقبی برای سلامت مصرف کنندگان به دنبال بیاورد.

واردات زباله پلاستیکی از اروپا به ترکیه، از یک طرف متخصصان را نگران می کند و معتقدند که این اقدام، به شدت به محیط زیست آسیب می رساند. در دیگر سو، شرکت های قانونی جمع آوری زباله می گویند، این حجم از واردات، باعث کاهش درآمد آنها می شود.

ظاهراً در ترکیه نیز بخشی از زباله های پلاستیکی مردم، توسط افراد به شکل غیرقانونی جمع آوری می شود و تنها قسمتی از آن، سر از مجرای شرکت های فعال در می آورد.

رجب کارامان، رئیس انجمن جمع آوری زباله های خیابانی در این مورد گفته است:«ما از مجموع 6 میلیون تن زباله پلاستیکی تولید شده، سالانه 3.5 میلیون تن را جمع آوری می کنیم».

اُزلم ارمیش بیخان از تحلیل گران روزنامه سوزجو در این مورد نوشته است:«متاسفانه ترکیه قادر به استفاده کافی و مدیریت بازیافت زباله های خود نیست و به جای آن، زباله های انگلیس را وارد می کند و حجم واردات، در حال افزایش است. ما 50 درصد از زباله های پلاستیکی انگلیس را وارد کردیم که بخشی از آن، اساساً بسیار بی کیفیت و غیر قابل بازیافت است.»

صدای پلیس بین الملل هم درآمد

تولگا یوجل مدیر انجمن محافظت از حیاتِ طبیعت معتقد است که نیاز به مواد خام و مدیریت بازیافت زباله های پلاستیکی، یک نیاز مهم برای همه جوامع است. اما از آنجایی که در ترکیه، نظارت علمی، فنی و قانونی لازم وجود ندارد، سوء استفاده از بحث واردات زباله پلاستیکی به حدی شدت یافته که حتی در گزارش های پلیس بین الملل (اینترپل) نیز به آن اشاره شده است.

این در حالی است که در داخل ترکیه، در برخی از مناطق، زباله، عملاً در طبیعت رها شده است.

سرویس ترکی بی.بی.سی در ژوئیه سال 2020 میلادی از این موضوع خبر داد که در اراضی گسترده حومه کلانشهر آدانا در جنوب ترکیه، چندین کوه عظیم از زباله، به حال خود رها شده اند.  

در آخرین تحقیقات موسسات مردم نهاد زیست محیطی ترکیه از جمله (WWF)، گزارش شده که هر ساله 800 هزار تن زباله پلاستیکی در اراضی و بیابان های ترکیه و تقریباً 110 هزار تن زباله پلاستیکی در سواحل ترکیه در کنار مدیترانه رها می شود.

نکته مهم اینجاست که منطقه قاراخان آدانا، عملاً تبدیل به مرکز بازیافت زباله های وارداتی شده و مدیریتی بر رهاسازی پسماندهای نهایی وجود ندارد.

مراد کوروم وزیر شهرسازی و محیط زیست ترکیه در پاسخ گفته است: «ما از همان آغاز سال 2021 میلادی، واردات زباله را ممنوع کردیم».

اما دکتر مزیّن شوکین نماینده مردم آدانا در پارلمان ترکیه، در پاسخ به وزیر، در یک برنامه تلویزیونی اعلام کرد: «از جناب وزیر می خواهم شوخی را کنار بگذارند و با این مقوله، به شکل جدی برخورد کنند. واردات زباله متوقف نشده و در حوزه انتخابیه من، علاوه بر آن که بسیاری از منابع آبی آلوده شده، ابرهای سیاه ناشی از سوزاندن زباله، زندگی مردم را تهدید می کند.»

اُیا ارسوی نماینده مردم استانبول در پارلمان ترکیه و از اعضای کمیسیون محیط زیست پارلمان نیز گفته است:«ترکیه در صدر واردکنندگان زباله های پلاستیکی است. باید هر چه زودتر واردات پلاستیک را ممنوع کنید».

از نظر منتقدین، ظاهراً مراد کوروم، تمایل دارد با واژه ها بازی کند. او اعلام کرده که ترکیه، هرگز «زباله»وارد نکرده است. منظور دقیق وزیر، این است که محموله های در هم فشرده شده ظروف و بسته های پلاستیکی دست دوم که وارد ترکیه می شود، از دید تولیدکنندگان صنایع پلاستیکی و پتروشیمی، زباله نیست، بلکه مواد خام است!

به عبارتی دیگر، بین منتقدین و دولت، بر سر تعریف اصطلاح «زباله»، اختلاف نظر وجود دارد. اما در هر حال، فعالان محیط زیست معتقدند که دولت، حتی اگر نمی خواهد از واژه زباله استفاده کند، باید به شکل قاطعانه، واردات این مواد دست دوم را ممنوع کند.

در پایان باید گفت، عدم برخورداری از منابع نفتی و احتیاج به واردات پلیمرهای صنعتی و محصولات پتروشیمی، ترکیه را به کشوری تبدیل کرده که نه تنها در مسیر تامین سوخت و حامل های انرژی، بلکه برای تولید محصولات پلاستیکی نیز با مشکلات مهمی روبرو است.

اما کارشناسان معتقدند که واردات زباله پلاستیکی برای استفاده در صنعت بازیافت، اگر چه در کوتاه مدت، سودآور و به صرفه است اما در درازمدت آسیب های جدی به محیط زیست ترکیه وارد می کند.

انتهای پیام/