نقطه به نقطه با فتح خرمشهر به روایت اسناد

نقطه به نقطه با فتح خرمشهر به روایت اسناد

رزمندگان اسلام در جریان آزادسازی خرمشهر، بیش از ۱۲ هزار بعثی را به اسارت گرفتند. بسیاری از آنان ترسیده بودند و برای نجات جان خود به هر راهی متوسل می‌شدند.

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، سوم خردادماه سالروز عملیات غرورآفرین بیت المقدس و آزادسازی خرمشهر از چنگ دشمن بعثی است. عملیاتی که در سطحی بسیار گسترده انجام شد و نیروهای عراقی را که کم هم نبودند غافل‌گیر و در نهایت به سختی زمین‌گیر کرد. در جلد پنجم از کتاب «تاریخ تحولات سیاسی جمهوری اسلامی ایران» که توسط انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی منتشر شده است فتح خرمشهر به شیوه‌ای دقیق روایت شده و حال و هوای نیروهای بعثی در حین این عملیات بزرگ روایت شده است. 

در زیر بخشی از این کتاب درباره فتح خرمشهر به مناسبت سوم خردادماه منتشر می‌شود: 

فتح خرمشهر و گرفتن 12 هزار اسیر

عملیات فتح خرمشهر با استعانت از نام مبارک پیامبر بزرگ اسلام محمد بن عبدالله (ص) آغاز و موجب شد که نیروهای اسلام، خرمشهر را به‌طور کمربندی به‌محاصره‌ خود درآورند. رزمندگان اسلام نخست با پیشروی از جناح غرب خرمشهر، مهم‌ترین جاده‌ تدارکاتی دشمن را در شلمچه قطع و پیشروی خود به سوی خرمشهر را ادامه دادند و راه دریایی دشمن در اروندرود را فتح کردند. جناح دیگر عملیات محور جاده‌ اهواز–‌ خرمشهر بود. نیروهای ایران در این محور با تصرّف انبارهای عمومی و ساختمان‌‌های نیمه‌تمام مناطق مسکونی کارکنان بندر و کشتیرانی خرمشهر قوای دشمن را در حدفاصل حفار غربی و سیل‌بند خرمشهر به محاصره‌ خود درآوردند.

با تکمیل حلقه‌ محاصره، کلیه‌ واحدهای دشمن مرکب از تیپ 10 گارد مرزی، تیپ 33، تیپ 44، تیپ مستقل 420، تیپ 113، تیپ 283 و تیپ 38 و نیز واحدهایی از دفاع الواجبات‌ الجیش‌الشعبی عراق به دام افتادند. استعداد قوای دشمن در خرمشهر حدود 30 هزار تن بود که بخشی از آنها کشته و بخشی دیگر در حدود 12 هزار تن اسیر شدند. با حمله‌ رزمندگان اسلام ازهم‌پاشیدگی و سردرگمی عجیبی در میان قوای دشمن آشکار و ابتکار عمل از دست آنان خارج شد، لذا هریک از فرماندهان در سطح فرماندهان تیپ و گردان تنها به فکر نجات جان خود بودند.

 در جریان محاصره‌ 48 ساعته‌ خرمشهر سرفرماندهی کل ارتش بعث عراق با جمع‌آوری امرای ارتش و تشکیل جلسات فوق‌العاده راه‌‌های نجات افراد محاصره‌شده‌ ارتش عراق در خرمشهر را مورد بررسی قرار داد و سرانجام تنها راه‌حل را اعزام هلیکوپتر و انتقال محاصره‌شدگان عراقی از طریق هوا یافت. این حرکت مؤثر واقع نشد و در جریان عملیات چند فروند بالگرد دشمن که برای کمک به عراقی‌های در محاصره وارد حریم شهر خرمشهر شده بودند هدف آتش رزمندگان اسلام قرار گرفتند و سرنگون شدند.

ساعتی پس از این اتفاق، انهدام مقرّ فرماندهی ارتش عراق در خرمشهر و سنگرهای مخابراتی آنان صورت گرفت و ارتباط نیروهای محاصره‌شده‌ عراق با قرارگاه‌‌های تاکتیکی ارتش صدام در بصره قطع شد.

مسجد جامع خرمشهر

دشمن در سراسر این شهر دژ پولادین ساخته بود؛ میادین مین وسیع و تیرآهن‌‌‌ها و تیرک‌های چوبی در زمین‌‌های هموار خرمشهر به‌منظور جلوگیری از ورود چتربازان ایرانی تعبیه ‌شده بود. همچنین سنگرهای بتونی در برابر انواع توپ‌‌‌ها و گلوله‌‌‌ها و سیم‌خاردارها و موانع عبور تانک گذاشته بودند. اینها همه حکایت از آن داشت که صدام برای حفظ خرمشهر کلیه‌ وسایل دفاعی زمینی را به‌کار گرفته است، اما سرانجام این موانع در مقابل اراده‌ خلل‌ناپذیر نیروهای اسلام دوام نیاورد و در روز 1361/3/3 خرمشهر آزاد شد.

پس از آن، پاکسازی خونین شهر به‌طورکامل توسط نیروهای اسلام انجام شد. همچنین طی این تک مهم 12 هزار نیروی عراقی به اسارت رزمندگان اسلام درآمدند.

در پی فتح خرمشهر ستاد مشترک ارتش اطلاعیه‌ شماره‌ 922 خود را منتشر کرد. متن اطلاعیه به این شرح بود:

«.... مبارک باد آزادی خرمشهر شهر خون و شهادت به پیشگاه حضرت بقیةاللهالاعظم (عج) و امام امت خمینی کبیر و مبارک باد این پیروزی بزرگ به ارواح پاک شهیدان اسلام و به فرد فرد مردم قهرمان و مبارز ایران و مستضعفان و محرومان جهان. ..... هم‌زمان با فتح پربرکت و آزادی خرمشهر و در جریان عملیات زمینی حماسه‌آفرینان اسلام در این منطقه خلبانان ارزنده‌ نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران و هوانیروز با برقراری پوشش مطمئن هوایی برادران رزمنده‌ خود را به‌نحو چشم‌گیری یاری دادند...».

در پی این پیروزی بزرگ امام‌خمینی طی سخنان تاریخی از رزمندگان اسلام تجلیل کردند و فتح خرمشهر، این پیروزی بزرگ را تبریک گفتند. ایشان فرمودند:

«مبارک باد و هزاران بار مبارک باد بر شما عزیزان و نور چشمان اسلام این فتح و نصر عظیم که با توفیق الهی و ضایعات کم و غنایم بی‌پایان و هزاران اسیر گمراه. ...سرافرازانه برای اسلام و میهن عزیز افتخار ابدی به هدیه آوردید و مبارک باد بر فرماندهان قدرتمند که فرماندهان چنین فداکارانی‌اند که ستاره‌ درخشنده‌ پیروزی‌های آنان بر تارک تاریخ تا نفخ صور نورافشانی خواهد کرد و مبارک باد بر ملت عظیم‌الشأن ایران این چنین فرزندان سلحشور و جان‌برکفی که نام آنان و کشورشان را جاوید کردند و مبارک باد بر اسلام بزرگ این متابعانی که در دو جبهه‌ جنگ با دشمن باطنی و دشمنان ظاهری پیروزمندانه و سرافراز امتحان خویش را دادند و برای اسلام سرافرازی آفریدند.»

گرفتن 42 هزار اسیر از ابتدای جنگ تا پایان فتح خرمشهر

با اسارت 19 هزار نظامی عراقی در عملیات پیروزمندانه‌ بیت‌المقدس آمار اسرای عراقی که تا پایان فتح خرمشهر توسط سلحشوران اسلام اسیر شدند از مرز 42 هزار نفر گذشت و کار تخلیه‌ اسرای عملیات بیت‌المقدس به پشت جبهه‌‌‌ها به‌سرعت انجام شد. در میان این اسرا چند امیر و صدها افسر جزء و عالی‌رتبه به‌چشم می‌خوردند. همچنین به‌دنبال پاکسازی خوزستان از وجود متجاوزین بعثی و آزادسازی خرمشهر 147 تن از نیروهای بعث در آن‌سوی اروندرود کشته و یا زخمی شدند.

آزادسازی 548 کیلومتر از اراضی اشغالی تا پایان فتح خرمشهر

در پی نبرد رزمندگان اسلام 584 کیلومتر مربع از اراضی اشغالی و پل رومی شهر خین آزاد شد و پاتک عراق در منطقه‌ عمومی شلمچه دفع شد و هفت پاسگاه ژاندارمر خرمشهر آغاز به‌کار کردند. در این خصوص ستاد مشترک ارتش اطلاعیه‌ شماره‌ 924 خود را منتشر کرد. متن اطلاعیه به این شرح است:

«... به‌دنبال عملیات آزادسازی خرمشهر یگان‌های رزمنده‌ ما ضمن تثبیت مواضع شهر به پاکسازی مناطق آزادشده ادامه داده و مأموریت‌های خود را همچنان دنبال می‌کنند. رزمندگان اسلام طی عملیات موفق به تصرّف پل رومی شهر خین شده و مواضع پدافندی خود را تحکیم کردند. در جریان عملیات مذکور تعدادی از تانک‌های نیروهای عراقی به غنیمت سپاهیان اسلام درآمد. همچنین دشمن در منطقه‌ عمومی شلمچه اقدام به پاتک نموده که با تحمل تلفات و ضایعات وادار به عقب‌نشینی شد. در تبادل آتش جبهه‌‌های غرب کشور در مناطق میمک و سومار و سرپل‌ذهاب و گیلانغرب دو دستگاه تانک و مقادیر مهمات دشمن منهدم شد و در نتیجه اجرای آتش یگان‌های توپخانه روی محل‌های استقرار نیروهای صدامی در مناطق طویله‌ ـ توتمان و پادگان بیاره مواضع دشمن به آتش کشیده شد. ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران».

انتهای پیام/ 

واژه های کاربردی مرتبط
واژه های کاربردی مرتبط
پربیننده‌ترین اخبار فرهنگی
اخبار روز فرهنگی
آخرین خبرهای روز
فلای تو دی
تبلیغات
همراه اول
رازی
شهر خبر
فونیکس
میهن
طبیعت
پاکسان
triboon
گوشتیران
رایتل
مادیران