بازار ۱۸۰ هزار میلیارد تومانی ICT ایران

به گزارش خبرگزاری تسنیم، نصرالله جهانگرد، نماینده ویژه رئیس‌جمهور در دولت الکترونیک در برنامه رادیو گفتگو اظهار کرد:  فضای مجازی در ایران به معنای همه‌ قلمروی فعالیت‌ها در بستر دسترسی شبکه‌های دیجیتال است و مجموعه زیرساخت‌ها و حوزه حقوقی یا اقتصادی و اجرایی آن. اقتصاد دیجیتال در کشور ما تعابیر مختلفی و حتی در یک حوزه‌ای اقتصاد هوشمند صحبت شده است که اینها تا حدی قابل تفکیک هم هست. اما اقتصاد دیجیتال تقریباً می‌شود گفت که در سه بخش، حوزه فناوری اطلاعات در آن نقش دارد.

وی ادامه داد: یکی خود اقتصاد بخش ICT هست که شامل مجموعه بازار است، ارتباطات دسترسی است در موبایل، ثابت و امکاناتی که مطرح است. بخش دوم مجموعه‌ی سرویس‌هایی که بر بستری که از طریق شبکه‌های دسترسی به وجود می‌آید شکل گرفته و حضور دارد و فعالیت‌هایی که در آن حوزه می‌شود و بخش سوم اثر تکاثری آن در تمام حوزه‌های اجتماعی اقتصادی و فرهنگی و اجرایی کشور هست. عمدتاً به بخش اول و دوم بیشتر توجه شده است و ما شاخص‌های قوی‌تری در بخش سوم که کل جامعه را دربرمی‌گیرد در سطح ملی جمع‌آوری نکردیم. اما به تدریج دارد این کار تعمیق پیدا می‌کند.

وی افزود: بخش اعظم وجوه اقتصاد دیجیتال در کشور ما در بخش‌های مختلف وجود دارد. شروع شده با نسبت‌های متفاوتی از حجم و آن و قضیه‌ی کرونا و ضرورت قرنطینه شدن جامعه در مناسبات و روابط اجتماعی شدت بهره‌مندی از سرویس‌های مبتنی بر شبکه را زیاد کرده طبیعتاً هر چقدر هم دستگاه‌های مخاطب اعم از بخش خصوصی، بنگاه‌ها و دستگاه‌های اجرایی به مکانیزاسیون و الکترونیکی کردن و رایانه‌ای کردن این کارهای خودشان بپردازند می‌توانند به مخاطبین و کاربرانشان از طریق شبکه‌های دسترسی سرویس بهتری بدهند و این به مسئله‌ی اقتصاد دیجیتال کمک می‌کند به گسترش آن و توسعه‌ی آن. بنابراین در کشور ما الآن وجود دارد، مقدار زیادی الان عامه مردم دارند از خدمات آن استفاده می‌کنند ولی اینکه شما بگویید چقدر عمق دارد باید در هر بخشی بسنجیم و آنجا را دقیق‌تر صحبت کنیم.

نماینده ویژه رئیس‌جمهور در دولت الکترونیک با بیان این‌که بخش ICT در ایران شامل شبکه‌های ثابت، موبایل، شبکه‌های سرویس‌های ویدیو و انواع سرویس‌هایی که روی این بستر سوار است  در حد دو تا دو و سه چهار دهم جی دی پی ایران هست با یک بازار حدود 180 هزار میلیارد تومان، اضافه کرد: در افق ده ساله تحولاتی که پیش روست و باید هر کسی کشور را به دست می‌گیرد به آن توجه کند یعنی فرض می‌کنیم که دو دولت آینده را هر کسی مسئول می‌شود می‌خواهد بچرخاند. موضوع توسعه شبکه‌ دسترسی دیجیتال جزء لاینفک اداره کشور است. به هر ترتیبی که کسی به آن توجه بکند یا نکند. اینکه ما در جنبه‌های حقوقی، امنیتی، عقب باشیم یا جلو باشیم، واقعیت بیرونی این است که این اتفاق می‌افتد و اگر غفلت کنیم صدمه‌های آن را می‌بینیم. باید بجنبیم. چیزی که الآن دارد این صدمه‌ها را می‌بیند یعنی وقتی در دولت دهم و نهم نیامدند توسعه را انجام بدهند ما در دولت جدید در شبکه‌های اجتماعی باختیم و نتوانستیم سهم بزرگی را به دست بیاوریم.

جهانگرد در پاسخ به این پرسش که این توسعه باید در کدام بخش صورت می‌گرفت، گفت:‌ در کل شبکه‌ پلتفرم دسترسی و همچنین در سرویس‌ها و در مقررات و بحث قوانین. مسئله این است که برای کشور ما، ضریب نفوذ دسترسی باند 5 جزء لاینفک زندگی است.کرونا به ما ثابت کرد هر خانه‌ای باید یک ارتباط با ظرفیت خوب داشته باشد تا بتواند بچه‌هایش تحصیل کنند، خودش آموزش ببیند، کسب و کار کند، خرید کند،

وی تصریح کرد: بنابراین یک دسترسی باند 5 برای یک مکان اقامتی یک نیاز واجب و پایه است. بنابراین باید برنامه اف تی اچ داشته باشد، فیبر به خانه‌ها برساند یا تجهیزات مشابه. موبایل وارد نسل پنجم و ششم شده است و ما اگر عقب بمانیم مثل قبل فشار تقاضا ما را از نظر اقتصادی و اجتماعی له خواهد کرد و موضوع به کارگیری IOT و سرویس‌های جدید در اقتصاد و اجتماع و حوزه امنیت مسئله‌ی اجباری است نه مسئله‌ی انتخابی.

وی ادامه داد: این به معنی این است که ما در طی 10 سال آینده، چیزی نزدیک به 200 هزار میلیارد تومان و 10 تا 12 میلیارد دلار سرمایه‌گذاری لازم داریم. یعنی به طور متوسط سالانه 20 هزار میلیارد تومان و یک تا یک و نیم میلیارد دلار باید در این حوزه سرمایه‌گذاری شود و البته بگویم یکی از بالاترین نرخ‌های بازدهی سرمایه‌گذاری را این بخش دارد.

وی تاکید کرد: بنابراین دولت جدید، دولتی هست که در نقطه عطف تحولات مهمی از تکنولوژی در جهان واقع شده که حوزه آی سی تی بیشتر نشان داده می‌شود. این تحولات در حوزه انرژی، سلامت و در همه حوزه‌هاست. یعنی دولت جدید هر کاری می‌خواهد بکند اول باید یک سند تکنولوژی روی آن باشد، تحولات آن را ببیند. اقتصاد ایران در اثر این موضوع تغییرات بزرگی خواهد کرد. در طی دهه‌ آینده سوخت فسیلی از اقتصاد جهان به سمت نزدیک به صفر میل خواهد کرد. ماشین دیگر بنزینی نخواهد بود. پس بنابراین در بازار ما تأثیر می‌گذارد که بخش زیادی از آن متکی به نفت و گاز هست و همچنین در صنایع ما، در زندگی اقتصادی اجتماعی و حتی کشاورزی ما. بنابراین آی سی تی به عنوان درایور، به عنوان پیشران این تغییر و تحول خیلی بسیار مهم است و باید به آن توجه شود. اینها اعداد کلان بخش هست.

وی بیان کرد: حالا اگر نظر تعداد اپ‌هایی که در بازار ایران درست شده است، تعداد شاغلین نخبه‌ی ما، یکی از حوزه‌های جذب نخبگان است و عدم مهاجرت آنها در کشور وجود بستر توسعه ا‌پ‌ها و تبدیل دانش مهارت به یک سرویس است که باعث می‌شود نخبگان دانشگاه در بازار اقتصاد ایران بایستند کار را شروع کنند. پس این افق پیش روی ما هست اما از نقطه‌نظر اینکه ما در این حوزه‌ها چه کردیم، الآن پلت‌فرم دسترسی در کشور خوب است. اما آیا روی این پلت‌فرم دسترسی ابزارهای بومی کافی رشد کرده است؟ در بعضی زمینه‌ها توانسته‌ایم جبران کنیم. در بعضی از زمینه‌ها هنوز در رقابت عقب هستیم. علت آن هم این است که در حوزه‌ی دیجیتال شما اگر در زمان مناسب در رقابت وارد نشوی و رشد نکنی و رقبا از تو جلو بیفتند، این شکاف به سختی قابل پر کردن است و فقط با سیاست‌های دستوری نیست. جذب کاربر در یک پلتفرم چه بومی و چه غیربومی، شرایط متفاوت و متعددی دارد که باید به آن بپردازیم. بنابراین خواهش من این است که ما به این تصویر توجه کنیم و به عنوان یک ضرورت استراتژیک به آن عنایت داشته باشیم.

رضا تقی‌پور وزیر پیشین ارتباطات و فناوری اطلاعات هستیم و عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی هم در این برنامه در پاسخ به این سوال مجری برنامه که پرسید، من دو سه سال پیش یک مصاحبه‌ای را از حضرتعالی می‌خواندم که حضرتعالی راجع به شبکه ملی اطلاعات عقیده‌تان بر این بود که باید یک شبکه و یک فضایی مستقل از شبکه اینترنت منتها نه قطع ارتباط با اینترنت شکل بگیرد و عقیده شما هم این بود که زیرساخت‌های حیاتی کشور نباید روی اینترنت باشد. آنجا هم بحثی که صورت گرفت عقیده‌ی آقای جهانگرد این است که دولت نهم و دهم به آن صورت در توسعه این فضا موفق نبوده است البته راجع به شبکه ملی ارتباطات فعلاً با ایشان صحبت نکردیم. یک توضیحی می‌فرمایید که نظر حضرتعالی چیست و چه توسعه‌ای در دولت نهم و دهم و زمانی که حضرتعالی بوده‌اید اتفاق افتاده است؟

تقی‌پور پاسخ داد: این که فرمودید نظر شخصی بنده نیست. این الزاماتی است که خود آقای مهندس جهانگرد هم حتماً اذعان دارند و اطلاع دارند که یک سندی است که تحت عنوان الزامات شبکه ملی اطلاعات و بعد هم در سال 95 سند تبیین الزامات شبکه ملی اطلاعات این مواردی که گفته شد آنجا تعیین شده و در شورای عالی فضای مجازی مصوب شده است.

وی افزود: شبکه ملی اطلاعات با آن الزامات، 6 تا الزام هست، مهمترین آنها بحث استقلال است، بحث ظرفیت بالا و پهنای باند بالا هست برای پاسخگویی به همه‌ی نیازها، بحث ارزان بودن هست و اینکه نسبت به پهنای باند اینترنت خیلی باید ارزان‌تر باشد. به مراتب ارزان‌تر از آن باشد که اساساً آن خدماتی که نیاز به اینترنت ندارند یعنی لازم نیست که ما اطلاع‌تان به خارج از کشور منتقل شود و برگردد همه گردش اطلاعات در داخل باشد چون بعداً هم شورای عالی مجازی مصوباتی داشت که کلاً خروج دیتاهای ملی و داده‌های ملی را ممنوع می‌کرد به خاطر بهره‌برداری‌های اقتصادی یا هر نوع بهره‌برداری دیگری که ممکن است از این اطلاعات بشود. در مجموع می‌خواهم عرض کنم و اینکه باز مستقل باشد، امنیت داشته باشد و زیرساخت‌ها هم طبیعتاً برای جلوگیری از ناامنی‌هایی که از طریق اینترنت ممکن است منتقل شود می‌بایست روی شبکه‌ی ملی اطلاعات باشد. نباید زیرساخت‌های ملی‌مان مثل آب، برق، چیزهای دیگر روی اینترنت باشد. چون باز همه قبول دارند به هر صورت نا‌امنی‌های اینها به این راحتی‌ها قابل مهار و قابل کنترل نیست. اینها دیگر امروز خوشبختانه جا افتاده است. بعد از آن هم باز سند امنیتی تصویب شده در شورای عالی فضای مجازی. فکر می‌کنم در اینها ما دیگر اختلافی نداریم.

وی افزود: سال 89 برای اولین بار این عنوان شبکه ملی اطلاعات در قانون پنج ساله پنجم آمد و در مجلس تصویب شد. بلافاصله هم حتی قبل از تشکیل شورای عالی فضای مجازی که در اسفند 90 تشکیل شد، ما در وزارتخانه شروع کردیم کارهای طراحی را انجام دادیم که دوستان همه می‌دانند که شبکه‌ای به این عظمت که تقریباً هم‌وزن اینترنت هست با آن ملاحظاتی که حالا بعداً توضیح خواهیم داد. اینکه مدیریت آن باید بومی باشد، مستقل باشد و همانطورکه اشاره کردید نه به معنی قطع ارتباطات، بلکه به این معنی که اگر یک روزی به هر دلیلی، حالا اینترنتی‌ها، حاکمان اینترنت تصمیم گرفتند که ما را از این شبکه محروم کنند ما بتوانیم خودمان کارهایمان را انجام بدهیم و نیاز زیرساختی به آنها نداشته باشیم از همه‌ی لحاظ. کما اینکه در سال‌های بعد این اتفاقات افتاد. و اینکه در آن دوره چه کارهایی انجام شد عرض می‌کنم.

تقی پور ادامه داد: کارهایی طراحی شد، یک مرکزی تشکیل شد در داخل وزارتخانه، در سازمان فناوری اطلاعات. حدود چهل نفر در این مرکز کار طراحی را شروع کردند منتها یک شرطی به مقام معظم رهبری قائل شده بودند در آن ابلاغیه‌ی تعطیلی شورای عالی فضای مجازی و آن این بود که می‌بایست طرح کلان و طراحی این شبکه به تصویب شورای عالی فضای مجازی برسد. من تا زمانی که در وزارتخانه حضور داشتم یعنی تا آذر 91 ما هنوز در رفت و آمد و تعامل با شورای عالی فضای مجازی و دبیرخانه‌اش موفق به اینکه مصوبه‌ای آنجا برای اجرا بگیریم نشده بودیم منتها بعداً دیگر اتفاقاتی افتاد که متأسفانه خود آن طراحی‌ها کنار گذاشته شد.

مجری پرسید : شما الآن عضو شورا هستید. وضعیت الآن به چه صورت است؟

تقی‌پور پاسخ داد: الآن چند مدت واقعاً متأسفانه کار خاصی روی شبکه ملی اطلاعات انجام نشد. هفته‌ای دو تا افتتاح انجام شد که ما آن موقع هم نقد کردیم گفتیم اینها خیلی ارتباط با شبکه ملی اطلاعات ندارد، کار به جایی رسید که در آذرماه 98 مجدداً مقام معظم رهبری دستوری داشتند و آن این بود که ظرف مدت مشخص که فکر می‌کنم 20 روز بود باید طرح کلان و معماری شبکه ملی اطلاعات نهایی شود و ظرف یک مدت مشخص دو ماه به تصویب شورا برسد. آن هم با کم و زیادش تا خرداد 99 طول کشید. خوشبختانه ما امروز این سند را داریم. البته جای تشکر دارد از دوستانی که بعداً این زحمت را کشیدند و مجری بعدی که مشخص شد او فعال‌تر بود. امروز ما سند معماری و طرح کلان را داریم و وزارتخانه هم شروع کرده یک سری فعالیت‌هایی را که حالا ان‌شاءالله باید توسط مرکز ملی ارزیابی شود.

تقی‌پور ادامه داد: همانطور که آقای مهندس جهانگرد هم اشاره کردند وزارت ارتباطات زیرساخت‌ها را فراهم می‌کند ولی اینکه کل نهادها و سازمان‌هایی که هر کدام یک وظیفه‌ای را دارند، مثلاً در حوزه اقتصاد، بحث‌های پولی مالی، حتماً باید وزارت اقتصاد و دارایی ما، حتماً باید بانک مرکزی ما همپای این پیشرفت‌ها می‌بایست بیاید. خدمات جدید را چارچوب‌هایش را تعیین کنند، تنظیم مقررات بکند، تنظیم‌گری بکند، اینها بحث‌ها مفصلی است که می‌شود اینها را الآن انجام داد. ولی اگر ما راجع به بحث شبکه ملی اطلاعات داریم بحث می‌کنیم آن چیزی که الآن برابر مصوبه‌ی شورای عالی فضای مجازی و در حوزه وظایف وزارت ارتباطات تعریف شده، شبکه ملی اطلاعات به عنوان زیرساخت فضای مجازی کشور یعنی ما به زیرساخت‌ها توجه کردیم در این تعریف مضیق و آن چیزی که عمدتاً بر عهده‌ی وزارت ارتباطات است. البته بعداً در این معماری جدید که 99 تصویب شد، سایر ابعاد هم به آن اضافه شد، در 5 لایه تعریف شد که...

وی افزود: الآن حتماً آقای مهندس جهانگرد هم این را تصدیق می‌کنند. ما 22 ترابیت بر ثانیه ظرفیت داخلی داریم که آن چیزی که می‌شود به صورت واقعی گفت که اگر البته بقیه شرایط آن هم جور بشود این می‌تواند ظرفیت شبکه ملی اطلاعات باشد. از این 4 تا دارد استفاده می‌شود. حالا اگر بخواهیم دسته‌بندی کنیم که چقدر آن برای اقتصاد و برای تولید ثروت استفاده می‌شود که باز خیلی عدد کمتری است. یعنی از 22 تا مثلاً من می‌توانم به راحتی بگویم آن 4 تایی هم که دارد مطرح می‌شود عمده‌اش برای تفریح و برای بازی است. اینها هم بد نیست، اینها هم خوب است ولی می‌دانید که اینها مولد نیستند. اینها بیشتر مصرفی هستند. آن چیزی که امروز کره جنوبی را از ما متفاوت می‌کند همین قسمت است. وقتی کره جنوبی می‌آید ادعا می‌کند که بالای 37 تا 38 درصد جی دی پی او از اقتصاد دیجیتال دارد می‌آید و از تولیدات این حوزه حالا اعم از محتوا، خدمت و چیزهای دیگری می‌آید و ما این عدد را داخل می‌سنجیم می‌بینیم که هنوز به پنج یا شش درصد هم نمی‌رسد یعنی سهم اقتصاد دیجیتال از جی دی پی کل کشور...

تقی‌پور گفت: عرضم این است این زیرساخت‌های نرم‌افزاری بیشتر باید در بانک مرکزی درست شود. هنوز که هنوز است بعد از سه چهار سال که این موضوع طرح شده، ما در شورای عالی فضای مجازی هم هم نقل کردیم، هم پیشنهاد دادیم هنوز تکلیف رمزارزها در کشور معلوم نیست. در سطوح مختلف. از سطح تولید آن تا ماینینگ آن. یا در حوزه‌ی همین کسب و کارهای دیجیتال این مشکل وجود دارد. اینها خوب است.

انتهای پیام/