«معجزه آبخیزداری» |پیش نویس ۱۷ ماده ای طرح آبخیزداری و آبخوانداری

به گزارش خبرگزاری تسنیم؛ طرح آبخیزداری و آبخیزداری روز 12 مهرماه  در صحن علنی مجلس شورای اسلامی اعلام وصول شد و برای بررسی بیشتر به کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی و محیط زیست مجلس فرستاده شد که بنا به اعلام سخنگوی این کمیسیون، اکثریت اعضای کمیسیون کشاورزی با طرح موافقت کردند. پیش نویس طرح آبخیزداری و آبخوانداری به شرح زیر است:

ماده 1- تعاریف و اصطلاحات

ماده 2- در راستای تحقق سیاست های کلان کشور و با هدف مدیریت بهینه و پایدار منابع مختلف و افزایش نقش مشارکت مردم و سازمان های محلی، حوزه آبخیز به عنوان واحد طبیعی برنامه ریزی و مدیریت منابع طبیعی تجدیدپذیر و تولیدات گیاهی در کشور تعیین می شود.

ماده 3- به منظور هماهنگی و سیاستگذاری در زمینه های مختلف موضوع این قانون و تحقق مدیریت یکپارچه حوزه آبخیز نظارت بر سیاست های توسعه ای سازمان های ذینفع و ذیربط با هدف حفظ و بهبود سلامت حوزه و حرکت در چارچوب توسعه پایدار و تحقق اقتصاد سبز شورای عالی حفاظت خاک و آبخیزداری با ریاست رئیس جمهور تشکیل می شود.

ماده 4- به منظور نظارت و هماهنگی اجرای برنامه های مدیریتی حوزه های آبخیز شورای آبخیز در حوزه های رده 2 کشور تشکیل می شود. این شورا متشکل از استانداران استان های مرتبط با حوزه آبخیز، نمایندگان تام الاختیار هر کدام از وزرا و سازمان های عضو شورای عالی آبخیزداری یک نفر از نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی به انتخاب مجمع نمایندگان استان های مربوطه می باشد.

ماده 5- سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری مکلف است برنامه ریزی و پیاده سازی مدیریت یکپارچه حوزه، نظارت و اعمال مدیریت هماهنگ بر حوزه های آبخیز را به نحوی انجام داده که اهداف زیر محقق گردد:

1- به منظور مدیریت جامع کشور استفاده بهینه از نزولات و کاهش تبخیر و هدررفت بارش و تولید آب با ررژیم متعادل و تبدیل آب بارش ها با آب سبز و به منابع آب تجدیدپذیر با آب آبی، سازمان جنگل ها مکلف است به گونه ای برنامه ریزی نماید که سالانه حداقل از یک درصد از نزولاتی که تبخیر شده یا بلااستفاده از دسترس خارج می شود را از طریق آبخیزداری و آبخوانداری به حجم آب استحصالی کشور اضافه شود.

2- در مواردی که تامین کسری آب صرفا با عملیات آبخیزداری ممکن باشد، با تامین اعتبار مورد نیاز طرح های ذیربط را اجرایی نماید.

3- انجام عملیات زیستی، مهندسی و ترکیب زیستی و مهندسی به منظور تحکیم و تثبیت کناره های رودخانه ها و همچنین اجرای طرح های حفاظت خاک و آبخیزداری در حاشیه آبراهه ها

4- استعدادیابی و شناسایی قابلیت های طبیعی، انسانی، اجتماعی مالی و زیرساخت های فیزیک حوزه های آبخیز با هدف جایگزینی فعالیت های خارج از ظرفیت بر منابع حوزه از جمله کشاورزی و دامداری غیراصولی با مشاغل دارای وابستگی و فشار کمتر از جمله اجرای طرح های آبخوانداری، زراعت سیلابی، تغذیه قنوات، حفظ آب در خاک، طبیعت گردی، زراعت چوب، زنبورداری، نوغان داری و پرورش گیاهان دارویی

5- اجرای سامانه های استحصال آب باران برای ذخیره آب، افزایش تولید و کاهش تبخیر

6- اجرای بندهای زیرزمینی برای تامین آب و جلوگیری از هدررفت آن در مناطق مرزی و ساحلی

7- بهبود نظام های بهره برداری از منابع حوزه آبخیز و ساماندهی مناسب و مطلوب در امور آموزشی، پژوهشی و ترویجی

8- ظرفیت سازی جهت مشارکت هر چه بیشتر ذیربطان و ذینفعان به ویژه بخش خصوصی و ساکنین محلی در مراحل مختلف تصمیم گیری، برنامه ریزی، مطالعه، اجرا، نظارت و ارزیابی طرح های آبخیزداری

9- مطالعه، تهیه و تصویب طرح های جامع مدیریت حوزه های آبخیز و ارائه خدمات فنی و مهندسی مرتبط

10- جامع نگری در مدیریت، اجرا و بهره برداری و ایجاد هماهنگی بین واحدهای ذیربط فعال و مسئول در تامین و مصرف آب در محدوده جغرافیایی حوزه ها

11- تهیه و تدوین خط مشی، اهداف کلان و سیاست های جامع حفاظت و توسعه منابع خاک و آب، آبخیزداری و آبخوانداری

12- تهیه و تدوین ضوابط و استانداردهای فنی آبخیزداری و برنامه ها و دستورالعمل های اجرایی لازم جهت اعمال مدیریت جامع و هماهنگ در حوزه های آبخیز کشور

13- تعیین، تجهیز و مدیریت حوزه های آبخیز معرف، زوجی و نمایشی و ایستگاه های آبخیزداری و آبخوانداری به منظور پایش و ارزیابی میزان فرسایش خاک، رسوب دهی، سیل خیزی و شدت تخریب حوزه های آبخیز کشور و همچنین انجام امور ترویجی آبخیزداری و آبخوانداری از طریق پژوهشگاه حفاظت خاک و آبخیزداری

14- انجام فعالیت های اجرایی در زمینه حفظ، احیاء، اصلاح و بهره برداری حوزه ها با اولویت ساکنین محلی

15- ساماندهی و توسعه پایگاه جامع اطلاعات حوزه های آبخیز

16- شناسایی و پایش عوامل و مولفه های مختلف محیطی مورد نیاز برنامه های تامین سلامت حوزه آبخیز

17- انجام پژوهش های کاربردی از طریق پژوهشگاه حفاظت خاک و آبخیزداری

18- تدوین راهکارهای بهینه ارتقای سلامت، حفاظت، حمایت، حراست و احیای منابع آبخیز با همکاری پژوهشگاه حفاظت خاک و آبخیزداری

19- پیشنهاد ساختار سازمانی مناسب مدیریت یکپارچه هر یک از حوزه های مبتنی بر مشارکت ذینفعان حوزه آبخیز جهت تصویب شورای عالی آبخیزداری

20- تدوین دستورالعمل ها و ضوابط اجرایی مدیریت یکپارچه در حوزه های آبخیز و اجرای مصوبات شورای عالی آبخیزداری

ماده 7- به منظور کاهش خطرات سیل و بهره برداری بهینه از سیلاب در حوزه های آبخیز سازمان جنگل ها مکلف است به اقدامات زیر می باشد:

1- تهیه سامانه پیش بینی و هشدار سیل برای حوزه های آبخیز کشور

2- مطالعه، طراحی و اجرای عملیات کاهش سیل خیزی و جلوگیری از بروز سیل و جریان های واریزه های

3- برنامه ریزی، مطالعه و بهره برداری از سیلاب در طرح های آبخوانداری و تعادل بخشی آب های زیرزمینی

4- تهیه اطلس و نقشه ادواری مرتبط مرتبط با سیل از جمله سیل خیزی، خطرات سیل و پهنه های سیل گیر

5- بهره برداری از سیلاب در تغذیه و احیای قنوات، چشمه ها و چاه ها

6- اجرای طرح های پخش سیلاب و آبخوانداری و کنترل جریان های واریزه ای و گلی

7- بهره برداری از سیلاب در احیای پوشش گیاهی و توسعه زراعت سیلابی

8- حفظ، احیای توسعه و بهره بردرای پایداری از آبراهه ها و مسیل ها، برگه ها و رودخانه ها اعم از طبیعی یا احداثی و ایجاد دره های سبز

ماده 7- سازمان جنگل ها مکلف است طرح های آبخیزداری شهری و کنترل سیل در سطح حوزه های آبخیز مشرف بر شهرها را با مشارکت شهرداری ها با هدف کنترل سیل و رسوب ورودی به شهرها، کاهش مخاطرات زمین لغزش و فرونشست انجام دهد. دولت مکلف است اعتبار لازم و ردیف بودجه طرح آبخیزداری شهری و کنترل سیل را در ردیف های بودجه پیشنهادی پیش بینی و جهت تصویب به مجلس شورای اسلامی ارائه نماید.

ماده8- به منظور حفاظت از منابع خاک حوزه آبخیز، کنترل فرسایش و احیای اراضی سازمان موظف به اجرای موارد زیر است:

1. مطالعه، طراحی و اجرای عملیات حفاظت خاک و کاهش فرسایش و رسوب در سطح حوزه های آبخیز کشور
2. تهیه اطلس و نقشه های ادواری از جمله رسوب دهی فرسایش، فرسایندگی باران در مقیاس های مناسب و عملیاتی
3. تعیین ارزش اقتصادی خاک در اقالیم و کاربردهای مختلف
4. تهیه نقشه ها و پهنه بندی خاک و طبقه بندی اراضی در مقیاس های مناسب و عملیاتی در عرصه حوزه های آبخیز با مشارکت دستگاه های مرتبط
5. اجرای عملیات احیاء و بهسازی خاک های در معرض تخریب و تخریب شده
6. پیشگیری و مهار فرسایش خندقی، حرکت های توده ای و زمین لغزشی و احیای اراضی تخریب شده
7. اجرای طرح های مربوط به تثبیت خاک و جلوگیری از فرسایش اراضی در حوزه های آبخیز

ماده 9- هرگونه اقدام اشخاصی حقیقی و حقوقی که سبب آلودگی نقطه ای و منطقه ای آب های سطحی و زیرزمینی شود و پایداری بوم شناختی آبخیز را به مخاطره اندازد، ممنوع است و با همکاری مجاری ذیربط عملیات متوقف می شود.

ماده 10- مدیریت آبخیزهای بیابانی و هماهنگی در سطح ملی جهت کنترل پدیده بیابانزایی به عهده سازمان جنگل ها می باشد. کلیه وزارتخانه ها، سازمان ها، شرکت ها و موسسات دولتی، عمومی و خصوصی موظفند ضمن رعایت شاخص ها و معیارهای کنترل بیابانزایی و راهکاری ارائه شده در برنامه اقدام ملی بیابانزدایی برنامه های مدیریتی و اجرایی خود را به گونه ای تدوین و اجرا نمایند که منجر به تخریب سرزمین و بیابانزایی نشود.

ماده 11- هرگونه تغییر کاربری که منجر به تخریب حوزه های آبخیز، تخریب خاک و اراضی، تشدید فرسایش و تشدید سیلخیزی شود، ممنوع است. آیین نامه اجرایی این ماده ظرف مدت 6 ماه از تصویب این قانون وزارت تهیه و به تصویب هیئت وزیران می رسد.

ماده 12- سازمان جنگل ها موظف است با مشارکت دستگاه های ذیربط نسبت به طراحی مدیریت کاهش خطرات ناشی از خشکسالی و تغییرات جوی و اقلیمی در قالب مدیریت خطرپذیری اقدام و برنامه های پیشگیری از جمله موارد ذیل را مصوب و اجرا نماید:

1. طراحی سامانه پیش آگاهی و هشدار خشکسالی کشاورزی
2. ارائه برنامه پهنه بندی ریسک و مدیریت ریسک خشکسالی منابع طبیعی و کشاورزی
3. ایجاد و راه اندازی شبکه سنجش و پایش مولفه های هواشناسی و اقلیمی در سطح ایستگاه های آبخیزداری و آبخوانداری و کشاوزی در بستر اینترنت اشیاء
4. ارائه گزارش های ادواری و مستمر به صورت روزانه، هفتگی و ماهیانه به ذیربطان و ذینفعان

ماده 13- وزارتخانه های نیرو و سازمان هواشناسی کشور موظفند حسب درخواست سازمان، نسب به تکمیل و تجهیز شبکه ایستگاه های هواشناسی، آب شناسی و رسوب سنجی در حوزه های آبخیز اقدام نموده و آمار و اطلاعات جمع آوری شده را جهت بهره برداری در اختیار سازمان جنگل ها قرار دهند.

ماده 14- جهت تشویق و ترغیب اشخاص حقیقی و حقوقی به رعایت اصول فنی و مشارکت در اجرای طرح های آبخیزداری و آبخوانداری طبق طرح مصوب، سازمان موظف است تسهیلات اعتباری و امکانات لازم را در بوجه سالیانه منظور و در اختیار بهره برداران قرار دهد

ماده 15- سازمان موظف است جهت تحقق اهداف عالیه موضوع این قانون، برنامه ریزی لازم را جهت انجام موارد زیر به عمل آورد:

1. ارتقای سطح فرهنگ عمومی مردم به منظور حفظ و حمایت از آبخیزداری و آبخوانداری
2. تعیین و حمایت از اولویت های تحقیقاتی، آموزشی و ترویجی در زمینه آبخیزداری و آبخوانداری
3. توسعه و گسترش همکاری های فنی و علمی با سازمان ها و مراکز ذیربط داخلی و خارجی

ماده 16- به منظور توسعه فعالیت های علمی و تحقیقاتی در زمینه حفاظت خاک و آبخیزداری، پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری به پژوهشگاه حفاظت خاک و آبخیزداری ارتقا یافته و به صورت هیات امنایی اداره می شود.

ماده 17- از تاریخ تصویب این قانون، قوانین معارض ملغی الاثر می شوند.

انتهای پیام/