‌تحدید نسل‌| وضعیت نگران‌کننده «فرزند‌آوری» در خراسان شمالی/‌زنگ خطر "فرزندگریزی" به صدا درآمد

به گزارش خبرگزاری تسنیم از  بجنورد‌٬ به دنبال کاهش جمعیت کشور در دو دهه اخیر، استان خراسان شمالی نیز با رشد کاهشی جمعیتی مواجه بوده و این رقم در 5 ساله ابتدایی دهه اخیر٬ مفی نیز شده است. این در حالی است که کشورهای منطقه، در حال افزایش جمعیت خود هستند و بیشتر مناطق ایران با بحران کاهش جمعیت رو به رو شده که این امر در تاریخ کشور بی‌سابقه بوده است.

 کاهش معنادار جمعیت خراسان شمالی 

مدیرکل ثبت احوال استان از ثبت 8 هزار و 283 واقعه ولادت طی هفت ماهه سال 1400 در استان خراسان شمالی خبر داد که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل با 1.8 درصد کاهش همراه بوده است.

علی زاهدی نیا گفت: مجموع موالید ثبت شده تعداد 4 هزار و 273 پسر و 4 هزار و 10 دختر را شامل می گردد. با توجه به آمار تفکیکی موالید ثبت شده بر حسب جنس، نسبت جنسی در استان طی هفت ماهه سال 1400، 107 حاصل می شود و این رقم بدان معناست که به ازای هر 100 ولادت دختر 107 ولادت پسر در استان خراسان شمالی به ثبت رسیده است. همچنین از کل موالید ثبت شده طی هفت ماهه سال جاری، 5 هزار و 650 واقعه شهری و 2 هزار و 633 واقعه روستایی می باشد. با توجه به جمعیت میاندوره ای استان، نرخ خام حاصل از ثبت موالید در استان، 15.6 در هزار می باشد که از متوسط کشوری بالاتر است.

وی در ادامه بیان داشتک با توجه به گزارش ولادت‌های ثبت شده برحسب گروه سنی مادران، بیشترین فراوانی ولادت ثبت شده به گروه سنی مادران 25-29 سال با تعداد 2237 رویداد ولادت اختصاص یافته است.

زاهدی نیا در پایان گفت: شهرستان بجنورد با ثبت تعداد 4 هزار و 811 واقعه ولادت در هفت ماهه نخست سال جاری بالاترین میزان ثبت ولادت و شهرستان جاجرم با ثبت تعداد 168 واقعه کمترین فراوانی در ثبت واقعه ولادت را دارا می باشند. با توجه به وضعیت ولادت ها در هفت ماهه سال جاری، جمعیت استان نیز در پایان مهرماه با تعداد 498 هزار و 463 نفر مرد و 493 هزار و 665 نفر زن و در مجموع  992 هزار و 128 نفر برآورد می گردد که از این تعداد 556 هزار و 758 نفر ساکنان مناطق شهری و 435 هزار و 370 نفر ساکنان مناطق روستایی می باشند.

آخرین وضعیت جمعیت خراسان شمالی بر اساس سرشماری

بررسی‌های آمار جمعیتی استان خراسان شمالی نشان می‌دهد که خراسان شمالی در سال 1385حدود 1.15درصد از جمعیت کل کشور را شامل شده است که این میزان در سال 1390نیز همین درصد را شامل بوده است. اما جمعیت استان در سال 1395حدود 1.08درصد از کل کشور را در بر گرفته است که این نسبت جمعیت از سال 1390تا 1395کاهش یافته است.

بر اساس موقعیت مکانی جمعیت در استان خراسان شمالی 484.346نفر 56.2 درصد ساکن در نقاط شهری و 377.533نفر 43.74 درصد ساکن در نقاط روستایی و 1213نفر (0.14درصد) به عنوان غیر ساکن سکونت داشته‌اند. می‌توان گفت که طی فاصله 10ساله در استان از سال 1385 تا 1395به جمعیت شهری استان به میزان 91.888نفر افزوده شده و نیز تعداد 40368 نفر از جمعیت روستایی کاسته شده است.

در فاصله زمانی 5ساله از سال 95-1395در بین شهرستانهای استان، شهرستان شیروان با کمترین نرخ رشد برابر 1.43- درصدو شهرستان بجنورد با شرایط مرکزیت استان با نرخ رشد 1.10 درصد بیشترین رشد در بین شهرستان‌های استان را داشته است.

بر اساس سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1395 ،254747خانوار در استان ساکن هستند که از این مجموع 143.219خانوار در نقاط شهری و 111.191خانوار در نقاط روستایی و 337خانوار غیر ساکن زندگی می‌کنند.

شاخص مهمی که در اندازه‌گیری خانوار به‌کار می‌رود، میانگین بعد خانوار است، این شاخص از تقسیم جمعیت کل یک جامعه در زمان معین بر تعداد کل خانوارها بدست می‌آید. شاخص متوسط بعد خانوار در استان 3.4و در نقاط شهری، روستایی و غیر ساکن به ترتیب 3.4-، 3.4 و 3.6 است.

طی بررسی‌های انجام شده می‌توان گفت که طی فاصله 5ساله از سال 95-1390، به تعداد 13.567 خانوار و طی فاصله 10ساله 1395-1385 ،تعداد 54.897خانوار به استان افزوده شده است.بدین منظور نرخ رشد خانوار استان طی فاصله 90تا 95 و 85 تا 95 به ترتیب 1.1و 2.5 است.*

 نرخ رشد جمعیت استان در دهه پایانی قرن سیزدهم شمسی 

میزان رشد طبیعی جمعیت نشان دهنده افزایش یا کاهش جمعیت را در طول یک سال و در یک منطقه بدون در نظر گرفتن مهاجرت است. نرخ رشد جمعیت طی فاصله زمانی 90-85 ، 1.35 است ولی در فاصله زمانی 95-90این رشد منفی بوده و 0.11- استو که خود نشاندهنده کاهش جمعیت در این دوره5ساله است.

طی بررسی‌های انجام شده در فاصله زمانی 5ساله از سال 95-1395در بین شهرستانهای استان، شهرستان شیروان با کمترین نرخ رشد برابر 1.43- درصدو شهرستان بجنورد با شرایط مرکزیت استان با نرخ رشد 1.10 درصد بیشترین رشد در بین شهرستان‌های استان را داشته است. به طورکلی می‌توان گفت شهرستانهای بجنورد، گرمه و راز و جرگلان دارای نرخ رشد جمعیت و شهرستان‌های اسفراین، شیروان، فاروج و مانه و سملقان دارای رشد منفی از نظر جمعیت بوده است.

طی فاصله 10ساله در استان از سال 1385 تا 1395به جمعیت شهری استان به میزان 91.888نفر افزوده شده و نیز تعداد 40368 نفر از جمعیت روستایی کاسته شده است.

آخرین آمار رشد جمعیت استان خراسان شمالی در دی ماه سال گذشته منتشر شد که بر اساس این آمار نرخ رشد جمعیت استان در سال 98 از نرخ رشد جمعیت کشوری بالاتر بود.

به گفته زاهدی نیا مدیرکل ثبت احوال خراسان شمالی٬ نرخ رشد جمعیتی استان 17 در هزار است یعنی به ازای هر هزار نفر جمعیت استان 17تولد ثبت شده که این نرخ رشد، از میانگین کشوری بالاتر است. در9 ماهه ابتدای سال 98 ٬ سه هزار و 666نفر وفات یافتند که بیشترین علت مرگ، بیماری های قلبی و عروقی بود.

 رشد جمعیت خراسان شمالی ناموزون است 

دکتر نادر نیک پرست کارشناس جمعیت و بهداشت جمعیتی استان خراسان شمالی با اعلام این خبر که رشد جمعیت در استان خراسان شمالی بنا بر هر منطقه متفاوت بوده و ناموزون است٬ اظهار داشت: با توجه به موزون نبودن نرخ رشد جمعیت در نقاط مختلف استان، ضروری است برای هر منطقه، بسته به وضعیتی که دارد تدبیر و سیاست گذاری خاصی در پیش گرفته شود.

وی که سابقه معاونت دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمال را نیز در کارنامه دارد٬ افزود: مناطق 'بیدک' و 'باغچق' در شهرستان بجنورد و نیز دهستان مرزی 'جرگلان' در شهرستان راز و جرگلان را دارای بیشترین رشد جمعیت و شهرستان اسفراین و شیروان دارای کمترین میزان رشد جمعیت در استان خراسان شمالی است.

علی جدی نماینده مردم شیروان در مجلس شورای اسلامی چندی پیش رشد منفی جمعیت استان را قابل تأمل عنوان کرد و از آن به‌عنوان زنگ خطر و ایجادکننده پیامدهای منفی نام برد

نیک پرست با اشاره به تبلیغاتی که در 25 سال گذشته در خصوص کنترل جمعیت در کشور صورت گرفته، گفت: با توجه به کاری که در این مدت طولانی شده، نباید انتظار داشت مردم به این زودی از زیر بار این تبلیغات خارج شده و رفتار خود را عوض کنند.

معاون سابق بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی گفت: در سال‌های اخیر ما در وهله نخست به آموزش کارکنان ادارات روی آورده و تلاش کردیم تا نگاه آنان را نسبت به سیاست‌های جمعیتی گذشته تغییر داده و آن‌ها را با سیاست های جدید همراه کنیم.

نیک پرست همچنین به برخی آسیب های تاثیرگذار بر رشد جمعیت اشاره کرد و گفت: رشد سن ازدواج، افزایش آمار طلاق، ناباروری، تجردهای قطعی و وجود خانه‌های مجردی از جمله این آسیب‌ها است که بر رشد جمعیت اثر منفی می‌گذارد. در کنار تشویق و ترغیب مردم به فرزندآوری، نباید از مهار عوامل آسیب رسان به این بخش نیز غفلت کنیم. وی اظهار کرد: افزایش سن ازدواج و از سویی بالا رفتن سن باروری در میان اقشار تحصیل کرده جامعه بیشتر مشاهده می شود که این می تواند به کاهش جمعیت نخبگان منجر شود.

 نگران رشد منفی جمعیت استان هستیم 

علی جدی نماینده مردم شیروان در مجلس شورای اسلامی چندی پیش رشد منفی جمعیت استان را قابل تأمل عنوان کرد و از آن به‌عنوان زنگ خطر و ایجادکننده پیامدهای منفی نام برد و گفت: خراسان شمالی طی سالیان مورد غفلت بسیاری واقع‌شده به‌طوری که اکنون بسیاری از نقاط محروم کشور از زیرساخت‌هایی همچون بزرگراه‌ها، راه‌آهن، آزادراه بهره‌مندند و این در حالی است که استان ما عملاً در بن‌بست محرومیت واقع‌شده است.

وی افزود: هم‌اکنون شهرستان شیروان در استان خراسان شمالی بیشترین رشد منفی جمعیت را دارا است و خطر پیری جمعیت٬ استان خراسان شمالی را به شدت تهدید می‌کند.

به نظر می‌رشد اگر تدابیر جدی برای موضوع جمعیت در خراسان شمالی به عنوان یکی از محروم‌ترین استان‌های کشور اندیشیده نشود٬ روزهای سختی در انتظار استان خواهد بود.

انتهای پیام/311/ش