اپراتورهای مخابراتی در تحقق "شبکه ملی اطلاعات" چه نقشی دارند؟


اپراتورهای مخابراتی در تحقق "شبکه ملی اطلاعات" چه نقشی دارند؟

در توسعه لایه زیرساختی، نقش­‌آفرینی دولت و حاکمیت، نباید مانع یا جایگزین نقش سایر بازیگران شود؛ نگاهی به تجربه سایر کشورها نشان می­‌دهد که یکی از اصلی­‌ترین نقش‌­آفرینان در این لایه و  تقویت این اکوسیستم، شرکت‌های اپراتور و سهام‌داران آن­ است.

به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم؛ وقتی صحبت از شبکه ملی اطلاعات می­‌شود عمده توجه­‌ها به موضوعات سخت‌افزاری مانند کشیدن کابل ، فیبر نوری، نصب سوئیچ­‌های مخابراتی، موضوعات پهنای باند، نصب دیواره­‌های آتش و امثال آن معطوف می‌شود.

هر چند شبکه ملی اطلاعات قطعاً بر پایه زیرساخت­‌های سخت افزاری فعالیت می­‌کند اما اهداف تعیین شده در اسناد بالادستی برای آن، بدون شکل­گیری یک نظام پویا (نه صرفا یک زیرساخت فنّی) محقق نخواهد شد همچنین این شکل­گیری قطعا در طول زمان اتفاق خواهد افتاد و نیاز است تا این نظام مرحله به مرحله به تکامل رسیده و به موازات آن, در خصوص نیازمندی­‌ها و شرایط جدیدِ محیطی، پویایی و ظرفیت لازم را برای تطابق داشته باشد.

این نظام که با تسامح به آن شبکه ملّی اطلاعات گفته می­‌شود، حداقل در سه لایه مختلف باید بررسی، طراحی و شکل­‌دهی شود. این سه لایه عبارتند از: لایه سیاست­‌ها و راهبردها، لایه عملیاتی و خدمات و لایه زیرساختی که قطعا برای موفقیت استقرار این نظام باید به موازات به هر سه لایه پرداخته شود.

نکته‌­ مهم آن است که این 3 لایه باید با یکدیگر به صورت هماهنگ و هم‌­افزا عمل کنند تا نتیجه مطلوب حاصل شود.

متأسفانه در 10 سال گذشته اقدامات انجام شده با عنوان شبکه ملی اطلاعات، به طور عمده با تقلیل مسئله از سطح طراحی و پیاده­‌سازی یک "نظام" به یک "پروژه" و آن­ هم بُعد صرفاً فنّی و به خصوص بخش سخت­‌افزاری آن بوده است!

به همین دلیل است که در عمل از اهداف اصلی دور و قافیه بیش از پیش باخته­ شده است. از آن­جا که در این نوشته امکان پرداختن به مختصات هر سه لایه نیست، تمرکز این نوشته بیشتر برای ایجاد تلنگر در ذهن مخاطب و سیاست­‌گذاران حوزه فضای مجازی کشور برای توسعه لایه زیرساختی معطوف شده است.  

در لایه زیرساختی علاوه بر زیرساخت­‌های فنّی (مانند مراکز داده، شبکه­‌ توزیع محتوا، خدمات ابری، شبکه انتقال و دسترسی داده در کشور) باید سایر زیرساخت­‌ها مانند زیرساخت­‌های منابع انسانی، زیرساخت­‌های قوانین و مقررات، زیرساخت­‌های نهادی و زیرساخت­‌های فرهنگی را در نظر گرفته و برای آن اقدامات هماهنگ و در زمان مناسب آن انجام شود.

این نگاه، نافی اهمیّت زیرساخت­‌های فنی در شکل­گیری شبکه ملی اطلاعات نیست ولی باید توجه داشت که اگر نگاه در این خصوص مانند سال­‌های قبل باشد، به طور قطع این بار هم به منزل مقصود نخواهد رسید. همانطور که امروز علیرغم توسعه پهنای ­باند در ایران، در نظر نگرفتن الزامات محتوایی، منابع انسانی، فرهنگی و سواد رسانه­‌های باعث شده آسیب­‌های جدی به کشور وارد و در کنار آن اهداف شبکه نیز محقق نشود.

در توسعه و شکل­‌دهی لایه زیرساختی، نقش­‌آفرینی دولت و حاکمیت، نباید مانع و یا جایگزین نقش سایر بازیگران شود. نگاهی به تجربه سایر کشورها نشان می­‌دهد که یکی از اصلی­‌ترین نقش‌­آفرینان در این لایه و  تقویت این اکوسیستم، شرکت‌های اپراتور و سهام‌داران آن­‌ها هستند.

حضور این شرکت‌­ها نه تنها به عنوان طلایه­‌دار بهره­‌برداری از کاربرد فنّاوری­‌های نوین، بلکه به عنوان یکی از بزرگ­ترین گروه­‌های سرمایه­‌گذار در توسعه فنّاوری دیده می­‌شود. مانند عملکرد مستقیم  T-systems در گروه Deutsche، به صورت غیرمستقیم مانند حضور مجموعه Telefonica در Firefox و یا از طریق مشارکت مانند مشارکت مجموعه Vodafone با Cisco برای سرمایه‌گذاری در توسعه فناوری­‌های جدید.

همین رویکرد در پرورش و هدایت منابع انسانی وجود دارد. نگاهی به برنامه­ه‌ایی مانند  Think Big و Talentum در هلدینگ سرمایه­‌گذاری Telefonica، برنامه Nova+ در گروه سرمایه­‌گذاری Orange، ساختارهای T-Lab و hubraum هلدینگ سرمایه‌گذاری Deutsche Telekom، ساختار Vodafone-Xone در هلدینگ سرمایه­‌گذاری Vodafone همگی نمونه‌های کوچکی از نقش‌­آفرینی بسیار پررنگ اپراتورهای مخابراتی و شرکت­‌های سرمایه­‌گذار آن­‌ها در حوزه پرورش و توسعه منابع انسانی به عنوان اصلی­‌ترین زیرساخت منابع انسانی هستند.

در مورد زیرساخت­های نهادی می‌­توان به حضور پررنگ اپراتورها در ترکیب و ساختار نهادهای توسعه­‌گر مانند VGE، Vodafone Venture، T-Venture، Orange Fab، Wayra، T-systems، Orange Digital Venture و Amigo اشاره کرد؛ این نهادها تنها بخشی از تکمیل­‌کنندگان زنجیره توسعه و سرمایه­‌گذاری کسب و کارهای دیجیتال هستند.

همانطور که در ابتدای نوشته اشاره شد، هدف از این نوشتار، تلنگر زدن به ذهن سیاست­‌گذاران و تصمیم­‌گیران حوزه فناوری ارتباطات و اطلاعات و اقتصاد دیجیتال است. موارد بالا تنها مثال­‌هایی هستند برای آن­که نشان ­دهد نقش­‌آفرینی بخش­‌های غیردولتی در فضای فناوری اطلاعات و ارتباطات، اگر از اهمیت بیشتر از بخش­‌های دولتی و حاکمیتی برخوردار نباشد، قطعاً کمتر هم نیست.

این یادداشت تلاشی بود تا مدیران و تصمیم­‌گیران بخش­‌های دولتی و خصوصی، بتوانند به موضوعات مطرح شده از زاویه دیگری نیز نگاه کرده و با کارشناسی منطبق با مختصات کشور، تجربیات را بازنگری و متناسب­‌سازی کنند؛ سؤال مهم آن است که آیا نگاهی جامع‌­نگر و بلندمدت، در بین دولتمردان و مدیران ارشد اپراتورها و شرکت­‌های سهامداری آن­‌ها قرار دارد یا خیر؟

"امین کلاهدوزان"

انتهای پیام/

 
واژه های کاربردی مرتبط
واژه های کاربردی مرتبط
پربیننده‌ترین اخبار اجتماعی
اخبار روز اجتماعی
آخرین خبرهای روز
فلای تو دی
تبلیغات
همراه اول
رازی
شهر خبر
فونیکس
میهن
طبیعت
گوشتیران
رایتل
مادیران
triboon