به جای تکمیل "سد صفارود" کشاورزی استان کرمان را بهینه کنید!

به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم؛  "سد صفارود" که در فاصله 180 کیلومتری جنوب غربی مرکز استان کرمان در دست ساخت است, همواره با مخالفت‌های زیادی از سوی کارشناسان و فعالان محیط زیست همراه بوده است و حتی ساخت این سد در سال 1398 با دستور دادستانی کرمان متوقف شده بود. کارشناسان معتقدند آبگیری این سد که روی سرشاخه‌های هلیل‌رود قرار دارد, نهایتاً منجر به خشک شدن این رود و در نتیجه تالاب جازموریان خواهد شد.

این پروژه که بنا بر اعلام سازمان محیط زیست فاقد مجوزهای زیستی است, در صورت تکمیل شدن، آسیب‌های زیادی را به محیط زیست کشور و به ویژه استان کرمان وارد می‌کند. پیش از این، حمید جلاوندی مدیر دفتر ارزیابی سازمان حفاظت محیط زیست در رابطه با ساخت این سد گفته بود: این دفتر هیچ مجوزی برای سد صفارود و سامانه انتقال آن (تونل هلیل‌رود) صادر نکرده است. اصول کار این است که در ابتدا باید سد ارزیابی و فرایند صدور مجوز طی شود پس از آن سامانه انتقال در دستور کار قرار گیرد.

همچنین مدیرکل اداره حفاظت محیط زیست استان کرمان نیز مخالفت خود با آبگیری این سد را اعلام کرده بود و ذبیح‌الله اعظمی نماینده مردم جیرفت نیز بر غیر اصولی و کارشناسی نشده بودن این طرح تأکید کرده بود.

در رابطه با اثرات سوء ساخت این سد, محسن موسوی خوانساری کارشناس حوزه آب و توسعه پایدار در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم, اظهار کرد: انتقال آب هلیل رود از سد صفارود از سرشاخه‌های سد جیرفت انجام می‌شود و مقصد این آب, زمین‌های کشاورزی در منطقه رودبار جیرفت است و چون مقصد این رودخانه در نهایت به تالاب جازموریان ختم می‌شود لذا در صورت انحراف مسیر قسمتی از آب رودخانه، باید منتظر خشک شدن کامل این تالاب باشیم.

وی تصریح کرد: موضوع دیگر متضرر شدن کشاورزان در پایین دست این رود در جنوب شهرستان رابر است که با توجه به وابستگی معیشت مردم این منطقه به کشاورزی در صورت کاهش آب به میزان 120 میلیون متر مکعب در سال که توسط این سد و انحراف آن به حوزه آبریز کرمان انجام می‌شود, اقتصاد کشاورزی منطقه به شدت دچار ضرر و زیان خواهد شد.

این کارشناس حوزه آب و توسعه پایدار در رابطه با دلایل مخالفت‌ها با انتقال آب هلیل رود گفت: در مناطقی مثل کرمان که خشک و کم آب هستند, چنانچه انتقال آب از طریق یک حوضه به حوضه دیگر انجام شود, هیچگاه مصرف کم نمی‌شود, بلکه کشاورزان تشویق می‌شوند محصول بیشتری بکارند و آب بیشتری مصرف کنند؛ به همین دلیل است که کارشناسان توصیه می‌کنند از این نوع پروژه‌های انتقال آب جلوگیری شود.

موسوی ادامه داد: به دنبال افزایش مصرف آب, شهرنشینی و جای‌گذاری جمعیت در این منطقه نیز افزایش پیدا می‌کند. انتقال آب اکوسیستم این منطقه را به هم می‌زند و باعث آسیب به معیشت کشاورزان در پایین دست این سد خواهد شد.

وی در رابطه با روش‌‌های جایگزین مدیریت منابع آبی در استان کرمان گفت: روش‌هایی مانند انتقال آب و ساخت سد صفارود هیچ موقع پایدار نیست و روش مناسب این است که در استان کرمان که در این روزها با افت شدید منابع آب زیرزمینی رو به رو شده است, الگوی کشاورزی را اصلاح و کشاورزی را محدود کنیم. مشکل ما در این استان مصرف آب در بخش صنعت و شرب نیست بلکه مشکل اصلی ما مصرف بیش از اندازه آب در کشاورزی است که منابع آب زیرزمینی دشت کرمان را تهدید و فرونشست را ایجاد کرده است.

عضو هیئت مدیره انجمن آب و خاک پایدار ایران افزود: دولت باید یا زمین‌های کشاورزی و چاه‌های کشاورزی را خریداری کند و یا طرح‌های نکاشت یا بِه‌کاشت را با تأمین خسارت کشاورزان اجرایی کند  تا از این طریق آبخوان‌ها مجدداً تغذیه شوند و آب شرب نیز در اختیار مردم قرار بگیرد.

موسوی در موضوع انتقال آب به کرمان بیان کرد: چند روز پیش وزیر محترم نیرو در رابطه با خط انتقال آب از خلیج فارس به یزد و کرمان صحبت و اعلام کرد مقداری از تأمین آب کرمان از این روش انجام می‌شود؛ اگر قرار است آب از دریای عمان به کرمان برود, باید مدل مالی آن محاسبه شود چرا که انتقال آب از دریای عمان به خلیج فارس با احتساب شیرین سازی ، خط لوله و بهره برداری سالانه  بسیار هزینه‌بر و حدود 2 دلار (معادل 50 هزار تومان) برای هر متر مکعب آب هزینه خواهد شد.

وی خاطرنشان کرد: انتقال آب به معادن گلگهر سیرجان و مس سرچشمه در حالی صورت می‌گیرد که این شرکت‌ها هزینه این انتقال را از منابع درآمدی خود پرداخت می‌کنند اما شهروندان کرمانی به‌طور معمول  برای هر متر مکعب آب شرب معمولاً حدود 500 تومان پرداخت می‌کنند که این مقدار در مقابل 50 هزار تومان هزینه هر متر مکعب آب انتقال یافته از دریای عمان  بسیار ناچیز است. لذا سوال اساسی این است که دولت چگونه و از چه منبعی باید این مبلغ را در بودجه‌های سنواتی سالانه برای تأمین آب شرب کرمانی‌ها پیش‌بینی کند.

انتهای پیام/