گزارش| حراج آب لرستان با محصولات آبدوست / حاصل دسترنج کشاورزان استان به جیب دلالها سرازیر میشود + تصاویر
گروه استانها- مدیریت کشت محصولات جالیزی آببر در شرایط کمآبی کنونی راهکاری مناسب برای بهرهوری از این منبع ارزشمند محسوب میشود اما متاسفانه تولید و البته بعضا صادرات این نوع محصولات آب دوست به نوعی استفاده غیر منطقی از منابع محدود آب کشور است.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از خرمآباد، تغییرات آبوهوایی در سالهای اخیر، کمبود بارندگیها، افزایش دما و کمبود آب برای آبیاری مزارع کشاورزی و جنگهای اخیر نفس بخش کشاورزی را به شماره انداخته و تولید مواد غذایی را در جهان با چالشی جدی مواجه ساختهاست.
کمبود و گرانی محصولات غذایی موجب شدهاست کشاورزان به شیوههای مختلف برای درآمد و سود بیشتر به کشت انواع محصولات کشاورزی روی بیاورند که غالباً بهدلیل آبدوست بودن بسیاری از محصولات کشتشده علاوه بر تاراج ناآگاهانه منابع آب و خاک، امنیت غذایی آینده کشور را نیز با چالش مواجه میکند.
از دو میلیون و 800 هزار هکتار زمین لرستان 800 هزار هکتار زراعی بوده که 200 هزار هکتار از زمینهای زراعی آبی و مابقی دیم است. هرساله درصد قابلتوجهی از اراضی زراعی لرستان به کشت محصولاتی چون هندوانه، پیاز، گوجهفرنگی و سایر محصولات جالیزی اختصاص مییابد که همگی بسته به میزان آب مصرفی جزو کشتهای آبدوست محسوب میشود.
در شرایطی هندوانه بهعنوان محصولی پرآب مورد توجه قرار گرفته که سایر محصولات جالیزی در مواردی بیش از هندوانه مصرف آب دارند که با توجه به کمآبیهای پیش رو و لزوم حفاظت از منابع آبی و خاکی لرستان لازم است با ارائه برنامههای آموزشی و ترویجی لازم کشاورزان را توجیه نمایند که در راستای تأمین امنیت غذایی کشور این اراضی بهسمت کشتهای موردنیاز کشور سوق داده شوند.
میزان آببری محصولات کشاورزی مختلف
برآورد میزان آب مصرفی بهازای تولید یک کیلوگرم هندوانه حدود 200 لیتر است. تولید هر کیلو خیار یا کدو نیازمند مصرف 240 لیتر آب است و برای تولید هر کیلو کاهو یا کلم باید 200 لیتر آب استفاده کرد.
گوجهفرنگی 180 لیتر آب مصرف میکند تا تولید شود و برای تولید هر کیلو برنج 3 هزار و 400 لیتر آب مصرف میشود، همچنین برای تولید هر کیلو پیاز به 500 لیتر آب نیاز است. تولید هر کیلو سیبزمینی با راندمان آبیاری 40 درصدی بیش از 800 لیتر آب نیاز دارد.
قطع به یقین حتی به شرط ارزآوری مناسب، صادرات محصولات آببری چون سیب زمینی، پیاز، هندوانه و سایر محصولات جالیزی که مقدار زیادی آب مجازی را از کشور خارج میکند در این بحران کمآبی نمیتواند توجیه اقتصادی داشته باشد.
لازم است که نگرش کشاورزان نسبت به تولید محصولات کشاورزی در کنار ارائه کشتهای جایگزین و سودآور تغییر کند تا در آینده کشورمان با بحران تأمین غذا مواجه نشود.
بالارفتن ارزش آب با کاهش محسوس بارشها
حسین خدیش در گفتوگو با خبرگزاری تسنیم با بیان اینکه لرستان در یک منطقه خشک و نیمهخشک واقع شده است، اظهار داشت: بهترین عملکرد بارندگی این استان در سالهای ترسالی بین 550 تا 600 میلیمتر و در سالهای خشکسالی حتی به زیر 300 میلیمتر هم رسیدهاست.
مسئول دفتر مطالعات آب و کشاورزی اتاق بازرگانی عنوان کرد: وقتی که قرار است از منابع آب چه بهصورت سطحی و چه بهصورت زیرزمینی استفاده کنیم باید به کشتهایی اختصاص یابد که غذای اصلی و قوت غالب مردم در لرستان و کشور باشد.
وی بیان کرد: کشاورزان استانهای دیگر که در مناطق خود با کمآبی و بیآبی مواجه شدهاند و آب ارزش بالایی برای آنها پیدا کرده است بهسمت اجارهکردن اراضی کشاورزی استان ما روی آوردهاند و با صرف آب فراوان، کشتهای آببر تولید میکنند.
خدیش با اشاره به هدررفتن منابع آبی و خاکی لرستان با اجاره زمین به کشاورزان غیربومی گفت: جهاد کشاورزی در سالهای گذشته سهمیه کشت هندوانه را در این استان حدود سه تا چهار هزار هکتار اعلام کرده بود که در تحلیل کارشناسیای که انجام دادیم مشخص شد دو برابر آب مصرف کرده بودیم در حالی که تنها یک برابر تولید داشتیم و این رقم بدون احتساب ضایعات بود.
واردات محصولات پرآببر راهکار مناسب برخی کشورها
مسئول دفتر مطالعات آب و کشاورزی اتاق بازرگانی تصریح کرد: اگر در همان سالها حدود 140 میلیارد تومان ارزش آب مصرفی ما برای این کشت بود درآمد ما در کشت هندوانه فقط 70 میلیارد تومان بودهاست.
وی بیان کرد: در کشورهایی که آب برای آنها ارزش بالایی دارد و حتی پرآبتر از کشور ما هستند، کشتهای پرآببر را از راه واردات تأمین میکنند.
خدیش اظهار داشت: هندوانه تولیدی ما در فصل تابستان به کشورهای حاشیه خلیجفارس، کشورهای عربی، عراق و ترکیه صادر میشود و در حقیقت این کشورها از آب ما بهرهوری می کنند در حالی که آمارها نشان میدهد که وضعیت ترکیه در بخش آب مناسب است.
وی با اشاره به سیستم مزرعه باز در ایران افزود: کشورهای پیشرفته در حال حاضر از سیستم گلخانهای در تولید استفاده میکنند که افزایش چندبرابری تولید را در واحد سطح و افزایش بهرهوری را بههمراه دارد.
مسئول دفتر مطالعات آب و کشاورزی اتاق بازرگانی عنوان کرد: زارع و تولیدکننده ما در روش مزرعه باز فقط آب مصرف و ضایعات ایجاد میکند در حالی که تولید اقتصادی ندارد و این مشکل بسیار بزرگی است.
سود محصولات آببر در جیب دلالان
وی با اشاره به زیانهای هنگفت با کشت هندوانه در لرستان تصریح کرد: محصولی را با مصرف آب زیاد تولید میکنیم که هیچ ارزش اقتصادی ندارد و درآمد آن نیز نصیب کشاورزان نمیشود، بلکه در جیب واسطهها و دلالان میرود و سهم تولیدکننده در این کشتها بسیار ناچیز است.
مسئول دفتر مطالعات آب و کشاورزی اتاق بازرگانی با اشاره به محصول آببر گوجهفرنگی، گفت: این محصول در یک هکتار زمین در بهترین شرایط 20 تا 25 تن محصول میدهد آنهم در صورتی که ضایعات آن را حساب نکنیم، زیرا معمولاً 30 تا 40 درصد این محصول به ضایعات تبدیل میشود.
خدیش اظهار داشت: اگر همین محصول را به سیستم گلخانه برده و مدیریت درستی داشته باشیم حداقل 180 تا 200 تن تولید میتوانیم داشته باشیم.
وی با اشاره به مدیریت منابع آب و افزایش صادرات با توسعه و ترویج کشتهای گلخانهای افزود: ما باید سموم و کودهای شیمیایی را بهمنظور سلامت جامعه و کشورهای هدف صادرات به حداقل و صفر برسانیم و سطح کیفی مواد مغذی را در تولیداتمان ارتقاء دهیم.
کاهش مصرف سموم در تولید محصولات کشاورزی
مسئول دفتر مطالعات آب و کشاورزی اتاق بازرگانی عنوان کرد: زارعین ما در تولید محصولات کشاورزی مختلف از دو نوع کود پرحجم ازت و فسفر استفاده میکنند در حالی که در کنار اینها برای افزایش حجم دانه برنج و سلامت آن از مواد میکرو هم استفاده کنیم.
وی بیان کرد: کشاورزان ما باید آموزشهای لازم را ببینند تا بدانند در کنار عناصر پرحجم باید از عناصر کمحجم هم استفاده کنند تا کیفیت و کمیت محصولات تولیدی افزایش یابد.
خدیش با اشاره به حرکت دنیا بهسمت تولید محصولات ارگانیک، گفت: این امر منجر به افزایش سلامت غذا و پایداری آن میشود و انبارداری بهتری در این شرایط نیز خواهیم داشت.
مجتبی میر معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی لرستان نیز با بیان اینکه هندوانه جزو محصولات استراتژیک محسوب نمیشود در گفتوگو با خبرنگار تسنیم اظهار داشت: محصولاتی همچون حبوبات ممکن است چندین برابر هندوانه آب مصرف کنند، اما بهدلیل اینکه بخشی از پروتئین مورد نیاز افراد جامعه را تأمین میکنند از اهمیت خاصی برخوردار هستند.
غیرقابل توجیهبودن کشت محصولات آببر غیرضروری
وی با اشاره به اینکه سهمیه اعلامی لرستان در سال زراعی1400-1401 حدود 1000 هکتار است، افزود: تنها 500 هکتار هندوانه با توجه به کمآبیهای پیش رو در این استان کشت شدهاست که غالباً بهصورت نشایی و نوار تیپ بوده که کمترین مصرف آب را بههمراه دارد چون نشاها عمدتاً در جاهای دیگر کشت و به روی زمین ها انتقال یافته و بهصورت نوار تیپ آبیاری میشود.
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی لرستان با اشاره به صادرات هندوانه در شرایط کمآبی کنونی عنوان کرد: هندوانه محصولی است که تأثیری بر سلامت افراد جامعه ندارد و کشت استراتژیکی هم محسوب نمیشود، بنابراین تولید آن در شرایط کمآبی کنونی وجاهتی ندارد.
وی بیان کرد: صادرات محصول هندوانه علیرغم ارزآوری ضعیفی که ممکن است داشته باشد تنها عاید عدهای خاص میشود.
میر با بیان اینکه ما میتوانیم با همان میزان آب هندوانه محصول بهتری تولید کنیم، گفت: ما باید محصولی تولید کنیم که علاوه بر اینکه بر سلامت غذای مردم تأثیر دارد بهینهترین میزان مصرف آب را هم بههمراه داشته باشد.
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی لرستان تصریح کرد: تولید هندوانه و مصرف آب آن در شرایطی اتفاق میافتد که در همان مقطع زمانی محصولات استراتژیک ما همچون گندم نیاز به آبدهی دارند.
هدایت کشاورزان بهسمت محصولات استراتژیک
میر اظهار داشت: سعی ما در سازمان جهادکشاورزی هدایت آب بهسمت تولید محصولات استراتژیک و تأمین سلامت غذای افراد جامعه و پروتئین مورد نیاز آنهاست.
وی با اشاره به بحران غذای پیش آمده در دنیا افزود: تأمین غذای مردم، غله و حبوبات و علوفه موردنیاز دامی آنها در شرایط کنونیاز اهمیت بیشتری برخوردار است.
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی لرستان با اشاره به افزایش فرونشستها در کشور، تصریح کرد: در شرایط بحرانی موجود و کمبود غذا در دنیا باید هوشمندانه غذاهای پایدار و موردنیاز جامعه را تولید کنیم.
میر با اشاره به اینکه سهمیه اعلامی لرستان امسال برای کشت محصول پیاز 1750 هکتار بوده است، اظهار داشت: 1495 هکتار از اراضی این استان به کشت پیاز اختصاص یافته در حالی که سال گذشته 1757 هکتار کشت شده بود.
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهادکشاورزی لرستان با اشاره به اینکه محصول گوجهفرنگی در این استان بر اساس سهمیه اعلامی باید 950 هکتار کشت شود، عنوان کرد: این میزان با سیاستهای سازمان جهادکشاورزی در بحث مدیریت آب و منابع خاک در لرستان به 345 هکتار رسیده در حالی که سال سال گذشته 848 هکتار گوجهفرنگی در این استان کشت شد.
وی با اشاره به سهمیه اعلامی خیار، گفت: 1750 هکتار باید براساس این سهمیه از مزارع به کشت محصول خیار اختصاص یابد در حالی که این میزان را به 927 هکتار رساندهایم و سال گذشته 1088 هکتار کشت شده بود.
انتهای پیام/ی