وقتی ریزگردها و آفات ریه‌های زاگرس را به خِس‌خِس انداخته / رسوب گرد و غبار تهدیدی برای حیات گیاهان جنگل‌های استان کرمانشاه است
جنگل‌های زاگرس در استان کرمانشاه بخشی از ۱۱ ناحیه رویشی زاگرس است که در سال‌های اخیر و با تغییرات اقلیمی و خشکسالی با پدیده ریزگردها دست و پنجه نرم می‌کند و شواهد نشان می‌دهد این پوش جنگلی روز به روز آب رفته است.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از کرمانشاه، مساحت جنگل‌های زاگرس در استان کرمانشاه بیش از 527 هزار هکتار است و از نظر مساحت جنگل بین 11 استان ناحیه رویشی زاگرس، در جایگاه ششم قرار دارد، پوششی گیاهی که در ادبیات محیط زیستی و اقلیمی سراسر دنیا از آن به عنوان ریه‌های منطقه یاد شده است.
گونه غالب جنگل‌های زاگرس در استان کرمانشاه را بلوط ایرانی تشکیل می‌دهد و بنه، زالزالک، گلابی جنگلی، ارزن، کیکم و آلبالوی جنگلی از دیگر گونه‌های جنگل‌های زاگرس در استان کرمانشاه هستند، گونه‌هایی که در سالیان گذشته توانسته‌اند خود را با شرایط آب و هوایی منطقه وفق داده و با بلایای مختلف دست و پنجه نرم کنند اما واقعیت امر اینجاست که یک دهه اخیر تاب مقابله و ایستادگی در بدنه پوشش گیاهی منطقه کم شده است.
این درحالی است که بیشترین جنگل‌های زاگرس در استان کرمانشاه در منطقه اورامانات و شهرستان پاوه قرار دارد و در شهرستان‌های جوانرود، روانسر، ثلاث باباجانی، گیلانغرب، اسلام‌آباد غرب، دالاهو، کرمانشاه و قصرشیرین نیز به صورت محدود جنگل وجود دارد.
اهمیت حفظ و حراست از این پوشش گیاهی اینجا معلوم می‌شود که آمارها نشان می‌دهند 40درصد نیاز آبی کشور از همین جنگل‌های زاگرس تأمین می‌شود و این جنگل‌ها نقش مهمی در حفاظت خاک دارند و در تصفیه هوا و کاهش میزان آلودگی‌های هوا نقش مهمی دارند اما اکنون ریزگردها علاوه بر ایجاد مشکلاتی برای بشر نفس درختان زاگرس را نیز گرفته‌اند و به دغدغه‌ای جدی برای طبیعت دوستان تبدیل شده است.
چند سال اخیر پوشش گیاهی در استان افزایش یافته
عبدالعلی جلیلیان رئیس اداره جنگلداری و جنگل‌کاری اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان کرمانشاه در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم در کرمانشاه، با اشاره به اینکه استان کرمانشاه 527 هزار و 403 هکتار جنگل دارد اظهار داشت: گونه‌های مختلفی از جمله گلابی جنگلی، ارزن، زالزالک، بنه و بلوط گونه‌های غالب در جنگل‌های استان هستند که آمارها حاکی از افزایش سطح جنگل‌ها است.
وی با اشاره به درگیری جنگل‌های استان چهار محال و بختیاری با موضوع برگ‌خوار بلوط عنوان کرد: در شرایط کلی این آفت که به پروانه برگ‌خوار بلوط معروف است شناسایی شده جنگل‌های ناحیه رویشی زاگرس و در واقع بومی است.
جلیلیان با بیان اینکه شناسایی این پروانه از 50 تا 60 سال گذشته آغاز شده و در شرایط عادی در جنگل‌های زاگرس وجود دارد گفت: در جنگل‌های استان کرمانشاه نیز به طور طبیعی همچون سایر آفات و امراض که بخشی از اکوسیستم جنگل هستند، وجود دارد و در یک فرآیند تعاملی با جنگل و طبیعت قرار دارند.
وی افزود: هر گاه به هر دلیلی از جمله تغییرات اقلیمی، دخالت انسانی، تخریب‌ها و از بین رفتن شکارگرهای طبیعی ممکن است این آفات از فاز همزیستی مسالمت‌آمیز با گونه میزبان که اکنون بلوط است خارج شده و طغیان و تکثیر و در نهایت وارد فاز خسارت‌دهی شوند.
فعلا نگران آفت در جنگل‌های استان کرمانشاه نیستیم
جلیلیان با بیان اینکه تاکنون گزارشی مبنی بر اینکه این آفت در استان وارد فاز طغیان یا خسارت‌دهی شده باشد، نداشته‌ایم عنوان کرد: ممکن است این آفت به صورت محدود در جنگل‌های استان وجود دارد اما نگران‌کننده نیست.
وی گفت: بعد از بروز این آفت به صورت طغیانی در استان چهارمحال و بختیاری، تیم‌های جنگل‌گردی به صورت روزانه در مناطقی که از نظر اکوسیستم جنگلی ممکن است این پروانه وارد فاز طغیان و خسارت‌دهی شود، حضور دارند و رصد می‌کنند.
جلیلیان با بیان اینکه کارگروه گیاه پزشکی نیز در استان فعال شده است افزود: این کارگروه متشکل از کارشناسان متخصص اداره کلمنابع طبیعی، دو نفر از معاونان و نمایندگان دو نفر از اساتید دانشگاه رازی و نمایندگان مرکز تحقیقات جهاد کشاورزی است و از نظر داده‌های تصایر ماهواره‌ای و پایش وضعیت کنترل شد.
استفاده از سموم بیولوژیکی در دستور کار است
رئیس اداره جنگلداری و جنگل‌کاری منابع طبیعی استان کرمانشاه عنوان کرد: در جنگل‌ها اجازه استفاده از سموم شیمیایی آفت‌کش داده نشده و در صورت طغیان نیز از سموم بیولوژیک استفاده می‌شود.
جلیلیان بیان کرد: در چند سال اخیر با کمک رسانه‌ها و فضای مجازی و فعال شدن تشکل‌های مردم نهاد و همیاران طبیعت، حفاظت از منابع طبیعی و حساسیت مردم افزایش یافته و عوامل انسانی تخریب کننده طبیعت کاهش پیدا کرده است؛ هر چند در هر جامعه‌ای افراد سودجویی حضور دارند و خسارت‌هایی وارد می‌کنند.
رئیس اداره جنگلداری و جنگل‌کاری منابع طبیعی استان کرمانشاه گفت: جنگل‌های بلوط به طور طبیعی زادآوری مناسبی دارند و در شرایط حریق پوشش خود را احیا می‌کنند و نگرانی خاصی از این بابت که جنگل‌های استان در سیر قهقرایی قرار دارند، وجود ندارد.
وی با بیان اینکه نگرانی ما برای جنگل‌ها مربوط به دو پدیده جهانی شامل خشکسالی و ریزگردها ناشی از تغییرات اقلیمی است عنوان کرد: این دو پدیده ممکن است در بلندمدت تأثیرات سوءیی بر جنگل‌ها داشته باشند.
سالانه 700 میلیارد تومان برای احیا هزینه می‌شود
جلیلیان با اشاره به خشکسالی‌های متعدد و و متوالی گفت: سالانه بیش از 600 تا 700 میلیارد تومان طرح‌های احیایی جنگل از جمله بذرکاری و احیا و غنی‌سازی جنگل در مناطقی که پوشش جنگلی وجود دارد، اجرا می‌شود.
وی افزود: چون این اقدامات مبتنی بر سیستم جنگل است در شرایطی که بارندگی‌های بهاره نامناسب باشد یا بارندگی کم باشد میزان موفقیت احیا و غنی‌سازی جنگل بسیار کمتر از زمانی است که بارندگی نرمال باشد.
جلیلیان عنوان کرد: از طرفی با تداوم این خشکسالی ها توان زیست محیطی درختان در مقابل امراض کاهش می‌یابد؛ آنچنانکه در سال‌های 89 تا 93 با پدیده خشکیدگی بلوط مواجه بودیم و در آن سال‌ها جنگل‌ها به شدت دچار خشکیدگی شدند و بیش از 170 هزار هکتار از جنگل‌ها درگیر شدند و سال‌های 95 و 96 و بخشی از 97 که بارندگی مناسب بود جنگل‌ها به حالت طبیعی برگشت و پدیده خشکیدگی خود به خود از بین رفت.
رسوب ریزگردها نگرانی عمده
وی با بیان اینکه رسوب ریزگردها نیز یکی دیگر از دغدغه‌ها برای جنگل‌ها است گفت: وقتی انباشت رسوبات از حد طبیعی بگذرد توان گیاه پالایی درخت کاهش می‌یابد و گیاه در برابر این رسوب‌دهی توان نمی‌‌آورد و خساراتی وارد می‌شود و بعضا درصورت افزایش رسوب چاره‌ای جز شستشوی گیاه با آب نیست تا برگ‌ها دوباره توان انجام فرآیند فتو سنتز داشته باشند.
جلیلیان افزود: تخریب‌ها و عوامل انسانی دو تا سه درصد خسارت جنگل را تشکیل می‌دهند اما خشکسالی و ریزگردها برای جنگل‌ها نگران‌کننده است.
وی بیان کرد: در شرایط کنونی که در فصل خشک سال قرار داریم به طور طبیعی گردشگرانی در طبیعت و جنگل حضور دارند و بهتر از روشن کردن آتش جلوگیری شود و در صورت ضرورت به طور حتم آن را خاموش و از خاموش شدن آن اطمینان حاصل کنند و هر گونه تخریب را به یگان حفاظت منابع طبیعی با شماره رایگان 1504 اطلاع دهند.
انتهای پیام/832/ی
