پیامدهای تصمیم جدید اخوان المسلمین مصر برای ترکیه

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، گفتگوی جدید ابراهیم منیر از سران اخوان المسلمین مصر، توجه رسانه ها و محافل سیاسی ترکیه را به سوی خود جلب کرد.

ابراهیم منیر که به عنوان رئیس شورای هدایت سازمان اخوان المسلمین فعالیت می کند، در مصاحبه با رویترز اعلام کرده که آنها از این به بعد وارد رقابت سیاسی نمی شوند.

وی در توضیح این تصمیم گفت:«حتی اگر انتخابات بین احزاب سیاسی مصر، توسط دولت سازماندهی شود، ما وارد رقابت نمی شویم و مشارکت در جنگ قدرت را رد می کنیم. ورود به چنین میدانی از نظر ما کاملاً مردود است. ما همچنین خشونت را کاملاً رد می کنیم و معتقدیم که استفاده از خشونت، خارج از ایدئولوژی اخوان المسلمین است. نه فقط خشونت و سلاح، بلکه مبارزه برای رسیدن به هر شکلی از قدرت در مصر را رد می کنیم. ما از این به بعد به پای صندوق های رای نخواهیم رفت.»

سخنان ابراهیم منیر نشان می دهد که اخوان المسلمین مصر، از این به بعد، عمده توان و انرژی خود را روی حوزه اجتماعی متمرکز می کند.

او گفته است: «این جنبش طی دهه های متمادی در مصر، شبکه ای از سازمان های خیریه را ایجاد کرده که بسیار فعال هستند. من می توانم بگویم که جنبش ما هنوز هم از همراهی و همدلی بخش مهمی از جمعیت 102 میلیونی مصر برخوردار است.»

منیر 85 ساله که در دهه های 1950 و 1960 نیز دوبار در مصر زندانی شده، در 40 سال گذشته در انگلیس در تبعید به سر برده است.

ابراهیم منیر اختلافات داخلی جنبش اخوان المسلمین از مقطع پس از کودتای ژنرال عبدالفتاح السیسی را رد نکرده و اعلام کرده که  پس از تثبیت وضعیت، رهبر جدیدی برای اخوان انتخاب خواهد شد.

تیتر مشترک رسانه های ترکیه

اغلب روزنامه و پایگاه های خبری اینترنتی ترکیه، سخنان ابراهیم منیر را با چنین تیتری بازتاب دادند: «اخوان المسلمین مصر از سیاست کناره گرفت.»

در عمر 20 ساله اقتدار حزب عدالت و توسعه به رهبری رجب طیب اردوغان در ترکیه، حمایت از اخوان المسلمین به یکی از قواعد مهم سیاست خارجی آنکارا تبدیل شده و حالا بسیار طبیعی است که هر تصمیم جدید اخوانی ها برای ترکیه اهمیت ویژه پیدا کند. به همین خاطر باید گفت که کناره گیری اخوان المسلمین مصر از دنیای سیاست، بر بخشی از اهداف و برنامه های سیاست خارجی دولت اردوغان تاثیر می گذارد.

تبعات منطقه ای

با تشدید چالش‌های اخوان‌المسلمین در صحنه دیپلماسی منطقه، 2 کشور تحت تاثیر قرار می گیرند: ترکیه و قطر. یعنی همان 2 کشوری که در دهه گذشته، همواره به سران، اعضا و حامیان اخوان پناه داده‌اند. این 2 کشور توانستند با استفاده از ابزار فشار اخوان المسلمین، در پرونده هایی همچون مصر، سوریه، تونس، لیبی و رقابت قدرت در خاورمیانه، شمال آفریقا و بخشی از مدیترانه در برابر رقبایی همچون امارات متحده عربی و عربستان سعودی، قد علم کنند. اما حالا همه چیز عوض شده و اتفاقاً آنکارا و دوحه، بیش از هر زمان دیگری به دنبال عادی سازی روابط خود با ریاض، ابوظبی و قاهره هستند.

ترکیه و قطر نیز به عنوان دو حامی مهم اخوانی ها، اکنون به خاطر حفظ منافع سیاسی و اقتصادی، در زمین دیگری توپ می زنند و در این میان، اردوغان عملگرا، به منظور حفظ مجموعه ای از منافع هیبریدی، نه تنها با مصر و امارات بلکه با رژیم صهیونیستی نیز وارد روابط گرم شده و چنین تحولاتی بر سرنوشت اخوانی ها اثر می گذارد.

ترکیه سال گذشته از شبکه‌های تلویزیونی مصری مخالف سیسی که در استانبول و آنکارا فعالیت می‌کنند، درخواست کرد که آرام آرام فتیله را پایین بکشند و به منظور کمک به بازسازی روابط آنکارا – قاهره، انتقادات خود را از دولت قاهره تعدیل کنند.

در همان دوران اعلام شد که دولت ترکیه از چند شبکه و گروه رسانه ای اخوانی خواسته که خیلی زود دفتر و دستک و تجهیزات خود را جمع کرده و از ترکیه خارج شوند. اما ابراهیم منیر در مصاحبه اخیر خود اعلام کرده که اخوان هنوز در ترکیه تحت فشار قرار نگرفته است.

او گفته است: «تاکنون مصداق و نمونه ای از اعمال فشار را در ترکیه ندیده‌ایم یا احساس نکرده‌ایم. ولی در هر حال، این حق دولت ترکیه است که هر کاری که صلح و امنیت مردمش را تضمین می‌کند، انجام دهد».

دولت برآمده از حزب عدالت و توسعه در چند سال گذشته تلاش کرد تا با حمایت از گفتمان اخوان المسلمین مصر در گستره جهان اسلام، به قدرت و امکان نفوذ بیشتری دست پیدا کند. به همین خاطر، رفاقت نزدیکی بین اردوغان و محمد مرسی برقرار شد.

علاوه بر محمد مرسی، خالد مشعل رهبر وقت حماس نیز بارها به ترکیه دعوت شده و نه تنها در آنکارا و استانبول، بلکه در قونیه و شهرهای دیگر نیز در کنگره ها و همایش های مردمی حزب عدالت و توسعه حضور پیدا کردند.

همین اتفاق برای راشد الغنوشی تونسی نیز افتاد و تیم اردوغان به دنبال آن بود تا قدرت اخوان در مصر و تونس تثبیت شود، سپس اخوانی ها را در سوریه به قدرت برساند و بعد، در لیبی، مراکش و چند کشور دیگر نیز راه برای اقتدار اخوانی های تحت حمایت آنکارا هموار شود.

اما تمام این رویاها نقش بر آب شد. دولت محمد مرسی در مصر سرنگون شد، اخوانی های تونس دچار مشکلات بزرگی شدند و چند روز پیش عملاً به طور کامل به حاشیه رانده شدند، در لیبی هم اخوانی ها نتوانستند کاری از پیش ببرند و حزب اخوانی مورد حمایت اردوغان در اقلیم کردستان عراق به جایی نرسید. به عبارتی روشن، شاهد نوعی شکست کامل و پازل وار در سیاست حمایت اردوغان از اخوانی های منطقه هستیم.

همزمانی جالب توجه

کمتر از 10 ماه به زمان برگزاری انتخابات سراسری ترکیه باقی مانده است. اغلب ناظران و تحلیلگران سیاسی معتقدند که طومار حزب عدالت و توسعه در انتخابات آتی در هم پیچیده خواهد شد و اگر اتفاق خارق العاده ای نیفتد، اردوغان پاییز سال 2023 میلادی را از محوطه شاهانه و تجملی کاخ بش تپه نظاره نخواهد کرد. از دیگر سو، نگاهی به ترکیب سیاسی و فکری ائتلاف گسترده 6 حزب مخالف اردوغان، نشان دهنده این است که آنها پس از رسیدن به قدرت کاری با اخوانی ها نخواهند داشت.

انتهای پیام/