پاسخ به سؤالات و ابهامات "دهه هشتادیها" درباره حجاب
سؤالات و ابهامات دانش‌آموزان دهه هشتادی به‌ویژه در حوزه حجاب و عفاف در کتاب "بالاتر از بهشت" پاسخ داده شده است.
به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، دهه هشتادیها، نسلی که این روزها نوبت آنهاست تا دانش‌آموزان نظام آموزشی کشور باشند، نسلی با نیازهای متفاوت نسبت به هم‌نوعان خود در دهه‌های قبل، مطالبه‌گر با پرسش‌ها و شبهات بسیار.
در شرایطی که تفاوت نیازها و حتی نوع زیست دهه هشتادیها، "نسلی که با فضای مجازی خو گرفت و در این فضا رشد کرد" نسبت به دانش‌آموزان دهه‌های قبل مطرح است، پاسخگویی به شبهات و پرسش‌های آنها اهمیتی دوچندان دارد و اتفاقاً یکی از وظایف آموزش و پرورش و دستگاه‌های فرهنگی کشور، همین مسئله است.
هم‌اکنون سوالات و ابهامات دهه هشتادیها عنوان کتابی با عنوان "بالاتر از بهشت" شده است.
آنگونه که مجتبی باستان؛ رئیس سازمان بسیج سازمان دانش‌آموزی می‌گوید: برای تدوین این کتاب به میان دختران دبیرستانی رفتیم و شبهات و 60 سؤال پرتکرار آنها را استخراج کرده‌ایم؛ بر همین اساس کتاب "بالاتر از بهشت" چاپ شد تا به سؤالات احصاشده از دانش‌آموزان پاسخ دهیم.
در ادامه چند پرسش دانش‌آموزان در موضوع حجاب و پاسخی که در قالب این کتاب به آنها ارائه شده است را مشاهده می‌کنیم.
حجاب در قرآن آمده یا یک دستور ساختگی است؟
خود شما چه فکر می‌کنید؟ یعنی صدها میلیون خانم مسلمان در سراسر دنیا به خاطر یک دستور ساختگی حجاب را رعایت می‌کنند؟ نکته دیگر که باید بدانید که مرجع احکام اسلامی فقط قرآن نیست و بخش زیادی از احکام و مسائل اسلامی توسط پیامبر و ائمه معصومان برای ما گفته شده است. پس اینکه یک حکم از احکام شرعی در قرآن نیامده باشد، نشان‌دهنده ساختگی بودن آن نیست.
با همه این اوصاف ضرورت حجاب در آیه‌های مختلفی از قرآن آمده است. مثلاً آیه 59 سوره احزاب که خداوند می‌فرماید "ای پیامبر با زنان و دختران خود و زنان مومن بگو که خویشتن را به چادر فروپوشند که این کار برای اینکه آنها (به عفت) شناخته شوند تا از تعرض و جسارت (هوس‌رانان) آزار نکشند بسیار نزدیکتر است و خدا بسیار آمرزنده و مهربان است."
آیا حجاب فقط با پوشیدن چادر محقق میشود؟
حجاب شرعی و قانونی حدود مشـخصی دارد. بر اسـاس احکام اسلامی خانم‌ها باید بدن خـود را به جـز صورت و دست‌ها تـا مـچ از نامحـرم بپوشـانند؛ بنابرایـن هر پوششی که کـه ایـن مقـدار را بپوشـاند، حجاب اسـت. البته عفاف و حجـاب سـطوح بالاتری هـم دارد مثلاً پوشیدن لباس‌های گشـاد کـه برجسـتگی‌های بدن را بپوشاند، سـطح بالاتـری از حجـاب اسـت.
در مجمـوع حجـاب بـرای پوشـاندن زیبایـی‌های ظاهری خانم‌ها در مقابل نامحرم اسـت و هـر لباسـی کـه بیشـتر ایـن کار را انجام دهـد، طبعاً حجـاب بهتری اسـت و در میان پوشـش‌های موجـود، چـادر بهتریـن حجاب اسـت. امـا این بـه معنای بی حجابی یـا بدحجابـی خانم‌های غیرچادری نیست و چه بسیاری خانم‌هایی که با روسـری و لباس‌های بلند، حجاب کامل خود را حفظ می‌کنند.
اگر حجاب اجباری خوب است پس چرا سایر کشورهای مسلمان مانند عراق، امارات، قطر و ... حجابشان اختیاری است؟
اولین نکته این که بدانید بین کشور مسلمان و کشور دارای حکومت اسلامی تفاوت وجود دارد. ما کشورهای مسلمان زیادی داریم اما کشورهای اسلامی زیادی نداریم کشور اسلامی یعنی کشوری که بر اساس قوانین اسلام در همه ابعاد اداره شود. در میان کشورهای اسلامی هم وضع متفاوت است یعنی برخی کمتر به قوانین اسلامی پایبند هستند و برخی بیشتر.
اجازه دهید به یک داستان جالبی اشاره کنم، یکی از شخصیت‌های فرهنگی تعریف می‌کرد روزی در قاهره پایتخت مصر سوار تاکسی شده بودم، راننده از من پرسید اهل کدام کشور هستی؟ گفتم خودت حدس بزن. اسم برخی کشورها مثل لبنان و عراق را برد، جواب منفی دادم و به او گفتم من اهل اسلامی ترین کشور دنیا هستم، راننده بلافاصله به سمت من برگشت و گفت ایرانی هستی. جالب اینجاست که مصر خودش یک کشور اسلامی است. اینکه اثرات حفظ حجاب در ایران نسبت به کشورهای غربی و اسلامی چه بوده است را نیز می‌توان در آمار مربوط به جایگاه خانواده، امنیت، بهداشت، تحصیلات و... برای خانم‌ها مقایسه کرد.
چرا آموزش و پرورش در امر حجاب موثر نیست و آموزش‌های لازم را به دانش‌آموزان نمی‌دهد؟
این سوال بسیار خوبی است و به نظر می‌آید لازم است مسئولان آموزش و پرورش و اندیشمندان حوزه تعلیم و تربیت در خصوص آن تأمل کرده و بررسی داشته باشند. تولید محتوای مناسب و نیز انتخاب اساتید و معلمانی که خودشان معتقد به حجاب بوده و باور داشته باشند بخشی از کاری است که آموزش و پرورش می‌تواند انجام دهد. البته در سال‌های گذشته اقدامات خوبی در زمینه گسترش حجاب در آموزش و پرورش انجام شده است اما به نظر می‌رسد باید کارهای بیشتر و دقیق‌تری در این زمینه انجام شود.
چرا از اول در کشور مانتوهای جلوباز و... را مد کرده‌اند که الان به آن گیر بدهند؟
بله حرف درستی است که باید لباس‌هایی که در کشور تولید و به فروش می‌رسند مطابق قوانین کشور باشند اما متاسفانه ناهماهنگی در بین بخش‌های فرهنگی، صنعتی و انتظامی در برخی موارد موجب میشود که مسائلی از این دست پیش بیاید.
البته طبیعی است که هر شخصی باید خودش بیش و پیش از هر کس دیگری مراقب رعایت مسائل شرعی و قوانین کشور باشد و به بهانه فروخته شدن این لباس‌ها نمی‌توان آنها را خرید و در خیابان پوشید چرا که برخی تولیدکنندگان و فروشندگان کار خود را توجیه می‌کنند که ما این لباس‌ها را به عنوان لباس داخل خانه یا مهمانی می‌فروشیم نه لباس بیرون و مانتو.
بنابراین مراقبت و تصحیح قوانین در حوزه پوشاک و عرضه آن حتماً کار لازم و صحیحی است اما این مسئله نمی‌تواند مسئولیت همه افراد در رعایت پوشش صحیح در اجتماع را کمرنگ کند.
چرا با وجود فساد در سیستم‌های دیگر انقدر روی مسئله حجاب حساسید. چرا جلوی خلافکارها و دزدها را نمی‌گیرید؟
کار بد هیچکس نمی‌تواند مجوزی برای کار بد بقیه باشد، اگر این منطق درست باشد، دزدها و اختلاسگرها هم می‌گویند چرا به جای برخورد با ما جلوی قاتل‌ها را نمی‌گیرید و همین طور می‌توان این داستان را ادامه داد. دزدی و خلاف، کارهای بسیار بدی هستند که حتماً باید مسئولان با آن برخورد کنند "که این برخوردها هم انجام میشود و اخبار بخشی از آنها در رسانه‌ها هم وجود دارد."
اما این مسئله باعث نمی‌شود که زشتی بدحجابی یا بی حجابی کم شود یا نادیده گرفته شود بنابراین همانطور که با هر کار بد و غیرقانونی باید مبارزه شود و نمی‌توان به بهانه برخورد
چرا در جـامـعـه هیـچ صـحبـتـی در مــورد حجاب آقایان نمی‌شود؟ مگـر نـه اینکـه حجاب هم برای مرد و هم برای زن است؟
این حرف درستی است که حجاب تنها به خانم‌ها اختصاص ندارد و آقایان هم باید حجاب مخصوص به خود را داشته باشند. ولی نوع حجاب در مردان متفاوت با خانم‌ها است اما با توجه به همین تفاوت، معمولا حجاب و پوشش لازم برای آقایان در اجتماع، از سوی آنان رعایت میشود و این موضوع، به حدی نرسیده است که نیازمند تذکر و توجه روزانه باشد اما در خصوص خانم‌ها اینگونه نیست و متاسفانه با یک نگاه به خیابان‌ها دلیل توجه بیشتر به حجاب خانم‌ها روشن میشود.
از طرف دیگر حجاب برای خانم‌های مسلمان تنها یک مساله شخصی نیست و جنبه تمدنی و هویتی دارد. به همین خاطر است که کشورهای غربی تمام توان خود را برای مقابله با حجاب به کار بسته
و سعی دارند حجاب را نه تنها در کشورهای خود، بلکه در کشورهای مسلمان نیز از بین برده و کم رنگ کنند.
چرا اکثـر نوجـوانان با حجاب مخالفند؟
این آمار عجیبی است. ای کاش منبع آمار خود را ارائه می‌کردید و مشخص می‌شد چطور به این نتیجه رسیدید که اکثر نوجوانان با حجاب مخالف هستند. کلاً رسیدن به چنین آمارهایی نیازمند بررسی همه جانبه و دقیق است. معمولا بسیاری از افراد از دیدن هم کلاسی‌ها، هم مدرسه‌ای‌ها، دوستان، بچه‌های فامیل یا نهایتا فضایی مجازی به نتیجه‌های یاز این دست می‌رسند.
اما همه این راه‌ها خیلی جزئی است و نمی‌تواند ما را به یک نتیجه کلی برساند، به این دلیل که یک نفر معمولا در محیط بسته و هم فرهنگ قرار دارد و از هزاران مدرسه و شهر دیگر اطلاعی ندارد.
میلیون‌ها دانش‌آموز دختر و پسر که در تشکل‌های دانش‌آموزی فعالیت می‌کنند، در برنامه‌های مذهبی شرکت می‌کنند و ... در این آمار کجا هستند؟ بنابراین این مدل حرف‌های کلی و حکم صادر کردن بدون بررسی‌های همه جانبه درست نیست.
خداوند در قرآن می‌فرمایند: «لا اکراه فی الدین»، پس علت اجبار چیست؟
حتما در مورد این آیه شریفه زیاد شنیده‌اید اما معنایی که از این آیه مشهور است، دقیق نیست.
این آیه به معنی عدم وجود اجبار و اکراه در پذیرش دین است؛ اما وقتی کسی وارد یک دین شد، رعایت قوانین آن برای او لازم است و نمی‌تواند بخشی از آن را انتخاب کرده و بخش دیگر را رها کند.
از طرف دیگر احکام اسلامی دو جنبه دارند، جنبه فردی و جنبه اجتماعی. حجاب هم مانند دیگر واجبات دینی بر همه مسلمانان واجب است اما اجباری در اجرای آن در حوزه فردی وجود ندارد مثلاً اگر فردی در خانه خود یا مهمانی خصوصی در جلوی نامحرم حجاب نداشته باشد، گناه کرده است اما کسی از او بازخواست نمی‌کند مانند کسی که واجب مهمی مانند نماز را ترک کند.
اما در جایی که امور جنبه اجتماعی پیدا می‌کند وضع فرق می‌کند چرا که کارهای ما فقط به خود ما مربوط نمی‌شود و بر روی دیگران و جامعه هم اثر می‌گذارد به همین دلیل است که در همه کشورها قوانین اجباری برای پوشش وجود دارد فقط مسئله این است که مقدار این پوشش تفاوت می‌کند چرا که پوشش هر فرد در اجتماع بر روی افراد دیگر هم تأثیر می‌گذارد.
بنابراین چیزی به نام حجاب اجباری وجود ندارد و آنچه در بخش اجتماعی مطرح است، پوشش الزامی است که در همه کشورها وجود دارد و طبیعتاً در کشور ما با اکثریت جمعیت مسلمان، مبنای این قانون پوشش، قوانین اسلامی هستند. درک این معنا که قسمت‌هایی از بدن باید پوشیده شود از همان آغاز خلقت حضرت آدم با او و همسر او بوده و آنها از برگ‌های بهشتی، پوششی برای خود درست کردند و همین درک فطری نسل بشر را واداشته تا خود را بپوشاند.
اگر حجاب و عفاف باعث رشد جامعه میشود پس چرا کشورهای غربی با وجود اینکه حجاب ندارند پیشرفت‌های بیشتری نسبت به جمهوری اسلامی دارند؟
عفاف و حجاب موجب میشود که خانم‌ها بتوانند با فاصله گرفتن از امور کم ارزش مانند خودنمایی و جلوه گری به جایگاهی که شایسته آن هستند، برسند. چه این جایگاه مادری باشد چه همسری و چه پذیرفتن یک مسئولیت اجتماعی.
اما عفاف و حجاب تنها عامل پیشرفت یک جامعه نیست و جامعه برای رشد به امور دیگری نیز نیاز دارد، کشور ما با لحاظ همه شرایط نسبت به کشورهای مشابه از رشد چشمگیری برخوردار بوده به گونه‌ای که در برخی عرصه‌های علمی مانند پزشکی، نانو و هسته‌ای در زمره بهترین کشورهای دنیا قرار گرفته و حتی از بسیاری از کشورهای غربی هم جلو زده است.
نکته جالب اینجاست که بخشی از تمام این پیشرفت‌ها توسط دانشمندان خانم و فعال در این رشته‌ها حاصل شده است.
انتهای پیام/
