عربستان؛ مافیای سازمان‌یافته شرارت-۵| بیشترین سرکوب علیه کدام اقلیت در عربستان صورت می‌گیرد؟
شیعیان عربستان گرچه در نفت‌خیزترین مناطق عربستان زندگی می‌کنند، اما نه تنها سهمی از درآمدهای نفتی عاید آنها نمی‌شود، بلکه در معرض شدیدترین سرکوب‌ها و فشارها قرار دارند.
به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم؛ محمد بن سلمان ولیعهد عربستان سعودی بعد از اینکه طی سال‌های گذشته خود را به تخت پادشاهی نزدیک‌تر کرد، تلاش گسترده‌ای برای ارائه چهره‌ای اصلاح‌طلبانه از خود به کار گرفته و وانمود می‌کند که رویکردهای سنتی عربستان به پایان رسیده و مردم این کشور از این پس با آزادی بیان و عمل و رفتار بیشتری زندگی خواهند کرد. وی با توسعه نمونه‌های زندگی مدرن اروپایی در پروژه‌های کلان تلاش دارد خود را به عنوان یک نئولیبرال معرفی کند، فارغ از اینکه رویکردهای استبدادی با روحیه وی عجین شده است. رفتاری که طی سال‌های گذشته نمودهای مختلف آن در ابعاد سرکوب‌های داخلی، افزایش احکام صادره زندان و اعدام ضد مخالفان سیاسی، نقض گسترده آزادی‌های اقلیت‌های دینی و مذهبی، مهاجران خارجی و نقض حقوق زنان و گسترش فساد شاهد آن هستیم.
از سوی دیگر مقامات ریاض سنگ‌بنای سیاست خارجی خود را مبتنی بر جلب حمایت قدرت‌های غربی برای بقای حاکمیت غیردموکراتیک خود در عربستان قرار داده‌اند، علاوه بر اینکه تلاش گسترده‌ای در توسعه ایدئولوژی وهابی و تکفیری مبتنی بر این رویکرد در منطقه دنبال می‌کنند که منجر به مداخله گسترده این کشور در امور داخلی دولت‌های دیگر منطقه و بین‌الملل و جنگ افروزی ضد برخی از آنها از جمله یمن شده است. آنچه در این مجموعه مقالات بررسی خواهد شد، ابعاد سیاست‌های متناقض حاکمیت سعودی در دو عرصه داخلی و بین‌المللی و تشریح نقض گسترده مبانی انسانی در رفتارهای حاکمان سعودی است.
اوضاع تأسف‌بار شیعیان در عربستان سعودی
نقطه آغاز تشیع در جهان اسلام حجاز و به طور مشخص مدینه منوره بوده است که گروهی از صحابه پیامبر(ص) همچون ابوذر و سلمان و مقداد و عمار به پیروی از نص و اشاره پیامبر اعظم (ص) هسته اولیه تشیع را در مدینه تشکیل دادند. بعدا در همان قرن اول تشیع به عراق و ایران نیز راه یافت، ولی همواره حضور شیعیان در عربستان نیز استمرار داشت.
شیعیان هم اکنون حدود 15 تا 20 درصد از مردم عربستان را تشکیل می‌دهند. آنان غالبا در استان الشرقیه و شهرهای احساء و قطیف سکونت دارند، این مناطق در سال 1913م به دولت جدید عربستان ملحق شده است.
هنگامی که ملک عبدالعزیز منطقه الشرقیه را به قلمرو خود ضمیمه کرد، به شیعیان تعهد داد که آنها بتوانند شعائر مذهبی خود را آزادانه به جا آورند، اما این قول هرگز عمل نشد. علاوه بر استان الشرقیه برخی از شیعیان نیز در حجاز و بویژه مدینه منوره سکونت دارند. شیعیان اسماعیلی و زیدی نیز در نجران و جنوب عربستان سکونت دارند. تنها در ریاض 30 هزار شیعه هستند که برای کار و تجارت به آنجا رفته‌اند.
استان الشرقیه عربستان که اکثریت شیعیان در آنجا زندگی می کنند، 80 درصد از نفت عربستان را در اختیار دارد، اما یکی از محروم‌ترین نواحی این کشور محسوب می‌شود. تمرکز اصلی شیعیان در عربستان سعودی در این استان است و شهرهای احساء و قطیف دو شهر بزرگ شیعه نشین عربستان هر دو در این استان واقع شده‌اند.
شیعیان استان الشرقیه عربستان همیشه در وضعیت اقتصادی پایین‌تری نسبت به دیگر گروههای جامعه عربستان بوده‌اند. در گزارشی که توسط کمیته بین‌المللی حقوق بشر وکلای مینه سوتا در سال 1996 منتشر شده، آمده که استان الشرقیه یکی از فقیرترین مناطق عربستان سعودی است. دولت، هزینه‌های کمتری را برای اجرای پروژه های عمرانی، جاده‌ها، بهداشت و آموزش در این مناطق مصرف می‌کند. زاغه نشینی در این مناطق تا اوائل دهه1980 همچنان متداول بوده و شهرها و مناطق شیعه‌نشین همچنان فاقد امکانات و تسهیلات مدرن بهداشتی و درمانی هستند که در شهرهایی چون ریاض و جده قابل دسترسی است.
با وجود اکثریت شیعیان در این استان، آنها حق ندارند تصدی مناصبی همچون شهرداری، کلانتری یا یک گروه را در دانشگاه‌های دولتی عهده‌دار شوند. در احساء، شیعیان حتی نمی‌توانند معاون مدرسه ابتدایی شوند.
شیعیان استان الشرقیه در حیاتی‌ترین منطقه استراتژیک عربستان سکونت دارند. این منطقه از چند لحاظ اهمیت دارد: اول اینکه این منطقه از جمله مناطقی است که بیشترین و بزرگترین حوزه های نفتی کشور و جهان را در خود جای داده است. دوم اینکه شیعیان این استان از لحاظ امنیت بین‌المللی و تجارت جهانی نقش بسزایی بر ثبات اقتصادی کشور دارند و سوم اینکه شیعیان عربستان در منطقه‌ای قرار دارند که این منطقه در نزدیکی سه کشوری که اکثر آنها شیعه هستند، یعنی ایران و عراق و بحرین قرار دارد.
وضعیت شیعیان مدینه با شیعیان مناطق شرق عربستان متفاوت است. شیعیان مدینه به علت مراکز مذهبی مهم شیعی نظیر قبرستان بقیع که در این شهر قرار دارد و به علت ارتباط گسترده‌ای که می‌توانند با زائران حرم نبوی داشته باشند، از فشار و سختی‌های بیشتری رنج می‌برند، مساجد و حسینیه‌های مدینه ویران و تخریب شده‌اند.
شیعیان حق ندارند مذهب خود را آشکار کنند و یا آئین‌های مذهبی را در محافل عمومی و به صورت علنی برگزار کنند. آنان نمی‌توانند اذان بگویند و لباس روحانیون را بر تن کنند. همچنین حق ساخت حسینیه و مسجد به طور کلی از آنان سلب شده و فقط می‌توانند نماز جماعت را در سالن برگزار کنند.مدینه منوره بیش از 50 هزار شیعه دارد که عمده آنها در مناصب دولتی دست پایین و کشاورزی و کارهای آزاد مشغول فعالیت هستند، شیعیان مدینه به علت موقعیت استراتژیک خاصی که این شهر دارد، علاوه بر سخت‌گیری‌ها و تبعیضات اجتماعی، از فتواهای علمای تکفیری و تحریکات روحانیون افراطی وهابی سعودی نیز رنج می برند و مقدسات خود را در معرض هجمه این عناصر می‌بینند.
منطقه نجران که در جنوب غربی عربستان سعودی و مرزهای یمن واقع شده، 360 هزار کیلومتر مربع مساحت دارد و تعداد ساکنان آن بالغ بر 620 هزار نفر است که 90 درصد آن را شیعیان تشکیل می‌دهند. تعداد شیعیان اسماعیلی نجران بالغ بر 250 تا 300 هزار نفر برآورد شده است، البته بخش زیادی از شیعیان زیدی نیز از قبیله وائلة در نجران مستقر هستند، منطقه نجران تعداد کمی از شیعیان 12 امامی را نیز در خود جای داده است. به این ترتیب است که بیش از 90 درصد جمعیت 620 هزار نفری این منطقه را شیعیان شکل می‌دهند.
فشارهای شدید علیه شیعیان این منطقه به حدی است که دیده‌بان حقوق بشر در گزارش خود نسبت به شدت تبعیض علیه شیعیان اسماعیلیه و زیدیه نجران هشدار داده و این تبعیض‌ها را در زمینه مسایل شغلی دولتی، تعلیم و تربیت و دادگستری مورد اشاره قرار داده است.
نقض آزادی مذهبی
گزارش‌های ویژه بازرسان در زمینه آزادی مذهب و اعتقاد نشان از بازداشت گسترده پیروان اقلیت‌های مذهبی در عربستان سعودی به ویژه شیعیان دارد. تبعیض گسترده اجتماعی علیه ساکنان مناطق شرقی یا جامعه شیعه احساء دنبال می‌شود. آنها حتی حق کار در مدارس خصوصی یا مهدکودک‌ها را ندارند. تصدی برخی پست‌ها نظیر وزیر، شهردار، دیپلمات یا نماینده رسمی دولت در یک سازمان بین‌المللی برای شیعیان ممنوع است.
در گزارش سال 2011 اسماء جهانگیر گزارشگر ویژه در زمینه آزادی مذهب و اعتقاد به نمونه دیگری از تبعیض بر ضد شیعیان اشاره می‌کند. محمد العریفی که از سوی وزارت امور مذهبی به امامت جمعه مسجد جامع ریاض انتخاب شده بود، در اول ژانویه سال 2010 در نماز جمعه سخنرانی کاملاً تبعیض‌آمیز علیه شیعیان ایراد کرد. وی خواستار حذف همه شیعیان جهان از جمله شیعیان عربستان شد. العریفی گفت که شیعیان مؤمنان واقعی نیستند و نظریه خود را بر اصول کفر بنا نهادند که بقایای دین فارسی است. وی تمامی شیعیان را خائن و وابسته به ایران معرفی کرد. وی پیش از آن نیز به نظامیان سعودی در مرزهای یمن گفته بود که در مبارزه خود با شیعیان حوثی ، هر شیعه‌ای را که می‌بینند به قتل برسانند.
در سایه این فشارهای گسترده، روحانیون شیعه یکی از بیشترین گروه‌هایی هستند که در معرض اقدامات غیر قانونی و سرکوبگرایانه آل سعود قرار دارند. نمونه بارز این افراد را می‌توان در شیخ نمر باقر النمر (1338- 1394ش) دید. این روحانی شیعه که اهل عربستان و منتقد حکومت آل سعود به جرم انتقاد از دولت و حمایت از اعتراضات مردمی در این کشور با حکم دادگاه سعودی اعدام شد. دادگاه عربستان اتهامات واهی وی را محاربه و داشتن عقاید انحرافی، خودداری از تبعیت نسبت به حکومت و تشویق به سرنگونی نظام سیاسی، اعلام کرد.
در مقاله بعدی این مجموعه به روحانیون شیعه دیگری که مورد هجمه و سرکوب مقامات ال سعود قرار دارند، اشاره خواهیم کرد.
ادامه دارد...
انتهای پیام/
