Bölgesel Kürt Yönetiminin Referandumu Büyük Sorunlarla Karşı Karşıyadır

Tesnim Haber Ajansı - İran’ın eski Irak Büyükelçisi “Hasan Kazımi Kumi” Tesnim Haber Ajansına verdiği röportajda, Erbil’in Bölgesel Kürt Yönetimi’nin bağımsızlığı konusunda Bağdat’a karşı tehditsel yaklaşımı ve iki seçenek olarak sunduğu savaş ya da barışçıl yol hakkında, bazı Irak Bölgesel Kürt Yönetimi siyasi kurumlarının da referanduma karşı olduklarına dikkat çekerek açıkladı; Ayrılıkçılık referandumu -ki bazı Kürt yöneticiler ‘Bağımsızlık Referandumu’ olarak nitelendiriyor- Irak Anayasası’na tamamen ters ve anayasa maddeleri ile uyuşmuyor.

Irak kanunlarında tarif edilen “Siyasi Sitem”e dikkat çekerek, ülke anayasasında, federal parlamento sistemine sahip Irak Devleti’nin bir bütün olduğunun geçtiğini belirterek şöyle eklemede bulundu; Bu konunun anlamı şudur, Irak coğrafyası ve ülke topraklarının bütünlüğü ülkenin anayasasında açıkça bildirilmiştir. Buna göre her etnik grup kendi istek ve arzularına göre anakaradan ayrılmak için referandum ilan edemez.

Eski büyükelçi Irak Bölgesel Kürt Yönetimi Referandumunun meşru ve yasal olmadığına dikkat çekerek; “Bugün Irak devletinin, parlamentosunun, siyasi fraksiyonlarının, dini mercii ve diğer etnik grupların söyledikleri şey şu, Irak Bölgesel Kürt Yönetimi Referandumu, Irak anayasası ile bağdaşmıyor. Öyleyse bu mesele Erbil ve Bağdat arasındaki bir anlaşmazlık değil, tersine, birincisi anayasa ile uyuşmayan ve ikincisi Irak’ın toprak bütünlüğünü tahrif eden bir anlaşmadır. Kürt Yönetiminin Irak’tan bağımsızlığı, Irak’ın parçalanmasıdır” şeklinde vurguladı.

Devamında, bazı Kürt topluluklarının referanduma karşı olmalarına dikkat çekerek şöyle belirtti; Muhalefet yalnızca Bağdat’la ve tüm siyasi ve toplumsal kurumlarla sınırlı değil, aksine Kürt toplumunda da bu konu hakkında muhalif görüşe sahip olanlar mevcut.

Kazımi Kumi referandumun geleceğinde ortaya çıkacak sorunlara dikkat çekerek şöyle vurguladı; Birincisi, bu konu ülkenin anayasasına karşı gelen bir konu, ikincisi, Kürt Yönetimi içerisindeki bazı siyasi kuruluşlar da referandum yapılmasına karşı geliyorlar. Bir diğer önemli konu ise referandumda referans tuttukları taraf belli değil. Zira Irak Bölgesel Kürt Yönetimi Meclisi hâlihazırda tatil olmuş durumda. Bazı parlamento temsilcileri istifa etmiş ve bazı siyasi gruplar ise referandum yapılmasına karşı geliyorlar. Yani referandum düzenleyen tarafın yasal konumu belli değil.

Irak Bölgesel Kürt Yönetimi’nin kendi içinde yaşadığı problemlere de dikkat çeken eski büyükelçi; “Kürt Yönetimi Kürdistan Bölgesi içerisindeki güncel meseleleri düzenleyerek bölgeyi yönetmekle sorumludur. Görevi tüm Kürt Yönetimi içerisinde güvenliği sağlamak olan ‘Peşmergeler’ adında askeri bir teşkilata/kuruma da sahipler; Ancak görüldüğü üzere hatta bölge içi yönetimde bile idari sorunlar yaşıyorlar” şeklinde ifadelerde bulundu.

Irak Konuları Uzmanı bölgesel yönetimin hâkimiyet bütünlüğü sorunları yaşadığına işaret ederek açıkladı; Bölge yönetiminin bir kısmı PKK’nın yönetiminde, bir kısmı Erbil’in ve bir kısmı da Süleymaniye’nin yönetimi altında bulunuyor. Bu grupların her biri askeri birer sisteme sahipler ve hatta bölgesel yönetimin kendisi dahi, şuandaki şartlarda tam ve kesin bir idari yönetime sahip olamaz. Bu gruplar kendi pozisyonlarını korumak adına askeri yapılanmalara sahipler ve bu da en ciddi sorunlardan bir tanesi.