Azerbaycan ve Ermenistan'ın Stratejik Hataları Ne?

İran’ın kuzeybatı sınırlarında gerginliğin artmasının ardından İran birliklerinin Ermenistan ve Azerbaycan Cumhuriyeti ile sınır bölgelerinde konuşlandırıldığına dair görüntüler yayınlandı.

Olay Nasıl Başladı?

Bölgede gerginliğin ortaya çıkmasının temel nedeni birkaç konuya dayanır. Birincisi, Azerbaycan askeri güçlerinin Goris-Kapan yolunu kapatarak tırların geçişine izin vermemesidir. Bu olayın yanı sıra Azerbaycan Cumhuriyeti, Pakistan ve Türkiye'nin son günlerde İran sınırına yakın bir bölgede gerçekleştirdiği ortak askeri tatbikat da Tahran’ın hasassiyet göstermesine neden olan bir diğer konu oldu. Bir diğer konu ise Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Meclis milletvekillerinin İran İslam Cumhuriyeti'nin toprak bütünlüğüne karşı diplomatik olmayan ifadeleriydi. Son mesele ise Ermenistan ve Azerbaycan Cumhuriyeti toprakları üzerinde sınır değişikliklerı olasılığıdır, bunun sonucunda Ermenistan topraklarının İran İslam Cumhuriyeti sınırındaki bir kısmı Azerbaycan'a devredilir ve Ermenistan pratikte İran ile sınırını kaybeder.

Bölgedeki son gelişmelere ilişkin Uluslararası ilişkiler uzmanı Sadullah Zarei, kaleme aldığı bir yazıda şunları kaydetti:

“Batı yanlısı Erivan hükümeti ile Başbakan Nikol Paşinyan, siyasi ve ekonomik faydalar elde etmek amacıyla Türk-Amerikan projesine katıldı ve ülkesine hainlik yapmış oldu.

Burada ABD, bölgede doğrudan varlık göstermeksizin Siyonist Rejimin Azerbaycan ve Ermenistan ile yaklaşık 30 yıllık güvenlik ilişkilerinin kapasitesini kullanıyor.

Siyonistlerin varlığı hakkında kesin bir bilgi bulunmamakla beraber, yayınlanan çok sayıda haber, İsrail rejiminin, özellikle Azerbaycan Cumhuriyeti'ndeki ‘Kıble Hava Üssü”nde artan güvenlik varlığını göstermektedir. İsrail güvenlik güçlerinin sayısının 500 ile 1000 arasında olduğu tahmin ediliyor. Rejimin son on yılda Azerbaycan Cumhuriyeti'nin devlet erkanlarına ve İlham Aliyev'in ailesine sızdığı belirtiliyor.

Öyle ki, Azerbaycan’ı ‘İsrail'in Lübnan’ı olarak gördüğünü dile getiren Siyonist liderler, bu şekilde İran İslam Cumhuriyeti'ni uzun vadeli bir sınır güvenliği sorunuyla uğraştırdıklarını ve bölgedeki etkisini azaltabileceğini ileri sürüyor.”

Azerbaycan Ve Ermenistan'ın Hataları Nedir?
Azerbaycan Cumhuriyeti, uzun yıllar boyunca kendi topraklarını İsrail yanlısı çevreler ve hatta Siyonizmin bölgedeki doğrudan varlığı için güvenli bir sığınak haline getirmiştir. Bu bölgedeki kritik krizlerde, toprak bütünlüğünü destekleyen ve yabancı güçlerin bölgenin stratejik düzenini bozmalarına izin vermeyen tarafın İran olduğunu unutmuştur.

Ermenistan konusunda da komşuluk rolünü iyi şekilde oynayan İran, çizdiği makro strateji kapsamında güvenli ve güçlü komşulara sahip olmaya çalıştı. Ancak Batı yanlısı başbakanıyla Ermenistan ve İsrail’e eşlik eden Azerbaycan Cumhuriyeti, İran İslam Cumhuriyeti'ne karşı vekil aktör olarak rol oynamaya çalışıyor.

Aslında bir Şii ülkesi olan Azerbaycan Cumhuriyeti inanç açısından kısa vadede Batı ve siyonsizmin İslam dini ve Şii karşıtı akımları ile toplumsal bir yüzleşme içine girecektir. Azerbaycan Cumhuriyeti'nin temel hatası da budur.

Ermenistan da bölgedeki önemli ülkelerin oynadığı rolü göz önünde bulundurmalı. Bu olayda İran ve Rusya gibi önemli ülkelerin etkin rolü görülmezse bölgesel denklemlerde ilerlemek kesinlikle mümkün olmayacaktır.

İran Ne İstiyor?

İran şu iki ana konuyu izlemektedir: Birincisi, İran kendi sınırlarının yakınında Siyonist Rejim’in varlığını kabul edemez ve İran halkının düşmanlarının ülke sınırları çevresinde askeri donatmalarına izin veremez. İkinci konu ise İran'ın kuzeybatı bölgelerindeki sınır değişikliklerini hiçbir şekilde kabul edemeyeceğidir.

İyi komşuluk ilkesi komşuların saygı duyması gereken bir konudur. İran her zaman komşuları için güvenlik ve güç istemiştir. Dolayısıyla komşu ülkelerden de karşılık vermesi beklenir.

Kaynak: Fars Haber Ajansı