İran, Türkiye ve Pakistan'dan Demiryolu Hamlesi

Tesnim Haber Ajansı- 2022'nin ilk günlerinde İran, Pakistan ve Türkiye arasındaki ilişkilerinde olumlu gelişmeler yaşandı. Pakistan, İran ve Türkiye arasında hayata geçirilen "İslamabad-Tahran-İstanbul (ITI) Yük Treni Projesi" kapsamında İslamabad'dan yola çıkan ilk yük treni 5 Ocak’ta Ankara'ya ulaştı.

Bu önemli olay, İslam dünyasının üç güçlü ülkesinin siyasi ve ekonomik ilişkilerinin gelişiminin bir simgesidir.

Türkiye Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu, Ankara Gar'da 5 Ocak 2022 tarihinde gerçekleştirilen İslamabad-Tahran-İstanbul (ITI) yük trenini karşılama törenine katıldı. Törene İran'ın Ankara Büyükelçisi Muhammed Ferazmend, Pakistan Milletvekili Mahdum Zaid Kureyşi, TCDD Taşımacılık AŞ Genel Müdürü Hasan Pezük, TCDD Genel Müdürü Metin Akbaş katıldı.

Karaismailoğlu burada yaptığı konuşmada; İslamabad-Tahran-İstanbul yük treninin Pakistan-İran-Türkiye rotasında sanayici ve iş insanlarına yeni bir seçenek sunacağını dile getirdi.

Pakistan-İslamabad'ın Margalla istasyonundan 21 Aralık 2021'de ayrılan trenin Pakistan İslamabad'da 1990 kilometre, İran'da 2 bin 603 kilometre ve Türkiye'de 1388 kilometre olmak üzere 5 bin 981 kilometrelik parkurunu 12 gün 21 saatte tamamlayarak Ankara'ya ulaştığını söyleyen Karaismailoğlu, şunları kaydetti:

"İstanbul-Tahran-İslamabad yük treni, Pakistan ile Türkiye arasında 35 gün süren deniz taşımacılığına kıyasla zaman ve maliyet tasarrufu sağlarken iki ülke arasındaki ticaretin gelişmesine yol açacak. Bu avantajlarla rekabet gücümüz de artacak. Türkiye'den de dönüş yükü için çalışmaları sürdürülen trenin önümüzdeki süreçte düzenli hale gelmesini ve Marmaray'ı da geçerek Avrupa bağlantısının sağlanmasını hedefliyoruz. 29 Aralık 2021'de Pakistan'dan hareket eden ikinci tren Türkiye'ye yolculuğuna devam etmekte. İslamabad-Tahran-İstanbul yük trenimizin seferlerine yeniden başlamasıyla iki ülke arasındaki ticarette demiryolu taşımacılığının payı artacaktır."

Karaismailoğlu, tekrar işletilmeye başlanan trenle yük çeşitliliğinin artırılması, taşıma sürelerinin kısaltılması ve karşılıklı yük taşınması için çalışmaların devam ettiğini belirterek, trenle ihracatçılara Asya'nın güneyinde dünyanın en fazla nüfus yoğunluğuna sahip Hindistan, Çin, Afganistan ve İran'a komşu Pakistan'a ulaşan yeni bir demiryolu koridoru sağlandığına işaret etti.

Böylelikle Türkiye'nin Asya ve Avrupa arasında köprü ve lojistik üs olma hedeflerine bir adım daha yaklaştığını vurgulayan Karaismailoğlu, seferlerin yeniden başlamasında emeği geçenlere teşekkür etti.

Büyükelçi Ferazmend, törende yaptığı konuşmada, İslamabad-Tahran-İstanbul Yük Treni Projesi'nin üç kardeş ülkenin bir araya getirdiği önemli bir proje olduğunu belirtti.

Bu tür projelerin önemine vurgu yapan Ferazmend, Türkiye, İran ve Pakistan'ın Asya'nın üç önemli ülkesi olduğunu ifade etti.

Ferazmend, bu hattın Pakistan'ı İran üzerinden Türkiye'ye bağladığına, taşıma süresiyle maliyeti azalttığına işaret ederek "Pakistan, İran ve Türkiye bölgesel bağlantı yolunda ilk önemli adımı attı. Bu doğrultuda ilk tren 21 Aralık'ta İslamabad'dan hareket etti. Üç ülke yakın gelecekte aynı hat üzerinde yolcu treni projesini hayata geçirmeyi planlıyor." ifadelerini kullandı.

İslamabad-Tahran-İstanbul (ITI) Yük Treni Projesi

Ekonomik İşbirliği Teşkilatı'nın (EİT) İslamabad-Tahran-İstanbul (İTI) demiryolu projesinin ilk lansmanı 2009 yılında yapılmıştı, ancak teknik sorunlar nedeniyle askıya alındı ve 10 yıl sonra yeniden hizmete açıldı.

ITI demiryolu hattı, Pakistan ve Türkiye'yi İran demiryolları aracılığıyla birbirine bağlayan uluslararası bir koridordur ve İstanbul ile İslamabad arasında mal taşıma süresini ve maliyetini azaltmayı amaçlıyor.

ITI, 80 bin tona kadar mal taşıma kapasitesine sahip değerli ve stratejik bir projedir. Toplam nüfusu yaklaşık 400 milyon olan üç büyük İslam ülkesi arasındaki böyle bir ticaret ve iletişim kapasitesi, ticaret ve turizmin gelişmesi için bir umut noktasıdır.

İstanbul’dan İslamabad’a deniz yoluyla seyahatler yaklaşık 35 gün sürüyor. Oysa bu tren hattı, İstanbul’dan İslamabad’a 12 günde ulaşım imkanı sağlıyor.

Pirinç, hurma ve pembe tuz ürünü içeren 13 ticari yük konteynerinden oluşan ilk yük treni Türkiye'ye geldi.

İran'ın Doğusundan Batısına Geçiş

Söz konusu projede tren yolu mesafesi 6 bin 543 kilometreden oluşuyor.

*ITI yük treni Pakistan içinde 1990 kilometre seyahat ediyor.

*Taftan sınırından İran'a giriş yapan yük treni 2603 km'lik bir mesafe sonra Razi Sınır Kapısı'ndan ayrılarak Türkiye'ye giriş yapıyor.

*Söz konusu tren, İstanbul garına ulaşmadan önce Türkiye'de 1388 kilometre yol kat edecek.

Ekonomik İşbirliği Teşkilatı'nı (EİT) Canlandırma Zamanı

Ekonomik İşbirliği Örgütü (EİT) 60 yaşını girdi. Ancak ITI yük treni projesi hiç şüphesiz EİT'in ekonomik alandaki en önemli başarısı olduğu söylenebilir.

İslam dünyasının en önemli üç ülkesi ve bölgenin inkaredilmez üç gücü olan İran, Türkiye ve Pakistan, artık dini ortaklıklar ve dostlukların yanı sıra ekonomik ilişkileri güçlendirmek ve geliştirmek için başka güçlü araçlara da sahip.

Bundan sonra bu trenin taşıma ve ticari kapasitelerinin kullanılmasıyla diğer EİT üyeleri Afganistan, Tacikistan, Azerbaycan, Özbekistan, Türkmenistan, Kazakistan ve Kırgızistan da düşük maliyetle yük ve yolcu taşımacılığı yapabilecek.

Koşullar Türkiye’nin Lehine

Son birkaç yılda Türkiye ile Pakistan arasındaki ilişkiler son derece gelişti. Pakistan Türk savunma sanayi ürünlerinin en büyük müşterilerinden biri haline geldi. Afganistan meselesinde yan yana oldular. Ayrıca Kuzey Kıbrıs ve Azerbaycan Cumhuriyeti konusunda Türk-Pakistan ilişkilerinin gelişimine tanık olduk.

Ancak Türkiye, Pakistan ve Afganistan arasındaki ticari ilişkiler önemli ölçüde büyümemiştir. Şimdiki durumda yeni kapasitenin kullanılmasıyla Türkiye, Pakistan-Afganistan pazarından daha fazla pay alabilecek.

Uzmanlara göre, Türk özel sektörü ve ihracatçıları, İran ve Pakistan'a kıyasla ticaret ve ihracat alanında daha fazla organizasyon ve faaliyet kabiliyetine sahiptir. Dolayısıyla mevcut durumda İran, komşularının deneyimlerinden yararlanıp kapasitelerini geliştirmeli ve yeni demiryolu hattının ülkenin gelirlerini artırmasına katı sağlayabilmesi için İranlı tüccarlar, üreticiler ve nakliyecler ve pazarlama uzmanlarının kapasitesini değerlendirmelidir.