Kabil Havalimanı Pastasını Paylaşmak İçin Türkiye'den Yeni Lobicilik


Kabil Havalimanı Pastasını Paylaşmak İçin Türkiye'den Yeni Lobicilik

Ankara hükümeti, Afganistan'ın başkenti Kabil’deki Hamid Karzai Havalimanı'nın güvenliğini sağlama konusunda hala öncü rol oynamaya çalışıyor.

Tesnim Haber Ajansı- Türkiye, Afganistan'da Taliban’ın yönetimi ele geçirmesiyle sonuçlanan gelişmelere rağmen bu ülkede güçlü bir varlığa sahip olmayı umuyor. Son iki gün içinde Türk basınında yayınlanan haberlere göre, Ankara hükümeti Afganistan'ın başkenti Kabil’deki Hamid Karzai Havalimanı'nın güvenliğini sağlama konusunda hala öncü rol oynamaya çalışıyor.

Taliban ile yeni bir müzakere turu başlatan Türkiye ve Katar’ın yeni bir formülle Kabil'de Türk ve Katar birliklerinin varlığı konusunda bir ön anlaşmaya vardığı belirtiliyor.

Reddedilen Teklif Yeniden Masada

ABD Başkanı Joe Biden'ın Afganistan'dan çekilme kararını açıkladıktan sonra NATO üyelerinin kararı onayladığında Erdoğan'ın ekibi Afganistan'daki boşluğu doldurmak amacıyla ülkede kalmak için harekete geçti.

Ankara’nın asıl amacı Türk askerlerinin Afganistan'ın birçok yerinde bulunmasıdır, ancak temkinli bir tavırla sadece Hamid Karzai Havalimanı'nın güvenliğini üstlenme önerisinde bulundu. Erdoğan da bu konuda ABD Başkanı Biden ile bir ön anlaşmaya varmıştı.

2021'deki gelişmelere bakıldığında, Erdoğan'ın siyasi-güvenlik ekibinin Afganistan'daki gelişmelerin gidişatını tahmin edemediğini ve Gani yönetiminin devrilmesinin Türkiye'yi herkesten daha fazla şaşırttığını kanıtlıyor.

Türkiye Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Taliban'ın Eşref Gani hükümetinin temsilcileriyle yıpratıcı Doha görüşmelerine katıldığı bir dönemde, Afgan barış görüşmelerini Doha'dan İstanbul'a taşımak için teklifte bulundu. Ancak Çavuşoğlu ve beraberindekilerinin stratejik hatası, bu tür görüşmeler için Taliban liderlerinin onayını almamasıydı. Bunun nedeni belli değil.

Bunun nedeni belki de Türklerin Taliban'ı ciddiye almadıkları içindir. Ya da belki Taliban liderlerinin Türkiye'ye gitmek için heycana kapıldıklarını düşündükleri için olabilir. Taliban'ın İstanbul zirvesine katılma konusunda isteksiz olduğu ortaya çıktığında Türklerin teklifi rafa kaldırldı.

Taliban’ın yönetimi ele geçirmesine Erdoğan yine ısrar etti. Türkiye'nin 2021'deki teklifi, Taliban liderleri tarafından net olarak reddedildi ve çok saygılı bir şekilde Türk birliklerinden ülkeden çekilmesi istendi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Taliban ile bir anlaşmaya varmayı, ABD ve NATO birliklerinin geri çekilmesine rağmen komutası altındaki birliklerin Afgan topraklarında kabul edilen tek yabancı güçler olduğu yönünde liderlik jesti yapmayı umuyordu.

Ancak Taliban Örgütü iki net kararını şöyle açıkladı:

1. Tüm yabancı güçler Afganistan'ı terk etmelidir. İşbirliği ile ilgili herhangi bir teklif tüm güçlerin çekilmesine bağlıdır.
2. Taliban olarak Türkiye'yi bir kardeş ve dost ülke olarak görmekteyiz. Afganistan’ın yeinden kalkınması ve inşası için Türklerden yardım almak istiyoruz. Ancak Kabil Havalimanı’nın güvenliği konusunda başkalarıyla iş birliği yapılmayacak.

Taliban Örgütü’nün Türkiye tutumuna rağmen, Taliban liderlerinin mevcut durumda Türkiye ile çalışmak için yumuşadığına dair bazı söylentiler var. Bu konuda hiçkimse Katar ve Pakistan gibi ülkelerin önemli derecede arabuluculuk ve lobicilik faaliyeti yaptığını inkar edemez.

Taliban Ve Yeni Katar- Türkiye Formülü

Geçen hafta, Türkiye ile Katar birliklerinin Kabil'e gitmesi için bir formül bulmak için Türk ve Katarlı güvenlik yetkilileri arasında iki günlük gizli bir görüşme yapıldı.

Burada şu soru akıllara geliyor: Bu müzakere herhangi bir Taliban temsilcisi olmadan mı gerçekleşti? Cevap şu: Görüşmelerde Taliban'ın hiçbir temsilcisi yoktu. Ancak, bu tür görüşmelerin devam ettiği ve Katarlıların önümüzdeki iki veya üç gün içerisinde de Kabil’e gidip öneri sunacakları bildirildi. Peki Türk-Katar formülünün içeriği nedir?

İsminin saklı kalmasını isteyen bir Türk diplomat, yeni formül hakkında şu bilgileri paylaştı:

1. Havalimanının dışı ve içi olmak üzere görev çerçevesi bellirlendi.

2. Havalimanının dışında Taliban güçleri görev yapacak.

3. Havalimanının içindeyse işletici ülke (Türkiye ve Katar) güvenliği sağlamakla yükümlü olacak.

Taliban bu formülü kabul edecek mi? Bu soruya net ve kesin bir cevap vermek henüz mümkün değil.

1. Katarlıların Taliban liderleriyle çok yakın münasebetleri var ve bu nihai formüle ulaşmak için önce onlarla danışmaması mümkün değil.

2. Taliban zor bir mali ve siyasi durumda. Öte yandan bir meşruiyet sorunu var ve hiçbir ülke bu yönetimi tanımıyor ve diplomatik çalışmalar, siyaset ve dış ticaret konusunda ciddi sorunlarla karşı karşıya.

Yukarıdaki konular göz önüne alındığında, Taliban liderlerinin Katar ve Türkiye ile bir kazan-kazan anlaşması aradığı ve Pakistan'ın da aktörleri birbirine yakınlaştırmada ılımlı bir rol oynadığı sonucuna varılabilir.

Kabil Havalimanı'nın güvenlik kontrolü Ankara ve Doha'nın önerdiği gibi devredilirse, Türkiye'nin Taliban'ın bölgede tanınması ve mali sorunlarının çözülmesi için yürüttüğü lobicilik çalışmaları biraz daha kolaylaşacaktır.

 

En Çok Okunan Analiz/Makale Haberler
En Önemli Analiz/Makale Haberler
En Çok Okunan Haberler