Nükleer Görüşmeler Koordinatörü Mora Neden İran’a Geldi?

Tesnim Haber Ajansı-İran Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, Avrupa Birliği (AB) Siyasi Direktörü ve nükleer görüşmeler koordinatörü Enrique Mora'nın üst düzey İran yetkilileri ile görüşmek üzere Salı günü (10 Mayıs) Tahran'ı ziyaret edeceği bildirildi.

AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell ise, Financial Times gazetesine nükleer anlaşmanın durumuna ilişkin yaptığı açıklamada, bir yılı aşkın süredir Avrupa'nın yaptığı diplomatik girişimleri boşa çıkarma riski taşıyan çıkmaza son vermek için orta yolu aradıklarını söyledi.

Haberin yayınlanmasının hemen ardından, çeşitli medya kuruluşlarında Mora’nın Tahran gezisinin nedeni hakkında spekülasyonlar yer aldı ve aslında gerçeği yansıtmayan İslam Devrim Muhafızları'nın ABD hükümetinin yaptırım listesinden çıkarılmasına dair iddialar öne sürüldü.

Batı tarafının bildirdiğine göre; Enrique Mora, Tahran’ı ikna etmek için İranlı yetkililerin dikkatini nükleer anlaşmanın yeniden canlandırılmasıyla ilgili ABD hükümetinin taleplerine çekecek. Bunun kesin sonucu şu: Nükleer anlaşmayı canlandırmak için yürütülen görüşmelerden İran'ın ekonomik avantaj elde etmemesi.

Tesnim'in elde ettiği bilgiye göre, Mora Tahran temaslarında yaptırımlarla ilgili çeşitli bölümleri ayırmaya çalışacak. Yani, Devrim Muhafızları da dahil olmak üzere bazı kişi ve kurumlara yönelik yaptırımların kaldırılması, ancak Kudüs Gücü’nün yanı sıra bazı kişi ve kurumlara yönelik yaptırımların devam etmesini gündeme getirecek. Bunlar son günlerde Beyaz Saray sözcüsü tarafından gayri resmi olarak dile getirilmişti.

Bu stratejinin elbette ki şu andan itibaren başarısız olduğu nettir; Çünkü İran müzakere ekibi, ülkenin kırmızı çizgisinden (Nükleer anlaşma uyarınca yaptırımların tamamen kaldırılması ve anlaşmanın yeniden canlandırılmaıyla İran'ın ekonomik avantajlarından yararlanması) geri adım atmayacağını açıkça vurguladı.

Viyana görüşmelerinin başlamasından bu yana Biden hükümeti İran'ın nükleer anlaşmanın canlandırılmasından elde edeceği ekonomik yararları kırmızı çizgi olarak belirlemiş ve bu konuda en ufak bir esneklik göstermemiştir.

Devrim Muhafızları Ordusu konusunda yürütülen psikolojik savaş ve Viyana görüşmelerinde geriye kalan tek meselenin Devrim Muhafızları'nın kara listeden çıkarılması meselesi olduğuna dair iddialar bu doğrultuda yapılmıştır.
Asıl mesele Beyaz Saray'ın İran halkının ekonomik yararı için etkili olan şahıslar ve kurumlar üzerindeki yaptırımları kaldırmayı reddetmesidir.

Aslında şunu vurgulamak gerekir ki, Avrupa tarafı gerçekten müzakerelerin sonucunu ve nükleer anlaşmanın yeniden canlanmasını istiyorsa, Viyana görüşmelerinin kilitlenmesi Tahran'da değil Washington'da aranmalıdır! Çünkü Tahran yönetimi, ABD'nin anlaşmadan çekilen taraf olmasına rağmen, İran halkının geçimi için ekonomik faydalar sağlarsa nükleer anlaşma kapsamındaki yükümlülüklerine geri dönmeye hazır olduğunu her zaman dile getirmiştir. Ancak ABD tarafı yükümlülüklerini yerine getirip yaptırımları etkin bir şekilde kaldırmaya istekli değil.