İran’a İHA İhracatı İçin Önemli Fırsat

Tesnim Haber Ajansı- ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan, İran'ın yakın zamanda Ukrayna savaşı için Moskova'ya aralarında silahlı olanların da bulunduğu yüzlerce insansız hava aracı (İHA) göndereceğine ve Rus askerlerine İHA eğitimi vereceğine dair ellerinde istihbarat olduğunu ileri sürdü.

17 Mayıs’ta Tacikistan'da İran'ın en ünlü ve verimli İnsansız Hava Aracı (İHA) olarak bilinen Ebabil 2 İHA’sının seri üretimini yapmak için İHA fabrikası açıldı. Bu fabrikanın açılmasının ardından İran yapımı teknik ve askeri ürünlerinin farklı ülkelere ihraç sürecinin devam etmesi beklenmektedir.

Daha önce İran'ın İHA gücüne itiraf eden ABD Merkez Kuvvetler (CENTCOM) Komutanı Orgeneral Kenneth F. McKenzie, İran’ın küçük ve orta ölçekli insansız hava araçları yoğun şekilde kullandığını belirterek, “Kore Savaşından bu yana ilk defa, tam bir hava üstünlüğü olmadan hareket ediyoruz.” dedi.

İran İHA'larının kalitesiyle ilgili yapılan bu itiraflar nedeniyle, 2028 yılına kadar dünya pazarlarının önemli bir bölümünü devralmayı umabiliriz. İran 6 yıllık bir planla pazarın yüzde 25'ini (6.5 milyar dolara eşdeğer) ele geçirebilir.

Yüksek Rekabet Gücü

2021 yılında dünyadaki askeri İHA'ların piyasa değerinin 11,3 milyar dolar olduğu tahmin ediliyor. Bu rakamın 2028 yılına kadar 26,1 milyar dolara ulaşacağı öngörülüyor.

Türkiye 2021 yılında İHA satışından 3 milyar dolar gelir elde etti; Bu ülke geçen yıl pazarın yüzde 25'inden fazlasına sahipti. İran'ın İHA ihracatının küresel pazarlarındaki değeri hakkında bilgi yok. Türkiye'nin dünya pazarlarında İran'dan daha büyük bir paya sahip olmasına rağmen İran insansız hava araçları bu ülkenin ürünleri ile rekabet edebilecek güce sahip.

Daha önce, Türkiye Etiyopyalı isyancılara insansız hava aracı sattığında, ülke ordusu İran İHA'sı alarak dengeyi kendi lehine değiştirmeyi başardı. Rusya ile Ukrayna arasındaki savaş başlamadan önce Kiev'i Bayraktar SİHA'larıyla donatan Türkiye bu tip drone'ların dünyanın en iyi drone'ları arasında yer aldığını iddia etmişti. Bu arada Rusların Ukrayna savaşındaki tecrübesi, Türk yapımı insansız hava araçlarının çok savunmasız olduğunu gösterdi.

6.5 Milyar Dolarlık Kapasite

İran ve Türkiye gibi ülkeler İHA üretiminde Avrupalılara göre göreceli bir avantaja sahip ve bu ürünü çok daha düşük maliyetle üretebiliyor. Bunun için iki ülke, orta ve düşük gelirli ülkelerin pazarında üstünlüğe sahiptir. İran, İHA'larının yüksek kaliteli olduğunu ve teknolojik üstünlüğünü pratikte ispatlayabilirse, en azından 2028 yılına kadar Türkiye'nin pazardaki yerini alabilir. Böylece İran'ın küresel İHA pazarının yüzde 25'ini ele geçirmesi beklenebilir. Bu, 6,5 milyar dolara eşdeğer bir şey anlamına geliyor. Venezuela ve Tacikistan'da insansız hava aracı üretim hattının kurulması ve Rusya'ya yüzlerce İHA satışı planı, bu rakamın çok da uzak olmadığını gösteriyor.
Bu rakam, İran'ın 1400 yılında (Hicri Şemsi Takvimi) Türkiye'ye yaptığı toplam ihracata neredeyse eşdeğerdir. Bu nedenle İHA (ve genel olarak silah satışı) ihracatı ülkemiz için önemli bir döviz kazancı sağlayabilir.

Doğrudan ve Dolaylı Gelir Sağlama

İHA ve genel olarak silah gücü, doğrudan gelir sağlamanın yanı sıra, İran ekonomisi üzerinde dolaylı olumlu etkileri de var. Örneğin, Tacikistan'da İHA üretim hattının devreye alınması, ekonomik gelir elde etmenin yanı sıra iki hedef daha izledi; Birincisi, gelecekte olası Taliban tehlikesiyle başa çıkmak için bu ülkeyi güçlendirmek, ikincisi ise İran'ın bu ülkede bir darbeyi desteklemek istemediğine dair Tacikistan'a güvence vermektir. Bu, ekonomik işbirliğini güçlendirmek için de temel sağlayabilir. İki ülke arasındaki ticaret hacmi 2020'de 55 milyon dolardı. Ancak bu rakam 2021 yılında 121 milyon dolara ulaştı. Tacikistan'da İran tarafından İHA üretim hattının devreye alınmasının ardından bu sene iki ülke arasındaki güvenin pekişmesi ve ikili ticaretin büyümesi bekleniyor. Dolayısıyla İran, İHA endüstrisindeki teknolojik avantajına odaklanarak, ülkenin bölgedeki güvenliğini sağlamak için ihtiyaç duyduğu bütçenin önemli bir bölümünü bu şekilde elde edebilir ve askeri bütçenin petrole olan bağımlılığını azaltabilir.