Rusya'nın Ermenistan-Azerbaycan Sınırındaki Yeni AB Misyonuna Öfkesi

Tesnim Haber Ajansı - Almanya'nın D sitesine ait bir haberde: "Avrupa Birliği, Ermenistan ile Azerbaycan arasındaki sınırın izlenmesine yardımcı olmak istiyor. Ancak Rus hükümeti bunu kendi etki alanına bir müdahale olarak görüyor ve buna çok kızıyor." denildi.
Rus hükümeti, Avrupa Birliği'ni Ermenistan'daki izleme misyonuyla bölgede siyasi gerilimi artırmakla suçladı. Moskova'daki Dışişleri Bakanlığı, AB temsilcilerinin Ermenistan'a gelişinin sadece bölgedeki jeopolitik farklılıkları artıracağını ve mevcut çelişkileri yoğunlaştıracağını duyurdu.
AB temsilcileri, Ermenistan'da Azerbaycan sınırının izlenmesini desteklemek istiyor. Rus hükümeti bunu kendi etki alanına müdahale olarak görüyor. Ayrıca Moskova, AB misyonunun barış çabalarını baltalamaya ve Rusya'nın zararına nüfuzunu genişletmeye çalıştığını söyledi.
Sovyetler Birliği'nin dağılmasından bu yana Azerbaycan ile Ermenistan arasında Dağlık Karabağ bölgesi konusunda bir anlaşmazlık yaşanıyor. 1980'lerin sonlarından bu yana bu çatışmalarda tahminen 30.000 kişi öldü.
Şimdiye kadar Rusya, Dağlık Karabağ ihtilafında iki ülke arasında arabuluculuk yaptı. Ancak son yıllarda aralarındaki gerilim arttı. 2020 yılında bu çatışmalarda 6.500'den fazla insan hayatını kaybetti. Rus hükümeti daha sonra Ermenistan'ı geniş alanları terk etmeye mecbur eden bir ateşkes anlaşması imzaladı.
Azerbaycan, Aralık 2022'den bu yana Dağlık Karabağ'a giden tek iletişim yolunu bloke etti. Sonuç olarak, bu bölgede 120.000 kişinin gıda, ilaç, elektrik ve internet arzı ciddi şekilde kesintiye uğradı. Ermenistan Devlet Başkanı Nikol Paşinyan, bu durumu "etnik temizlik politikası" olarak nitelendirdi. Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, bu suçlamaları "yanlış ve saçma" olarak nitelendirdi.
Şu anda hem Azerbaycan'ın müttefiki olan Türkiye hem de Avrupa Birliği sınır bölgesinde arabuluculuk yapmaya çalışıyor.
AB ülkeleri, Rusya'nın bölgedeki etkisini azaltmak için de Ermenistan ve Azerbaycan sınırlarına gözlemci göndermek istiyor.
Kısa bir süre önce, AB dışişleri bakanları Ermenistan'da Azerbaycan sınırının istikrara kavuşturulmasına yardımcı olacak yeni bir misyon üzerinde anlaştılar. Bu amaçla Avrupa Birliği, Ermeni tarafında devriye gezmek üzere bu sınır bölgesine yüze yakın gözlemci göndermeyi planlıyor.
Avrupa Bakanlar Konseyi tarafından duyurulduğu üzere, ortak güvenlik ve savunma politikasının bir parçası olarak sivillerin konuşlandırılması başlangıçta iki yıl olarak planlanmıştır. AB dış politika yetkilisi Joseph Borrell, AB'nin Güney Kafkasya'daki etkileşiminde yeni bir aşamadan bahsetti.
Daha önce üye devletler bölgede iki aylık bir test görevi yürütmüştü. Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan arasında varılan mutabakata göre iki ayda iki ülke sınırlarında 176 devriye gerçekleştirildi.
Bu şekilde gelecekte Avrupa Birliği, Kafkasya'da onlarca yıldır birbirine düşman olan Ermenistan, eski Sovyet Cumhuriyeti ve Azerbaycan arasındaki barış için daha fazla güçle katılmak istiyor.
Resmi olarak Ermenistan'daki AB Misyonu (EUMA) olarak adlandırılan yeni AB operasyonunda ağırlıklı olarak AB ülkeleri tarafından görevlendirilen 100 kadar asker yer alacak. 
AB gözlemci misyonu resmen Ermenistan topraklarının tamamını kapsıyor, ancak diplomatlar odak noktasının açıkça sınır bölgesi olması gerektiğini söylüyor.
Ermenistan Dışişleri Bakanı Ararat Mirsoyan, 27 Aralık 2022 tarihli bir mektupla Avrupa Birliği'ni bu göreve davet etti. Böyle bir davet (ev sahibi ülkenin onayı) genellikle AB misyonları için bir ön koşul olarak kabul edilir. Bu yeni AB sınır gözetleme misyonu, büyük ölçüde bir Fransız girişimine dayanmaktadır.
Azerbaycan ile Ermenistan arasındaki sınır, Sovyet döneminden bu yana hiçbir zaman düzgün bir şekilde tanımlanmamıştır. Hem Dağlık Karabağ bölgesinin statüsü hem de Azerbaycan'dan Türkiye'ye Ermenistan üzerinden ulaşım yolları tartışmalı. Ermenilerin çoğunlukta yaşadığı Dağlık Karabağ, 1991 yılında Azerbaycan'dan bağımsızlığını ilan etti. Ancak 2020 savaşından bu yana Azerbaycan bölgenin büyük bir bölümünü kontrol ediyor.