“Amerikalı ve İranlı Yetkililer Mahkum Takası Konusunu Görüştü” İddiası

Tesnim Haber Ajansı- Financial Times Gazetesi’nde İran'ın barışçıl nükleer programıyla ilgili yeni bir yazı yayınlandı.

Yazıda ABD ve Avrupa'nın İran’ın nükleer faaliyetleri konusunda İran'la nasıl iletişime geçileceği konusunda istişarelere yeniden başladıkları ileri sürüldü.

Gazeteye konuşan diplomatik bir kaynak, “İran'ın nükleer faaliyetlerinde bir sapma olmaması için nükleer programına karşı aktif bir diplomatik plana ihtiyacımız var. Beni endişelendiren konu, İran'ın karar alma mekanizmasının tamamen düzensiz olması ve durumun İsrail'le savaşa kadar gitmesidir.” iddiasında bulundu.

İran'ı 2015 nükleer anlaşmasını yeniden canlandırma teklifini reddetmekle suçlayan Financial Times Gazetesi Tahran’ın Ukrayna savaşında kullanmak üzere Rusya'ya insansız hava araçları sağladığını iddia etti.

Yazıda, nükleer müzakere sürecinde Avrupa Birliği tarafından hazırlanan taslak metnini yanıtsız bırakan tarafın Amerikan hükümeti olduğuna işaret edilmedi.

Geçen yılın yaz aylarında İran, yaptırımların kaldırılması için Viyana’da yapılan müzakereleri sonuca bağlamak için hazırdı ancak ABD tarafı Tahran'a baskı yapmak ve İran'ın iç işlerine müdahale etmek amacıyla Avrupa Birliği’nin taslak metnini yanıtsız bıraktı.

Son dönemde İran karşıtı tutum izleyen Batı ülkeleri, çeşitli iddialarla İran yetkililerinin yaptırım listesine ekledi.

Financial Times  yazısının bir başka bölümünde, son aylarda İranlı yetkililerle temaslar olduğu öne sürüldü. Yazıda E3 (Fransa, Almanya ve İngiltere) yetkililerinin mart ayında Norveç’in başkenti Oslo'da İran Dışişleri Bakan Yardımcısı ve Başmüzakereci Ali Bakıri ile bir araya geldiği bildirildi.

Financial Times ayrıca, ABD'nin İran Özel Temsilcisi Robert Malley’in İran'ın Birleşmiş Milletler (BM) Daimi Temsilcisi Emir Said İrevani ile birkaç kez görüştüğünü iddia etti.

Yazıda, "Bu görüşmelerin, eski ABD Başkanı Donald Trump'ın 2018'de nükleer anlaşmadan çekilmesinden bu yana ABD’li ve İranlı yetkililer arasındaki ilk doğrudan temas olduğuna inanılıyor." ifadesi kullanıldı.

Bu gazeteye konuşan kaynak, bu görüşmelerin ana gündeminin İran ile tutuklu takası olduğunu ileri sürdü.
Financial Times,  Tahran'ın geçen hafta Belçika ile bir mahkum takası yapmayı kabul ettiğini ve İran'da tutuklu bulunan iki Avusturyalıyı ayrı ayrı serbest bıraktığını bildirdi. 

Söz konuus yazıda, “ABD ile başarılı bir mahkum takası anlaşması, herhangi bir nükleer müzakere için ortamı iyileştirebilir.” denildi.

Financial Times gazetesine konuşan başka bir diplomatik kaynak ise, “Mahkum takası nükleer müzakerelerin önünü açacak. Nükleer bir anlaşma olması pek olası değil, ancak geçici bir anlaşma söz konusu olabilir.” değerlendirmesinde bulundu.

Beyaz Saray’dan “İran” Açıklaması

Son günlerde Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi Stratejik İletişim Koordinatörü John Kirby, İran nükleer anlaşması olarak bilinen Kapsamlı Ortak Eylem Planı (KOEP) hakkında açıklamada bulunarak; “Şu anda KOEP gündemimizde değil ve ABD hükümetinin önceliklerinde yer almıyor.” dedi.

ABD'li yetkilinin iddiasına göre; İran yetkilileri ve temsilcileri hiçbir zaman iyi niyetle müzakere etmedi ve kararlı olduğunu göstermediler, bu nedenle hiçbir şey değişmedi ancak İran'ın nükleer silah sahibi olmayacağından emin olmak istiyoruz.

John Kirby, ABD Başkanı Biden’ın hala diplomasinin İran İslam Cumhuriyeti ile nükleer anlaşmazlıkları çözme konusunda en iyi seçenek olduğuna inandığını belirtti.

Umman Sultanı'nın Tahran ziyareti ve Umman aracılığıyla İran ile müzakerelere ilişkin bir soruya Kirby, "İranlılarla iletişim kurmanın birçok yolu var." yanıtnı verdi.

ABD’li yetkili, “İran ile mahkum takası konusunda çalışıyoruz.” dedi.

İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, Fransız Le Figaro Gazetesine verdiği demeçte; nükleer müzakereler ile ilgili olarak Avrupa Birliği ile temasların devam ettiğini belirterek, “Borrell ve Mora ile nükleer konular hakkında istişarelerimiz sürüyor.” demişti.

Hüseyin Emir Abdullahiyan, nükleer anlaşma konusunda ABD ile aralarındaki mesaj alışverişinin bölgesel ve AB’li arabulucu devletlerin vasıtasıyla devam ettiğini açıklamıştı.