امیرعبداللهیان: تحریم داروهای جانبازان شیمیایی از مصادیق بارز جنایت علیه بشریت است

امیرعبداللهیان: تحریم داروهای جانبازان شیمیایی از مصادیق بارز جنایت علیه بشریت است

مراسم گرامیداشت قربانیان حمله شیمیایی به شهر سردشت در مرکز مطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت امور خارجه برگزار شد.

به گزارش خبرنگار سیاست خارجی خبرگزاری تسنیم، صبح امروز مراسم گرامیداشت قربانیان حمله شیمیایی به شهر سردشت با حضور جمعی از جانبازان و معاونین وزارت امور خارجه در مرکز مطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت امور خارجه برگزار شد.

در ابتدای جلسه پیام حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه قرائت شد. متن پیام بدین شرح است:

بسم الله الرحمن الرحیم

پیام مقام عالی وزارت خارجه بمناسبت گرامیداشت قربانیان بمباران شیمیایی سردشت

سخن را با صلوات بر پیامبر عظیم الشان اسلام (ص) سلام بر امامان معصوم (س) و درود به ارواح طیبه امام خمینی (ره) و شهدای انقلاب اسلامی دفاع مقدس دفاع از حرم امنیت و غیرت آغاز می‌کنم و در سی و ششمین سالگرد بمباران شیمیایی شهر سردشت ضمن ادای احترام به مقام شامخ همه شهدای شیمیایی کشور یاد و خاطره ایثارگری‌های آنان را گرامی میدارم و از خداوند متعال برای همه جانبازان عزیز از جمله جانبازان شیمیایی به ویژه بانوان جانباز شیمیایی سلامتی و بهبودی عاجل طلب می‌کنم.

تاریخ دفاع مقدس مملو از صفحات زرین دفاع قهرمانانه و مقاومت پیروزمندانه ملت ایران در برابر تجاوز و همچنین آثار و صدمات بجامانده از ددمنشیها و ناجوانمردیهای دشمن است که در این میان زخم ها و رنج های ناشی از سلاح‌های شیمیایی از همه دردناکتر و یادآور جنایتی است که وجدان‌های بیدار بشری هرگز آن را فراموش نخواهد کرد.

شواهد معتبر و مدارک غیرقابل انکاری از شراکت عملی و گسترده برخی دول غربی به ویژه آلمان انگلیس فرانسه هلند و آمریکا در انجام این جنایات از طریق تجهیز رژیم صدام به سلاح‌های شیمیایی و کمک به آن در استفاده از آنها علیه مردم ایران وجود دارد به عنوان مثال تأسیسات تولید سلاح شیمیایی در سامرا و فلوجه عراق با مشارکت وزارت دفاع آلمان ساخته شد؛ با محموله های شیمیایی دریافتی از آمریکا به تولید رسید و سلاح‌های شیمیایی تولیدی آن به وسیله جنگ افزارهای تهاجمی فرانسوی علیه شهروندان ایران استفاده شد.

یکی از ابعاد کمتر دیده شده جنایت استفاده از سلاح شیمیایی علیه ایران کاربرد وسیع آن علیه شهرها و غیرنظامیان بویژه زنان بی دفاع و کودکان بی‌گناه بود که باعث شهادت هزاران نفر و جانباز شدن دهها هزار نفر گردید که گروه کثیری از آنها هنوز نیز با درد و رنج شبانه روزی ناشی از آثار آن به مشقت روزگار می‌گذرانند.

طنز تلخ این است که مدعیان دروغین حقوق بشر در سال 1401 در قالب یک جنگ ترکیبی رذیلانه علیه ،ایران مزورانه خود را در جایگاه حامی زنان و دختران ایران نشاندند؛ خدعهای تکراری که سابقه استفاده از سلاح شیمیایی در سردشت و روستاهای اطراف ،آن دروغین بودن آن را به اثبات رسانده است.

امروز در حالی یاد و خاطره هزاران قربانی بمباران شیمیایی سردشت را گرامی میداریم که علیرغم گذشت 36 سال از این جنایت پیگیریهای حقوقی بینالمللی دولت جمهوری اسلامی ایران برای استیفای حقوق تضییع شده مادی و معنوی شهدا و جانبازان شیمیایی ایران و محاکمه و مجازات، آمران عاملان، معاونان، مباشران و حامیان استفاده از سلاح شیمیایی علیه ایران از جمله در فاجعه سردشت، بدلیل کارشکنی‌های آشکار دولت‌های غربی مدعی حقوق بشر به نتیجه مورد نظر نرسیده است.

با این وجود مایلم تأکید و تصریح نمایم که دولت جمهوری اسلامی ایران عاملان این جنایات و همدستان آنها را نه فراموش خواهد کرد و نه خواهد بخشید این جنایات با نقض آشکار حقوق بین‌الملل منشور ملل متحد و پروتکل 1925 ژنو درباره ممنوعیت گازهای سمی انجام شده و موجب مسئولیت بین‌المللی است و کلیه عوامل و آمران آنها باید پاسخگوی اعمال غیرانسانی خود باشند. این امر مشمول مرور زمان نمیشود و موانع فراروی فرایند پیگیری استیفای حقوق قربانیان شیمیایی نیز نه رافع مسئولیت بین‌المللی دولت‌های ذیربط و مسئولیت فردی جنایات ارتکاب یافته است و نه خللی در عزم ما در پیگیری حقوق مان ایجاد خواهد کرد.

یکی از ابعاد جنایات کشورهای غربی در این زمینه که امروزه نیز ادامه دارد، تحریم داروهای مورد نیاز جانبازان شیمیائی است. با این اقدام آنها عملاً نمک بر زخم جانبازان شیمیائی عزیز ما می پاشند. این تحریم‌ها یکی از مصادیق بارز غیرانسانی ترین جنایات علیه بشر است.

البته با وجود تمام محدودیتهای ناشی از تحریمها تلاشهای دولت جمهوری اسلامی ایران برای ارائه خدمات پزشکی به جانبازان معزز شیمیایی با جدیت تمام ادامه داشته و حتی فراتر از آن کشورمان در همکاری با سازمان منع سلاح‌های شیمیایی بدنبال انتقال تجارب بی نظیر و ارزنده جامعه پزشکی ایران در درمان مجروحان شیمیایی با سایر کشورها میباشد در این راستا در مهر، امسال جمهوری اسلامی ایران برای یازدهمین بار میزبان نشست بین المللی ابعاد پزشکی کمک و حفاظت در برابر کاربرد سلاح‌های شیمیایی» خواهد بود.

جمهوری اسلامی ایران به عنوان بزرگترین قربانی استفاده گسترده و نظام مند از سلاح شیمیایی در دوران معاصر، ضمن محکوم کردن کاربرد سلاح شیمیایی در هر جا توسط هر کسی و تحت هر شرایطی یکبار دیگر تعهد خود را به تحقق جهان عاری از سلاحهای شیمیایی تجدید می‌نماید امروزه تحقق کامل اهداف کنوانسیون منع سلاح‌های شیمیایی تا حدود زیادی منوط به انهدام کامل سلاحهای شیمیایی آمریکا و پیوستن فوری و بدون قید و شرط رژیم صهیونیستی به این کنوانسیون و نیز اجرای کامل مؤثر و غیر تبعیض آمیز آن به ویژه در زمینه توسعه همکاری بینالمللی در استفاده از مواد شیمیائی برای مقاصد صلح آمیز می‌باشد.

در سی و ششمین سالگرد بمباران شیمیایی سردشت بار دیگر به روان پاک شهدای عزیز ادای احترام کرده و درود می‌فرستیم و در برابر صبر و مقاومت جانبازان شیمیایی آن روز و همچنین خانوده های آن شهدا و جانبازان سر تعظیم فرود میآوریم امیدواریم بشر به چنان بلوغی برسد که هیچ وقت از این سلاح‌های غیرانسانی استفاده نکند.

والسلام علیکم حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه هفتم تیر 1402

پیام همدردی آقای فرناندو، آریاس مدیرکل سازمان منع سلاح‌های شیمیایی بمناسبت سالگرد بمباران شیمیایی شهر سردشت

در این برنامه همچنین پیام فرناندو آریاس مدیرکل سازمان منع سلاح‌های شیمیایی opcw قرائت شد. متن این پیام بدین شرح است:

آقایان و خانمها؛

امروز ما در این جا گردهم آمده ایم تا یاد و خاطره رخدادی غمبار و فاجعه بار را گرامی بداریم واقعه‌ای که می‌باید آن را تذکاری ناگوار و سترگ از آثار دهشت بار جنگ بر زندگی مردمان بیگناه قلمداد کرد این واقعه دردناک که آن را با اندوه تمام به یاد میآوریم همان حملات شیمیایی علیه مردمان سردشت در تاریخ بیست و هشتم ژوئن هزار و نهصد و هشتاد و هفت است. در آن روز، مردان، زنان و کودکان بیگناه قربانی تهاجم هولناک گازهای شیمیایی مرگباری شدند که جانها را ستاند. بی تردید طنین درد و رنج و اندوه نجات یافتگان و همه آنانی که از این حملات آسیب دیده و آثار گرانبار آن را به دوش، کشند همواره با ما خواهد بود در اینجا اجازه میخواهم تا یاد و خاطره قربانیان این واقعه را گرامی داشته و با کمال احترام اعزاز و تکریم خود را نثار یاد و خاطره آنها نمایم همچنین در همینجا فرصت را مغتنم شمرده و خواستار آنم تا بار دیگر جامعه جهانی نیز تعهدات خود را در پابندی به هنجار جهانی منع به کارگیری این دسته از سلاحهای نفرت انگیز تجدید نماید.

برخلاف سال 1987 جهان از نظام جامعی از منع علیه این دسته از سلاح های نفرت انگیز بهره مند است که در کنوانسیون سلاحهای شیمیایی تعبیه شده است. این کنوانسیون معاهده بین‌المللی الزام آور بی نظیری است که اهداف اصلی آن از میان بردن کامل هرگونه امکان و احتمال به کارگیری سلاح‌های شیمیایی است. در اینجا در کنار ابراز دوباره احترام خود به قربانیان حملات شیمیایی عمیقاً بر این باورم که با اتکای به کار جمعی میتوان به تقویت این کنوانسیون کمک کرد. در سال 2023 سازمان منع سلاح‌های شیمیایی و دول عضو ،آن در این مسیر با جدیت گام برداشته است. در ماه می این سازمان، مرکز جدید خود مرکز شیمی و فناوری را افتتاح کرده است این مرکز که در نوع خود میتوان آن را بنایی فوق العاده در نظر آورد بی تردید در آینده به طور چشمگیری سازوکارهای اجرایی و ظرفیت سازی سازمان را تقویت خواهد کرد و این اطمینان خاطر را پدید خواهد آورد که سازمان منع سلاح‌های شیمیایی کماکان در سالهای پیش رو نیز توانمندی خود را در زمینه پاسخ به تهدیدات سلاحهای شیمیایی آینده حفظ خواهد کرد. همچنین در ماه می سازمان پنجمین کنفرانس بازنگری کنوانسیون را برگزار نمود.

کار مشترک دول عضو سازمان حین و قبل از کنفرانس راهنمای راهبردی ای را برای تقویت اجرای کنوانسیون فراهم آورد در ادامه سال ،جاری انهدام کلیه ذخایر اظهار شده سلاح های شیمایی رقم خواهد خورد پایان این فرایند رخدادی تاریخی برای خلع سلاح خواهد بود و این دستاورد بزرگی برای سازمان و جامعه جهانی خواهد بود. در این نقطه عطف، تاریخی سازمان منع سلاح‌های شیمیایی به افزایش تمرکز خود برای جلوگیری از ظهور مجدد این سلاح‌ها ادامه خواهد داد. استفاده از سلاح‌های شیمیایی در تعدادی از کشورها در دهه‌های گذشته بیانگر این است که پیشرفت‌هایی که در زمینه ریشه کن کردن سلاح‌های شیمیایی داشته‌ایم به آسانی قابل بازگشت خواهند بود حمله شیمیایی به سردشت می‌بایست همواره بمثابه هشداری یادآورنده باشد که ما می بایست هیچگونه سازشی در برابر نقض کنوانسیون یا هر اقدامی که کاربرد سلاح شیمیایی عادی جلوه دهد نداشته باشیم امیدواریم که این واقعه تعهد ما را نسبت جهانی ایمن و عادلانه تر مستحکم کند جهانی که در آن دیگر جنایتهایی مثل آنچه برای مردمان سردشت رخ داد، واقعه‌ای متعلق به گذشته باشد.

سلاح‌های کشتار جمعی عراق با کمک دولت‌های غربی بویژه آلمان، هلند، انگلیس فرانسه و آمریکا فراهم شد

در آخر نیز رضا نجفی، معاون حقوقی و بین‌الملل وزارت امور خارجه درباره این حمله شیمیایی و اقدامات حقوقی انجام شده گفت: مایلم سخنان خود را با یاد پربرکت شهیدان و ادای احترام به ارواح طیبه آنان، بویژه شهدای بمباران شیمیایی سردشت و خیر مقدم به حضار گرامی بالاخص جانبازان شیمیائی عزیز آغاز کنم.

وی افزود: تجاوز عراق به ایران مظهر یکی از ناجوانمردانه ترین ظلم‌های دهه های اخیر است. در این میان، استفاده از سلاح شیمیائی اوج این ناجوانمردی‌ها و کاربرد آن در مناطق مسکونی و شهرها قساوتبارترین بخش آن است.

وی ادامه داد: تجاوز رژیم صدام به ایران یک ظلم آشکار بود؛ چون در تعارض مطلق با کلیه اصول و قواعد حقوقی و هنجارهای رفتاری بین‌المللی و انسانی بود؛ چون همه قدرتهای بزرگ و کشورهای خاص منطقه نه تنها آشکارا از تجاوزگر حمایت نظامی، اطلاعاتی، اقتصادی، سیاسی و رسانه‌ای به عمل آوردند بلکه در برابر هر گونه ظلمی به ملت ایران نیز ظالمانه سکوت کردند؛ چون سازمانهایی که برای جلوگیری از استفاده از زور و نیز دفاع از امنیت حاکمیت و تمامیت ارضی کشورها در برابر تجاوز و همچنین حمایت از حقوق بشر تأسیس شده بودند، با سکوت مرگبار در برابر کلیه اقدامات غیرقانونی و غیرانسانی تجاوزگر، عملاً از آن حمایت کردند؛ و چون کشورهای مذکور با اعمال شدیدترین تحریم‌ها ایران را حتی از دستیابی به هرگونه وسیله دفاعی نیز باز داشتند.

نجفی همچنین گفت: یک نمونه آشکار از کلیه این رفتارها را می‌توان در استفاده عراق از سلاح شیمیایی و عملکرد شورای امنیت در این زمینه مشاهده کرد. ارتش  عراق تقریباً از اولین ماههای جنگ تا آخر آن شاید بیش از 570 بار از انواع مختلف سلاح‌های شیمیایی از خردل و سارین تا گازهای اعصاب و خفه کننده علیه ایران استفاده کرد.

وی افزود: تعداد این حملات در حدود 10 بار در سال 1359 و 45 بار در سال 1367 بوده است. این موارد علاوه بر جبهه،ها شامل بیش از 30 بار استفاده از این سلاحهای غیرانسانی علیه شهرها و روستاها بود که بمباران شیمیائی سردشت در هفتم تیر 1366 فقط یک نمونه و البته شدیدترین و فاجعه بارترین آن و نیز در جهان اولین شهری بود که شهروندان غیرنظامی آن مورد حمله شیمیائی قرار گرفتند.

نجفی ادامه داد: در نتیجه مجموع این حملات بیش از 10 هزار نفر ایرانی شهید و بیش از 107 هزار نفر نیز مصدوم شدند که شامل شهروندان غیر نظامی از جمله زنان و کودکان نیز بود به تنهائی در سردشت بیش از 130 نفر از شهروندان بی دفاع ایرانی شهید  و افزون بر هشت هزار نفر نیز مصدوم گردیدند.

وی تصریح کرد: البته رژیم بعث از این سلاح‌ها علیه شهروندان خود نیز استفاده کرد که تلفات وارده  به ویژه کردستان عراق، شامل حدود هشت هزار نفر کشته و 30 هزار مصدوم بود.

وی گفت: بر اساس اطلاعاتی که امروزه در دسترس همگان است از جمله گزارشات سازوکارهای تحقیق سازمان ملل از برنامه سلاح‌های کشتار جمعی ،عراق کلیه آزمایشگاهها کارخانجات تولید مواد اولیه و تجهیزات پرتاب و استفاده از این سلاحهای غیرانسانی عمدتاً با کمک آشکار و آگاهانه شرکت‌ها و مجوزهای رسمی دولتهای غربی بویژه آلمان، هلند، انگلیس فرانسه و آمریکا فراهم شد.

نجفی افزود: در پی استفاده عراق از سلاح ،شیمیائی ایران رسماً خواستار بازرسی سازمان ملل گردید و این بازرسی‌ها سه بار در سال‌های 1984 ، 1986 و 1987 انجام شد و کارشناسان ذیربط به اتفاق آراء استفاده مکرر عراق از سلاح شیمیائی علیه شهروندان ایران را تأیید کردند.

وی اضافه کرد: یکی از نکات قابل توجه درباره عملکرد کلی شورای امنیت در بررسی تجاوز عراق این است که اقدام آن بسیار دیرهنگام و درخواست آن یعنی صرفاً آتش بس و نه عقب نشینی متجاوز، کاملاً غیر منصفانه بود. شورا بعد از تصویب آن قطعنامه نیز به مدت 22 ماه سکوت مطلق اختیار کرد.

نجفی اظهار کرد: درباره استفاده عراق از سلاح شیمیائی نیز شورای امنیت پس از شش سال سکوت مرگبار، نهایتا از سال 1986 در قطعنامه های 582، 598، 612 و 620 به استفاده از این سلاحها اشاره کرد. اما مهمترین موضوع چگونگی اشاره به موضوع بود. در این قطعنامه ها ضمن اشاره به استفاده از سلاح شیمیائی صرفاً از آن ابراز نگرانی شد، استفاده از آن فقط در یک مورد محکوم گردید و علیرغم تأیید گروههای کارشناسی خود سازمان ملل از استفاده عراق از سلاح شیمیایی، نه تنها در هیچ موردی به این موضوع اشاره نشد بلکه شورای امنیت طی قطعنامه 612 که در 19 اردیبهشت 1367 یعنى تقریباً در اوج استفاده عراق از انواع سلاحهای شیمیائی تصویب شد، با وقاحت تمام اعلام کرد از هر دو طرف انتظار دارد از استفاده بیشتر از سلاح شیمیائی خودداری کنند که معنی آن متهم ساختن تلویحی و ناجوانمردانه ایران به استفاده از سلاح شیمیائی نیز بود.

وی افزود: همچنین، شورای امنیت فقط یک بار آن هم در 4 شهریور 1367، یعنی ماهها پس از پایان جنگ، طی قطعنامه 620 ابراز ناخرسندی کرد که شدت و دفعات استفاده از این سلاحها علیه ایرانیان بیشتر شده است.

معاون وزیر خارجه گفت: ارزیابی مبانی حقوقی رفتار شورای امنیت در مورد استفاده عراق از سلاح شیمیایی نشان می‌دهد این نهاد که طبق منشور مسئولیت اولیه حفظ صلح و امنیت بین المللی را به عهده دارد، هیچ تلاشی برای عمل به مسئولیت خود در جلوگیری از تجاوز عراق و نیز استفاده آن از سلاح شیمیائی به عمل نیاورد، بلکه در اقدامی در تعارض آشکار با مسئولیتهایش، و مهمتر از آن، بدون هیچگونه سند و مدرکی به صورتی کاملاً ناجوانمردانه قربانی این تجاوز و حملات شیمیائی یعنی ایران را نیز تلویحا به استفاده از سلاح شیمیائی متهم کرد

وی ادامه داد: در مقایسه با شدت، گستردگی و تداوم تصاعدی جنایات ناجوانمردانه عراق اقدامات شورای امنیت به اندازه‌ای مغرضانه و ناجوانمردانه بود که خود موجب استفاده بیشتر و گستاخانه تر عراق از سلاح شیمیایی شد و بنابراین، خود شورای امنیت عملاً در تداوم استفاده از سلاح شیمیایی توسط عراق ایفای نقش کرد.

معاون وزیر خارجه افزود: برخی از ارزیابی حقوقی رفتار کشورهای غربی در زمینه حملات شیمیائی عراق طی دوران جنگ نیز نشان می‌دهد که این دولت ها کاملاً آگاهانه و در نقض آشکار تعهدات حقوقی خود به عراق در تولید و استفاده از این سلاحهای غیرانسانی کمک کردند و طبق شواهد و مدارک معتبر انتساب این اقدامات به آنها قابل اثبات بوده و بنابراین در کنار رژیم بعث عراق دارای مسئولیت بین‌المللی حقوقی و کیفری در این زمینه هستند.

وی ادامه داد: این کشورها که درباره نقض ادعائی حقوق بشر مردم ایران امروز نیز اشک تمساح می ریزند دست آنان تا مرفق به خون زنان و کودکان این مرز و بوم آلوده است. یک نشانه بارز آن نیز تداوم تحریم دارو و تجهیزات پزشکی مورد نیاز جانبازان شیمیائی کشورمان است. این اقدام غیرقانونی، غیرانسانی و ناجوانمردانه است و هیچ تفاوتی با اقدامات تروریستی ندارد. ایران تاکنون اقدامات متعددی را در مبارزه با سلاح‌های شیمیایی و نیز حمایت از حقوق شهدا و جانبازان شیمیایی انجام داده است که از جمله شامل این موارد است: مشارکت مؤثر در مذاکرات و انعقاد کنوانسیون منع سلاح‌های شیمیایی و فعالیت‌های سازمان منع سلاحهای شیمیائی از جمله از طریق عضویت مستمر در شورای اجرائی آن؛

ساماندهی اسناد و اطلاعات مربوط به استفاده عراق از سلاح شیمیایی علیه ایران برای استفاده در محاکم قضائی،

ارائه پیشنهاد ایجاد شبکه حمایت بین المللی از مصدومین سلاح‌های شیمیایی» و «صندوق داوطلبانه کمک به مصدومین شیمیائی و پیگیری تصویب نهائی آنها در سال 2011 توسط کنفرانس دولتهای عضو کنوانسیون منع سلاح‌های شیمیائی؛

اعتراض مستمر به تحریم داروهای مورد نیاز جانبازان شیمیائی که از جمله در کنفرانس اخیر دول عضو کنوانسیون منع سلاحهای شیمیائی صورت گرفت؛

برگزاری شش دوره کمک و حفاظت در برابر کاربرد سلاحهای شیمیائی» با کشورهای آسیائی پرتو تجربیات ذیقیمت کشورمان در این زمینه ها؛

برگزاری ده دوره بین المللی پیشرفته در زمینه ابعاد پزشکی حفاظت سلاحهای شیمیائی که یازدهمین دور آن نیز طی ماههای آینده در ایران برگزار خواهد شد؛

وی افزود: اطلاع رسانی درباره ابعاد فاجعه استفاده  رژیم عراق از سلاح شیمیائی از جمله علیه غیرنظامیان در سردشت از طریق ثبت  ملی روز هفتم تیر به عنوان روز سردشت و روز هشتم تیر به عنوان روز مبارزه با سلاحهای شیمیائی و میکروبی و نیز الزام مدیرکل سازمان منع سلاحهای شیمیائی توسط شورای اجرائی سازمان به ارسال پیام در هر سال به مناسب بمباران شیمیائی سردشت که امروز نیز به این نشست ارائه شد.

نصب تندیسی در محوطه سازمان منع سلاح‌های شیمیائی در سال 2012 در یادبود خاطره قربانیان شیمیایی کشورمان؛

حمایت از تلاش‌های حقوقی در دادگاههای هلند برای محکومیت یک تاجر هلندی به اتهام ارسال مواد اولیه تولید سلاح شیمیایی به عراق؛

برگزاری یک کنفرانس بین‌المللی در تهران در سال 2007 درباره ابعاد استفاده عراق از سلاح شیمیائی علیه ایران

حمایت از سمنهای ایرانی و جانبازان شیمیائی برای شرکت در نشستهای بین المللی بمنظور تشریح جنایات ذیربط عراق

نجفی در آخر گفت: ما تداوم اینگونه فعالیت‌ها را وظیفه خود می‌دانیم و با جدیت به آن عمل خواهیم کرد.

انتهای پیام/

پربیننده‌ترین اخبار بین الملل
اخبار روز بین الملل
آخرین خبرهای روز
فلای تو دی
تبلیغات
همراه اول
رازی
شهر خبر
فونیکس
میهن
گوشتیران
رایتل
مادیران
triboon
طبیعت
پاکسان