اقتصاد مقاومتی از مسیر مذاکرات خارجی محقق نمی‌شود/ دولت خود را از وابستگی به نفت رها کند
خبرگزاری تسنیم: محمد خوش‌چهره اقتصاددان با تأکید بر اینکه هنوز مسئولان درک درستی از اقتصاد مقاومتی ندارند و نمی‌توان از طریق مذاکرات خارجی به اقتصاد مقاومتی دست یافت، گفت: اقتصاد مقاومتی یعنی دولت جدید خود را از وابستگی به درآمد نفت رها کند.
محمد خوش‌چهره در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم با بیان اینکه از همان روزهای نخست عنوان شدن اقتصاد مقاومتی از سوی مقام معظم رهبری تاکنون این اقتصاد برای تحقق خود با چالش‌های مختلفی روبه‌رو بوده است، اظهار داشت: عدم درک صحیح مسئولان و دست‌اندرکاران نظام در حوزه تصمیم‌گیری و سیاست‌گذاری باعث شده تا اقتصاد مقاومتی نتواند محقق شود و با مشکلات متعددی مواجه شده است.
وی با اشاره به اینکه گرچه مقام معظم رهبری در صحبت‌های مکرر خود بیاناتی را برای تکمیل مفهوم اقتصاد مقاومتی عنوان و شفافیت لازم را انجام دادند اما کماکان درک صحیحی نسبت به این مفهوم در کشور وجود ندارد، افزود: مفهوم اقتصاد مقاومتی در حال حاضر بیشتر به گفت‌وگوهای خبری در رسانه‌ها خلاصه شده و کمتر مباحث کلیدی در صدا و سیما با این مضمون پخش می‌گردد.
این کارشناس اقتصادی ضمن بیان "بنده با حضور در 69 دانشگاه کشور در جمع اساتید طی برنامه‌های متعددی تحت عنوان ضیافت اندیشه در قالب پرسش و پاسخ مباحثی را در خصوص اقتصاد مقاومتی مطرح نموده‌ام"، گفت: در تبیین کلی اقتصاد مقاومتی باید بگویم این امر اقدامی اجتناب‌ناپذیر از سوی دستگاه‌های ذی‌ربط به‌خصوص نهادهای انقلابی و حوزه‌های مستقیم تأثیرگذار در قانون‌گذاری و تصمیم‌گیری در قالب استراتژیک را میطلبد.
*مسئولین درک درستی از مفهوم اقتصاد مقاومتی ندارند
خوش‌چهره با اشاره به اینکه اولین چالش اصلی پیاده سازی اقتصاد مقاومتی در کشور عدم درک درست مسئولین است، اظهار داشت: عدم درک درست از مفهوم اقتصاد مقاومتی در طول این سالها باعث گردیده دستگاه‌های مختلف سیاست‌گذاری در کشور از جمله مجلس، دولت و مجمع تشخیص مصلحت نظام اقدام مؤثری را در این رابطه انجام ندهند.
این کارشناس اقتصادی ضمن انتقاد از اینکه اقتصاد مقاومتی را نباید در مفاهیمی از جمله ریاضت و جنگ تنزل داد، افزود: اقتصاد مقاومتی یک نگرش است، نگرشی که در قالب ماهیت انقلاب اسلامی و اهداف کشور صورت می‌گیرد.
وی با اشاره به اینکه این اقتصاد در مقابله با دنیای سلطه علیه نظام جمهوری اسلامی ایران قرار می‌گیرد، گفت: البته ریشه دشمنی نظام سلطه را باید در 3 ماهیت اصلی نظام جمهوری اسلامی ایران دانست.
*باید وابستگی خود را به سایر کشورها به حداقل ممکن برسانیم
این کارشناس اقتصادی اضافه کرد: استکبار‌ستیزی، اسلامیت نظام به‌عنوان یک ایدئولوژی و تقابل با منافع دنیای سلطه باعث گردیده تا آنها تمام ابزارهای لازم را برای دست‌یابی به منافع از دست رفته خود به کار گیرند که در همین مسیر مسئولان باید سیاست‌گذاری مناسبی را برای کاهش وابستگی کشور در حوزه اقتصاد به سایر کشورها انجام دهند.
خوش‌چهره دلیل دیگر عدم محقق شدن اقتصاد مقاومتی در کشور را دنیای سلطه و منافع آنان در کشور دانست و گفت: بعد از انقلاب اسلامی استکبارگران حجم زیادی از منافع خود را در کشور از دست دادند. بنابراین در فضای تقابل با دنیای سلطه که فضای قابل درکی است مسئولان باید میزان تصمیم‌گیری و سیاست‌گذاری‌ها و برنامه‌ریزی‌های خود را با محدودنگری، خام‌خیالی و خوش‌باوری متمرکز نکنند و در راستای آن منافع کشور را در نظر بگیرند.
وی با بیان این مطلب که اقتصاد مقاومتی یک تکنیک بوده با سیاست‌گذاری مقطعی و کوتاه‌مدت میسر نخواهد شد، خاطرنشان کرد: لازمه اجرای این اقتصاد در کشور پیاده‌سازی یک نگرش است، نگرشی که با دلایل و آرایش‌های ویژه‌ای تبیین شده است.
*عدم هم‌خوانی اقتصاد مقاومتی با انزوا وخودکفایی مطلق
این کارشناس اقتصادی ضمن انتقاد از اینکه برخی از استادان دانشگاه واژه اقتصاد مقاومتی را در ادبیات اقتصادی نامأنوس دانسته و برداشت‌های مختلفی از آن کرده‌اند، اظهار داشت: باید از این مفهوم تعریف و تبیین مناسبی صورت گیرد تا سوءتفاهم‌ها برطرف و هدف‌گذاری برای تحقق آن در کشور اتفاق بیفتد.
خوش‌چهره برای شفاف‌سازی مفهوم اقتصاد مقاومتی به بیان ویژگی اقتصاد حاکم در کشورهای اروپایی پرداخت و گفت: مقطعی از اقتصاد این کشورها رقابتی است به‌نحوی که رقبا در این فضا که شعار رقابتی را عنوان می‌کنند برای تحقق اهداف خود حداکثر استفاده را از ابزارها کرده و حتی مفهوم اقتصاد رقابتی را نیز با چالش‌های زیادی روبه‌رو ساخته‌اند.
به‌اعتقاد این کارشناس اقتصادی مطالعات تجربی و شواهد تاریخی در این ادبیات نشان از آن دارد که بعد از اقتصاد رقابتی، اقتصاد تقابلی قرار می‌گیرد که در آن فعالان این اقتصاد با تقابل با یکدیگر درصدد کسب اهداف خود هستند.
وی اضافه کرد: مرحله بعد از اقتصاد تقابلی اقتصاد تعارضی و تهاجمی قرار دارد که در آن تمام تلاش برای از بین بردن رقبا انجام و حتی تا سرنگونی دولت‌ها نیز منتهی می‌شود. این اقتصاد را اقتصاد جنگی که در نهایت به مداخلات نظامی هم منتهی می‌شود هم نام‌گذاری می‌کنند.
این کارشناس اقتصادی با اشاره به اینکه با توجه به مباحث مذکور کشور از همان روزهای نخست انقلاب اسلامی مراحل اقتصاد رقابتی، تقابلی و اقتصاد تعارضی را در مقاطعی پشت سر گذاشته است، افزود: کشور در برهه‌هایی با تغییر موضع و البته ارائه فرصت‌هایی به دشمنان با چالش‌های متعددی روبه‌رو بوده است که در یک ادبیات ساده باید در میدان اقتصاد حضوری فعال داشته با پررنگ کردن توانایی‌های خود از افزایش حجم وابستگی‌ها بکاهیم.
*وابستگی به درآمدهای نفتی بزرگ‌ترین ضعف اقتصاد کشور است
خوش‌چهره ضمن تأکید بر اینکه رسیدن به اقتصاد مقاومتی به هیچ عنوان به‌معنی انزوا و خودکفایی مطلق منتهی نمی‌شود، گفت: در این اقتصاد سعی می‌کنیم در فضایی دوستانه با کشورهایی که روابط خصمانه‌ای با ما دارند ضمن شناسایی نقاط آسیب‌پذیر خود از وابستگی به آنها تا حد قابل توجهی بکاهیم. حال این سیاست در عرصه اقتصاد منطقه‌ای و جهانی اجرا می‌شود.
وی با اشاره به "باید برای تحقق اقتصادی مقاوم نقاط ضعف خود را شناسایی و درصدد کاهش وابستگی‌ها برآییم"، تصریح کرد: این امر به هیچ عنوان به‌معنای به لاک دفاعی و انزوا رفتن کشور نیست بلکه در صحنه بودن و پویا بودن با تشخیص نقاط ضعف و رفع وابستگی‌ها به‌معنای خودکفایی و خوداتکایی است.
این کارشناس اقتصادی اضافه کرد: به‌عنوان نمونه طی این سالها کشور وابستگی شدیدی به درآمدهای نفتی داشت که این امر نقطه ضعف بزرگی محسوب می‌شود. البته وابستگی به درآمدهای نفتی در حالی در این سالها پررنگ‌تر شده است که مقام معظم رهبری، قوانین اساسی و برنامه پنجم توسعه بر رفع این وابستگی‌ها تأکید بسیاری را مطرح کرده بودند.
خوش‌چهره با بیان این مطلب "ما باید به‌سمت کاهش وابستگی ناشی از درآمدهای نفتی رفته از آن طریق از فشارهای وارده بر کشور بکاهیم"، تصریح کرد: دشمن با شناسایی نقاط ضعف ما تمرکز زیادی به تحریم‌های نفتی نمود که باید آسیب‌پذیری این بخش را به حداقل برسانیم.
وی در ادامه به خودکفایی کشور به گندم اشاره کرد و گفت: گندم حرف اول را در سبد غذایی کشور می‌زند که باید درصدد خرید ارزان آن از کشورهای مختلف نبوده و با خودکفایی 90 درصد نیاز کشور را خود تأمین نماییم.
*نهادهای حاکمیتی متولی اصلی پیاده‌سازی اقتصاد مقاومتی در کشور هستند
خوش‌چهره در پاسخ به این پرسش که آیا دولت متولی اصلی پیاده‌سازی اقتصاد مقاومتی در کشور است یا بخش‌های دیگری نیز وظایف خاصی را در این رابطه دارند، گفت: پیاده‌سازی اقتصاد مقاومتی انسجام کاری فعالان اقتصادی و آحاد مردم را میطلبد، در معنای ساده‌تر نهادهای حاکمیتی را باید متولی اصلی این هدف در کشور عنوان کرد.
وی با اشاره به "در حال حاضر وابستگی کشور ناشی از نیازها و البته بخش تقاضاهای فراتر از نیازهای مردم جامعه است"، افزود: باید شیوه‌های مصرف اصلاح و الگوسازی‌های لازم در این رابطه انجام شود.
وی با بیان اینکه نظام تصمیم‌گیر به‌اضافه فعالان اقتصادی و مردم قطعاً باید در پیاده‌سازی اقتصاد مقاومتی توأم با یکدیگر وظایف خود را انجام دهند، تصریح کرد: دولت می‌تواند با تثبیت نقاط آسیب‌پذیر سیاست‌های کارآمدی را برای حمایت از تولید و تأمین منابع مورد نیاز کشور انجام دهد که بر همین اساس باید بازارهای عرضه کننده کالاهای خود را مورد تقویت قرار دهیم.
* از طریق مناسبات خارجی نمی‌توان اقتصاد مقاومتی را اجرا کرد
خوش‌چهره با بیان اینکه در اقتصاد مقاومتی نباید کشور به درآمدهای خارجی و تبادلات تجاری با چند کشور محدود باشد، اظهار داشت: تصمیم‌گیران و سیاست‌گذاران باید کمترین زمینه فشار را بر کشور ایجاد کنند، به‌نحوی که با تنوع کسب بازار برای فروش محصولات نیازهای خود را به‌صورت معقول در تبادلات تجاری انجام دهد.
خوش‌چهره در پاسخ به این پرسش که ظاهراً دولت یازدهم تمرکز ویژه‌ای در حل مشکلات اقتصادی مردم از طریق مذاکره و مسائل سیاسی دارد، آیا این امر می‌تواند تا حدودی موفق بوده و اجرا شدن آن با اقتصاد مقاومتی منافاتی دارد یا خیر، گفت: اگر مذاکره را به‌عنوان یک تاکتیک و ابزار در مناسبات خارجی مورد توجه قرار دهیم تا حدودی اجرای آن توجیه پذیر است اما نمی‌توان از طریق مناسبات خارجی اقتصاد مقاومتی را ایجاد نمود، حال هرکس مذاکره را راهکاری برای تحقق اقتصاد مقاومتی عنوان می‌کند باید بگویم که اشتباه محض را انجام می‌دهد.
وی ضمن تأکید بر اینکه جمهوری اسلامی ایران با منافع دنیای سلطه در تقابل است، افزود: مذاکره زمانی به تحقق اقتصاد مقاومتی منتهی می‌شود که سلطه‌گران رویکرد خود را تغییر داده باشند.
خوش‌چهره با بیان این مطلب که امام خمینی(ره) تأکیدات زیادی بر روحیه سلطه استکبارگران داشته و آنان را مصداق میش و گرگ عنوان نموده‌اند، گفت: جمهوری اسلامی ایران می‌تواند از هر ادبیاتی برای حفظ منافع خود استفاده کند زیرا همین امر توانمندی فوق‌العاده این نظام را نشان خواهد داد.
وی اضافه کرد: به‌اعتقاد بنده مذاکره فقط می‌تواند به‌عنوان تاکتیک و یا ابزار در دست سیاست‌گذاران قرار گیرد.
*ضعف مدیریتی کشور را در مقابل تحریم‌های بین‌المللی اثرپذیر کرد
این کارشناس اقتصادی با اشاره به اینکه برای حل مشکلات اقتصادی باید از ابزارهای رفع وابستگی و رسیدن به خودکفایی استفاده نمود، اظهار داشت: مصادیق پیاده‌سازی اقتصاد مقاومتی مجزای مذاکرات دیپلماتیک است.
خوش چهره با تأکید بر اینکه در شرایط فعلی تحریم‌های بین الملی نوعی تهدید برای کشور محسوب می‌شوند، اظهار داشت: برای مقابله با تحریم باید مدیریت تهدید از سوی مسئولین انجام شود تا در راستای آن کمترین اثرگذاری تحریم در کشور صورت گیرد.
به‌اعتقاد وی، علی‌رغم توصیه‌های رهبری در توجه بیش از اندازه به حوزه اقتصاد متأسفانه در تصمیم گیری مسئولین کمتر راهکاری برای مقابله با تحریم‌های بین المللی دیده می‌شود.
وی با اشاره به اینکه ضعف مدیریتی باعث گردید تا کشور در مقابل تحریم‌ها مصون نبوده و این امر تأثیرات بیش از حد خود را بر پیکره اقتصاد کشور ایجاد کند، افزود: هم‌اکنون باید دلایل ایجادی تحریم‌های بین المللی را بررسی و شیوه‌های اعمال و پیامدهای آن را در قالب یک مدیریت منسجم مورد ارزیابی قرار دهیم.
انتهای پیام/*
