دستور سید ضیاء به حکومت نظامی تهران

خبرگزاری تسنیم - گروه سیاسی:

انتصاب معاضدالسلطنه به حکومت گیلان

وزارت امورخارجه با ارسال تلگرافی به« منشورالملک»در آستارا اعلام کرد که «معاضدالسلطنه»(1) به حکومت گیلان منصوب شده و به‌زودی به محل‌مأموریت خود اعزام خواهد شد.(2)

انتصاب مدیرکل وزارت معارف

به دستور رئیس‌الوزراء میرزا عبدالمجیدخان آهی(3)  به سمت مدیرکل وزارت معارف و اوقاف و صنایع مستظرفه منصوب گردید.(4)

منع تعرض به سعد‌الملک و معدل‌الممالک شیرازی

سید ضیاءالدین طباطبائی به حکومت نظامی تهران دستور داد سعد‌الملک و معدل‌الممالک شیرازی از هر نوع تعرض مصون هستند و مأمورین نظامی متعرض وی نشوند.(5)

هماهنگی کاردار سفارت آمریکا در ایران با همتایان انگلیسی‌اش

وزارت خارجه آمریکا به «گدس» (Geddes) (6) اطلاع داد کاردار سفارت آمریکا در تهران در مسائل نفتی در هماهنگی کامل با همکاران انگلیسی‌اش کار می‌کند.(7)

تأکید وزیر داخله بر تقویت قوای نظامی

وزیر داخله در تلگرافی به حکومت کل بنادر و جزایر خلیج فارس خاطرنشان کرد، یک سلسله اراجیف و شایعات بی‌اساس در ولایات منتشر می‌شود و برخی اوضاع مرکز را که در نهایت امنیت به سر می‌برد به اشکال مختلف نقل و تعبیر می‌کنند.

بنابراین، لازم است عموم اهالی آگاه شوند که وضعیت نه تنها مساعد و امنیت کامل برقرار است، بلکه اصلاحات وطنی و اجتماعی شروع شده و رئیس دولت، وی را مأمور ساخته است تا به اطلاع همه مردم برساند که روز اصلاحات فرا رسیده و دولت تمام تلاش و وقت خود را مصروف تقویت قوای انتظامی کرده تا مساکین ولایات نعمت امنیت را به معنی حقیقی آن درک کنند.(8)

عبدالمجید آهی در زمان تحصیل در روسیه

پاورقی‌ها:

1. معاضد‌السلطنه، میرزا ابوالحسن‌خان پیرنیا، فرزند میرزا محمد باقر نائینی در سال 1288 ق، متولد شد. وی برادر زادة میرزا نصرالله خان مشیرالدوله صدراعظم است که در نائین به دنیا آمد و در سال 1310 ق، به استخدام وزارت خارجه درآمد.

وی در سال 1311 ق، در کارگزاری آذربایجان مشغول به کار گردید. در 1322 ق، کنسول دولت ایران در بادکوبه شد. معاضد‌السلطنه در اوایل مشروطیت به تهران ‌آمد و به جرگه مبارزان نهضت پیوست.

در سال 1324 ق، به وکالت مجلس شورای ملی انتخاب شد. همزمان با بسته شدن مجلس در سال 1326 به اروپا رفت و پس از فتح تهران در 1327، به ایران بازگشت و مجدداً وکیل مجلس گردید.

در سال 1329، به وزارت پست و تلگراف منصوب و در سال 1332 برای حکومت یزد نامزد گردید. بعد از یک سال و چند ماه به تهران بازگشت و در سال 1334 با سایر مشروطه‌خواهان به قم مهاجرت کرد.

سپس از آنجا به نائین رفت، در سال 1300 نیز، حاکم یزد بود و در سال 3ـ 1302ش، در کابینه رضاخان سردار سپه، وزیر دادگستری بود سرانجام در استانداری فارس در اثر عارضة سکته قلبی درگذشت. (شرح حال رجال ایران، ج 1، ص 9ـ 138؛ رجال وزارت خارجه، ص 8ـ 107؛ شرح زندگانی من، ص 104؛ اسناد ملی ایران، شمـ ت، 290007464).

2. تلگراف وزارت خارجه به منشورالملک در آستارا، 17/12/1299، اسناد وزارت خارجه، س 1339 ق، ک 1/15، پ 16، ص 29.

3. مجید آهی در سال 1265 ش، به دنیا آمد. وی فرزند میرزا ابوالقاسم خان آهی و نوه  دختری محمد صدیق الملک اسفندیاری بود. خاندان آهی در اصل اهل تهران و از ده «آه» از نواحی آبعلی دماوند هستند.

مجید آهی دوران ابتدایی را در مدرسة فرهنگ تهران پشت سرگذارد. در 1286 ش، برای ادامه تحصیل به روسیه رفت و در دانشگاه مسکو در رشتة حقوق بین‌الملل تحصیل کرد. آهی پس از دریافت لیسانس حقوق در 1296 ش، به تهران بازگشت و در نخستین شغل رسمی خود در سمت استادی مدرسة علوم سیاسی تهران به کار مشغول شد.

در اسفند 1297، از طرف وزارت فلاحت و تجارت و فواید عامة کابینة وثوق‌الدوله، به سمت کمیسر و نمایندة دولت در شیلات دریای خزر منصوب شد و تا آذر 1299،‌ نماینده دولت در شیلات دریای خزر بود.

پس از بازگشت به تهران در 1300 ش، از سوی رضاقلی خان نیرالملک، وزیر «معارف و اوقاف و صنایع مستظرفه» کابینة سید ضیاء،‌معاون آن وزارتخانه شد. آهی در 1301 ش، با پیوستن به حزب رادیکال علی‌اکبر داور، که برای حمایت از سردار سپه تشکیل شده بود، به وادی سیاست قدم نهاد. آهی با شکل‌گیری مجلس مؤسسان، در 1304 ش، از دماوند نامزد شد و با حمایت حزب رادیکال که نقش مؤثری در تشکیل مجلس مؤسسان داشت،‌ به این مجلس راه یافت.

در 1306 ش، از وزارت معارف به وزارت عدلیه رفت و تا شش سال به عنوان مستشار دیوان عالی قضاوت کرد. مجید آهی در مرداد 1312 والی فارس شد و بیش از دو سال در این سمت باقی ماند.

پس از آن که علی منصور، وزیر راه کابینة محمود جم، به دلیل سوء استفاده مالی در احداث ساختمان راه‌آهن از کار برکنار شد، آهی با توصیة داور در دی 1314، به وزارت راه منصوب شد.

او زمانی وزیر راه شد که عملیات احداث راه‌آهن سراسری رو به پایان بود؛ لذا راه‌آهن شمال ایران در 1315 و راه‌آهن سراسری در 4 شهریور 1317 افتتاح شد، آهی سه ماه پس از افتتاح راه‌آهن سراسری،‌ مورد توجه خاص رضا شاه بود؛  اما دیری نپایید که مورد غضب قرار گرفت و در 8 آذر 1317، از کار برکنار و روانه زندان شد.

آهی بیش از سه ماه را در زندان شهربانی گذراند و پس از آن آزاد شد و به مدت دو سال خانه‌نشین بود. آهی پس از دو سال دوری از مشاغل دولتی مورد عفو قرار گرفت و در کابینه علی منصور برای پست وزارت دادگستری دعوت شد.

آهی در 1318 به وزارت دادگستری منصوب شد. در شهریور 1320 رضا شاه پست نخست‌وزیری را به آهی پیشنهاد داد اما آهی نپذیرفت. در نخستین کابینه زمان محمدرضا پهلوی ، به سمت وزیر دادگستری منصوب شد. آهی در 22 شهریور 1325 در شصت سالگی درگذشت. او را در مقبرة ظهیرالدولة شمیران به خاک سپردند.

آهی علاوه بر مشاغل حکومتی، در امور فرهنگی و اجتماعی نیز فعالیت داشت. او از هنگام تأسیس انجمن شیر و خورشید سرخ ایران در 1302 ش، به عنوان منشی و سپس معاون خزانه‌دار کل با آن جمعیت همکاری می‌کرد.

همچنین در 1306‌ش، معلم مدرسه تجارت و در 1307 ش، مدرس حقوق اداری در مدرسة عالی حقوق بود و در زمان تصدی وزارت دادگستری، در تشکیل انجمن حمایت از زندانیان مشارکت داشت. (فرهنگ ناموران ، ج 1، ص 346 – 369).

4. روزنامه ایران، 19/12/1299، ص 2

5. اسناد کابینه کودتا، ص 88 

6. گدس، سفیر کبیر انگلستان در آمریکا بود.(م)

7. Geddes to Curzon, 8 March 1921, Fo 371/7814/2654

8. تلگراف وزیر داخله به حکومت کل بنادر، 17/12/1299، اسناد وزارت خارجه، س 1339 ق، ک 34، پ 1، ص 23

انتهای پیام/