زمانی که جامعه مدنی شیر "بی‌یال و اشکم" می‌شود

احمد قویدل - فعال جامعه مدنی در گفت‌وگو با خبرنگار سلامت خبرگزاری تسنیم، درباره برنامه‌های نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری با اشاره به اینکه تصویب قانون ناظر بر فعالیت تشکل‌های اجتماعی یکی از مطالبات مهم جامعه مدنی ایران است، اظهار داشت: سکوت آزار دهنده کاندیداهای ریاست جمهوری در حوزه تشکل‌های اجتماعی و جامعه مدنی تداوم دارد.

وی ادامه داد: چرایی این سکوت بی‌تردید همان یکدلی و ارادت کاندیداهای ریاست جمهوری به دکترینی است که در حوره سیاسی و اجتماعی با عنوان پوپولیسم می‌شناسیم و اینکه نقطه مشترک سکوت کاندیداهای ریاست جمهوری به حوزه تشکل‌های اجتماعی و جامعه مدنی ختم می‌شود و انعکاس مهمی از محقق نشدن توسعه اجتماعی کشور است.

قویدل عنوان کرد: درک این نکته مهم که راه توسعه ایران از مسیر توسعه اجتماعی و راه توسعه اجتماعی از طریق توسعه مشارکت اجتماعی مردم می‌گذرد، آنقدر دشوار نیست که کاندیداهای ریاست جمهوری آن‌را درک نکنند. اما آنچه بستر این سکوت را در طیف‌های مختلف تفکری کاندیداها در این حوزه است، بی‌اعتقادی آنان به مشارکت سازمان بافته مردم در اداره امور کشور است.

این فعال جامعه مدنی ادامه داد: کاندیداها آنقدر خوشحال می‌شوند که چند صد استاد دانشگاه از آنان به صورت انفرادی ذیل بیانیه ای از آنها حمایت کنند نمی‌توانند خوشحال باشنند که چند تشکل اجتماعی از اساتیدی که دارای نظام ساختاری دارند از آنها حمایت کنند. این همان دکترین پوپولیستی و تنها نسبت مشترک ناپسندی است، که کاندیداها بهم نسبت می‌دهند.

قویدل گفت: جامعه مدنی ایران می‌تواند به خوبی دریابد که هنوز در هیچیک از جریان‌های سیاسی موجود در کشور ما ظرفیتی برای برای پذیرش مشارکت سازمان یافته مردم و مطالبه گری جامعه مدنی به وجود نیامده است. اینکه مردم به تناسب نیازهای خود اقدام به تشکیل تشکل‌های اجتماعی به صورت سازمان یافته کنند و مطالبات خود را از دولت و دیگر نهادهای حکومتی مطالبه کنند، و هنور هم برای تفکرهای توسعه یافته کشور نیز غیر قابل تحمل است.

مدیرعامل کانون هموفیلی ایران بیان داشت: صدای کف زدن‌های متمادی و سوت و تیترهایی که بتواند سبد آراء کاندیداها را در سایه شور پوپولیستی پر کند بیشتر مورد اقبال کاندیداهاست. آنها این صداها را بیشتر دوست دارند. اینکه یکی با افزایش یارانه‌ها از مردم کف و سوت می‌گیرد و یکی دیگر برای آزادی و دمکراسی کف و سوت می‌گیرد، از نظر جنس یکی است. چرا که هر دو تفکر وقتی به حوزه مشارکت سازمان یافته مردم در حوزه اجتماعی می‌رسند ترجیح می‌دهند سکوت کنند. باوز اینکه مشارکت اجتماعی مادر توسعه است با خود این پیام را دارد که جریان معتقد به توسعه اجتماعی بی‌تردید چند صدایی است و مردم می توانند در تشکل های اجتماعی خود مطالبات خود را بررسی و از حاکمیت مطالبه کنند.

قویدل بیان داشت: جامعه مدنی بدون مطالبه گری شیر بی یال و اشکمی است که این جامعه در سطح یک بنگاه خیریه تنزل می‌دهد. این یک تفکر و سیاست مشترک در مواضع کاندیداهاست. جامعه مدنی ایران هم با درس گیری از تاریخ مطالبه گری جوامع مدنی جهان و تجربیات موجود و در دسترس جهانی این استعداد را دارد که با حمایت از تفکری که رمقی برای نزدیکی به جامعه مدنی دارد به امید روزهای بهتر حمایت کند. اما این فضا با توجه به هزینه‌های سنگینی که جامعه مدنی پرداخته است این بار دشوارتر از 4 سال گدشته است.

وی گفت: بنده به سهم خود از سازمان‌های مردم نهاد و سازمان دیگر جامعه مدنی دعوت می‌کنم که در انتخابات ریاست جمهوری و شوراها که در آستانه آن هستیم مشارکت فعال داشته باشند. بی‌تردید حساسیت ژئوپلتیک منطقه ای که کشور ما در آن قرار دارد ما را دعوت به حضوری می‌کند که انعکاسی از اقتدار ملی است. این شاخص خارج از اراده ما تعرف شده و معیار بسیاری از تصمیم گیری‌هاست. جامعه مدنی ایران بی تردید داری اندیشه ای است که در مسیر تجارب سخت 4 دهه گذشته به این باور رسیده است که رشد سازمان‌های جامعه مدنی در سایه آرامش و امنیت تحقق خواهد یافت.

قویدل بیان داشت: امروز مشارکت در انتخابات تلاشی برای حفظ ثبات و آرامش در کشور است. اقتدار ملی یک روح معنوی بزرگ است که می‌توانیم به سپر دفاعی بر پهنه ایران آنرا تشبیه کنیم. این اولویت اول است و اینکه جامعه مدنی چند گام چگونه به جلو برود؟ گام دیگری خواهد بود. تجربه انتخابات‌ها گذشته به ما نشان داده است که این مسیر ممکن است کند باشد اما قطعاً در مسیر توسعه اجتماعی کشور است. در انتخابات ریاست جمهوری گزینه نزدیکتر به جامعه مدنی روشن است و نام بردن از آن از این نوشته را بی‌ارزش می‌کند.

مدیرعامل کانون هموفیلی ایران گفت: جامعه چند صدایی بستر رشد جامعه مدنی ایران است. رشد کمی سازمان‌های مردم نهاد و وجود آماری بالغ بر 12 هزار  سازمان مردم نهاد که رشدی بیش از 50 درصد و در استان تهران رشدی نزیک به 70 رصد را داشته است، یکی از آمارهایی است که می‌تواند مایه دلگرمی سازمان‌های مردم نهاد و جامعه مدنی باشد.

قویدل تصریح کرد: در 4 سال گذشته بالاخره یک گام دولت به پیش گذاشت و شبکه سازمان‌های مردم نهاد هم موضوع را به رسمیت قانونی شناخت و راه ثبت آنان را هموار کرد. تشکل‌های اجتماعی با یک موضوع فعالیت مانند محیط زیست، زنان، کودکان کار و خیابان، آسیب‌های اجتماعی، خیریه‌ها و... با ماهیت‌های رسمی و واقعی متولد شدند، در 4 سال گذشته برای نخستین‌بار در تاریخ فعالیت‌های مدنی در کشور پیش نویس قانون سازمان‌های مردم نهاد با مشارکت صدها تشکل اجتماعی مردم با مدیریت مشارکتی سازمان های مردم نهاد و وزارت کشور تدوین شد.

وی گفت: دومین گام به جلو پیشنهاد تغییر ساختارهای تشکیلاتی تشکل‌های اجتماعی بود که برای نخستین‌بار در ایران تلاشی در این پیش نوس قانون انجام شد که ساختارهای تشکیلاتی تشکل‌های اجتماعی از ساختارهای پیش بینی شده در قانون تجارت چه از نظر شکل و چه از نظر محتوا فاصله بگیرد. مفاهیمی مانند مدیر عامل، هیات مدیره و .. به عناوین اجتماعی تبدیل شد. اگرچه این پیش نویس در سایه حلقه مشاوران رییس جمهور به صورت ناگهانی به صورت بخش نامه ابلاغ شد، اما بررسی همین آئین‌نامه نشان می‌دهد که جامعه مدنی ایران چند گام به جلو برداشته است.

مدیرعامل کانون هموفیلی ایران گفت:  به نظر می‌رسد امیدی که با ابلاغ پیش نویس قانون به صورت آئین‌نامه یک شبه دود شد می‌تواند احیاء شود و به عنوان مطالبه اول تشکل‌های اجتماعی درخواست شود. اینکه فعالین جامعه مدنی بدانند که بالاترین تفکر سیاسی مشارکت خواه کشور این پیش نویس را به کمیسیون دفاعی دولت هدایت کردند و نهایتاً جامعه مدنی را به این شکرگزاری دعوت کردند که این پیش نویس به کمیسیون امنیت دولت نرفته است.

قویدل تصریح کرد: مهم ترین موضوعی که هنوز در این پیش نویس برای آن پیش بینی نشده است متشکل شدن سازمان‌های مردم نهاد با موضوع فعالیت‌های مختلف است، موضوعی که اگر چه در شرایط کنونی با عناوینی مانند خانه و شورای هماهنگی و... موجودیت دارند اما ساختارهای ثبتی آنها در حد یک سازمان مردم نهاد است.

این فعال جامعه مدنی گفت: در حوزه سازمان‌های مردم نهاد حوزه سلامت نمی‌توانیم بدون توجه به تشکیل معاونت اجتماعی در ساختار وزارت بهداشت توجه نکنیم. این معاونت که با همان تفکر معروف حوزه دولت با هدف مشارکت مردم در اداره امور حوزه سلامت تشکیل شد اما این نگاه تک بعدی در مسیر تعامل این تشکل‌ها با این حوزه و ظرفیت‌های مدیریتی این معاونت که پیشینه ارزنده ای را از حوزه مشارکت‌های مردمی شهرداری‌ها داشت رشد قابل توجهی داشته است.

قویدل عنوان کرد‌: جالب است به این نکته مهم توجه شود وقتی درباره ارزیابی حوزه دولت در حوزه وزارت بهداشت می‌رسیم طرح تحول سلامت با مفهوم فراهم شدن دسترسی آحاد مردم ایران به حوزه درمان بزرگترین دستاورد حوزه دولت است.

وی بیان داشت: سایه طرح تحول سلامت آنقدر بزرگ است که طرح تحول در تامین مشارکت اجتماعی مردم کمتر دیده شده است. این تحول در رصد جامعه مدنی ایران قابل دیدن و ارزیابی است و مهمترین نکته آن رشد تئوری تشکیل آن و نزذیک شدن آن به حوزه مطالبه گری سازمان‌های مردم نهاد حوزه سلامت است، اندیشه مردمی وزیر بهداشت مطالبه گری توام با اعتدال را تحت عنوان حق مردم در این حوزه به رسمیت شناخته است و راه حمایت از این تشکل‌ها در تشکیلات وزارت بهداشت در سراسر کشور فراهم کرده است.

قویدل اظهار داشت: سازمان‌های مردم نهاد و دیگر تشکل‌ها و سازمان‌های جامعه مدنی نه تنها نباید تردیدی در شرکت در انتخابات ریاست جمهوری و شوراها نباید داشته باشند، بلکه در موضعی فعال اعضای خود را به مشارکت در انتخابات دعوت کنند.

این فعال جامعه مدنی بیان داشت:‌ راه توسعه کشور از مسیر پر فراز و نشیب توسعه اجتماعی می‌گذرد. تشکل های مردمی، طلایه دار خستگی ناپذیر توسعه اجتماعی هستندف بنابراین در حوزه انتخابات ریاست جمهوری تکلیف روشن است، در حوزه انتخابات شوراها فعالین جامعه مدنی می‌توانند با توجه به رویکرد‌های اجتماعی بسیار بالای این شوراها با رایزنی تشکل‌های اجتماعی، می‌توانند نقش خود برای ایجاد انرژی اجتماعی برای انتخاب شورایی همو سو با توسعه اجتماعی ایفا کند.

مدیرعامل کانون هموفیلی ایران خاطرنشان کرد: نکته قابل توجه در این حوزه آن است که برای اولین بار در تاریخ انتخابات گروهی قایل توجه از مدیران سازمان‌های مردم نهاد گام در عرصه انتخبات گذاشته اند. انتخاب یکی از مدیران حوزه سازمان‌های مردم نهاد در دوره قبلی شورا بی‌تردید آینه ای بوده است که مدیران تشکل‌های اجتماعی با نگاه کردن به آن انگیزه این مشارکت را پیدا کردند، در چهار سال گذشته فرآیند گفت‌وگو تشکل‌های اجتماعی با دولت بسیار مثبت و احترام متقابل در این تعامل کمک فزاینده ای به رشد سازمان‌های مردم نهاد کرده است و مشارکت گسترده مردم در انتخابات کلید توسعه اجتماعی کشور است.

انتهای پیام/