معاون صدا: برای سال "جهش تولید" برنامههای ویژه‌ای داریم / امسال به نوجوانان توجه ویژه خواهیم داشت
حمید شاه‌آبادی گفت: امسال عزم جدی داریم تا با برنامه عملیاتی، مانع از واردات کالاهایی شویم که تولیدکنندگان داخلی ادعا می‌کنند میتوانند این کالاها را وارد کنند.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، ایام تأسیس رادیو را می‌گذرانیم؛ رسانه گرمی که تا هم‌اکنون در کنار مردم ایران مانده است و همچنان مخاطبان بسیاری دارد و توانسته است که جذابیت‌هایش را برای مردم حفظ کند. شاید مهم‌ترین ویژگی این رسانه گرم بودنش است؛ یعنی تنها شنیدار مخاطب درگیر این رسانه می‌شود. شما می‌توانید در ماشین و در حین رانندگی، در خانه و در حین استراحت، در آشپزخانه در حین آشپزی و یا هر جای دیگری که مشغول فعالیتید، رادیو را هم بشنوید.
برای ارتباط گرفتن با رسانهای مانند تلویزیون، شما مجبورید هم ببینید و هم بشنوید. پس باید ثابت بنشینید و در جایتان به اصطلاح فریز شوید. اما برای ارتباط با رادیو تنها شنیدن کافی است. این رسانه هم اکنون در ایران شبکههای بسیاری دارد که تفکیک این شبکهها در حوزه‌های تخصصی، کمک شایانی به مخاطبان کرده است.
برای آشنایی با فعالیت‌های رادیو در سال گذشته و البته با خبر شدن از برنامههای این رسانه در سال جاری، سراغ حمید شاه‌آبادی معاون صدای رسانه‌ملی رفتیم تا از زبان او با جزئیات فعالیت این رسانه آشنا شویم.
در ادامه حاصل گفت‌وگو با حمید شاه آبادی را می‌خوانید:
* سال 1399 از سوی مقام معظم رهبری با شعار «جهش تولید» نامگذاری شد. مجموعه رادیو برای این منظور و برای تحقق بیشتر شعار سال چه برنامه‌هایی دارد؟
در رادیو مأموریتی در راستای انعکاس همه رخدادهای مرتبط با تولید در سراسر کشور داریم که این مأموریت اصلی و ذاتی رادیو است. در سال گذشته که «رونق تولید» نامگذاری شد و چه امسال که جهش تولید است بر همه شبکه‌هایمان ضروری می‌دانیم که در معرفی کارآفرینان، معرفی رخدادهای تولیدی در کشور و بررسی چالش‌های مرتبط با تولید را گزارش کنند و برنامه‌سازی کنند.سال گذشته هم تولید برنامههای بسیاری در این بخش داشتیم که امسال هم همین روند را ادامه می‌دهیم.
برای امسال کار جدیدی داریم با عنوان «تابلو واردات» که می‌خواهد دلیل واردات بی‌رویه در کشور را عیب‌یابی کند. این برنامه می‌خواهد به این مسئله بپردازد که چرا برخی از کالاهایی که در کشور تولید می‌شود، هنوز هم بخش واردات دارند و از سویی می‌خواهیم به این نکته تأکید کنیم که کالاهایی که تولید داخلی ندارند، باید به کارآفرینان معرفی شوند تا در راستای تولیدشان گام بردارند.
حتماً نیاز به یک تابلو راهنما داریم تا این چالش را بین تولیدکنندگان و واردکنندگان ایجاد کنیم. امسال عزم جدی داریم تا با برنامه‌ای عملیاتی، مانع از واردات کالاهایی شویم که تولیدکنندگان داخلی ادعا می‌کنند می توانند این کالاها را وارد کنند. همچنین کالاهای وارداتی را هم به تولیدکنندگان معرفی کنیم تا آنها در راستای رفع نیاز کشور گام بردارند.
خلاصه برویم به سمتی که در سال «جهش تولید» سالی باشد که واردات کشور به سمت صفر میل کند.
* در دل خود رادیو شعار سال را چگونه عملی می‌کنید.
در داخل رادیو هم ما خودمان مخاطب این فرمان ِ رهبریم. به همین خاطر تولیدات برنامه‌سازی رادیو را با شیوه‌‌های معین و تعیین طرح جامع به سمت ارتقای کیفی حرکت می‌دهیم. ما جهش تولید برای خودمان را ارتقای کیفیت کارهای خودمان می‌دانیم.
در رادیو شبکههای مختلف و تفکیک شده‌ای مشغول فعالیت‌اند؛ شبکههایی مانند شبکه ورزش، معارف، فرهنگ، اقتصاد، قرآن و دیگر شبکههای رادیویی. این تقسیم‌بندی‌های جزئی چه تأثیری در رضایت مخاطبان و البته در بیشتر شدن مخاطبان رادیو داشته است.
تأسیس رادیو بر اساس نیاز و طرح جامعی که سپهر رسانهای کشور را تعیین میکند، اجرا شده است. در کنار شبکههای عمومی مثل شبکه ایران، تهران و جوان که مأموریت‌‌هایشان عمومی است؛ در کنار اینها نیازمند شبکههایی بودیم که به موضوع‌های تخصصی و نیازهای روز جامعه بپردازند.
این شبکهها عملاً مدیریت رسانهای آن حوزه تخصصی را در کشور برعهده دارند. مثلاً شبکه ورزش مدیریت رسانهای کشور در حوزه ورزش را باید برعهده خودش بداند و در آن حوزه فعالیت داشته باشد.
جزئیاتی در کشور وجود دارد که مطرح کردنش در شبکههای عمومی امکان‌پذیر نیست و مخاطب را خسته میکند. اما همین مسائل برای مخاطبانی خاص، جذاب خواهد بود. کسانی هستند که با یک شبکه رادیویی صبحشان را آغاز و با همان شبکه هم روزشان را تمام می‌کنند، این یعنی ما شبکههای آشیانه داریم.
در رسانهای مانند تلویزیون، مخاطبان برنامه محورند. یعنی اگر مخاطبان سریال "پایتخت" را دنبال می‌کنند، چه در شبکه یک و چه در شبکه 3 پخش شود، مخاطب آن برنامه را دنبال میکند. اما در رادیو به گونه‌ای است که شبکهها مخاطبان خاص خودشان را پیدا کرده‌اند. مخاطبان رادیو خیلی از کانالی به کانال دیگر نمی‌روند و شبکه مورد علاقه‌شان را به عنوان یک همراه و همدم تلقی می‌کنند.
شبکههای تخصصی رادیو مخاطبان خاص خودشان را دارند و در آن حوزه تخصصی جریان‌سازند. از حدود دو ماه و نیم پیش، موضوع شیوع ویروس کرونا در کشورمان مطرح شد و در حال حاضر هم تمام جامعه درگیر این موضوع بوده و هست. رادیو برای مقابله با ویروس «کرونا» و برای آگاهی بیشتر مردم چه کرد.
از پنجم بهمن‌ماه، یعنی چیزی حدود 25 روز قبل از اینکه نخستین مبتلایان به کرونا در کشور ثبت شود، برنامههای مقابله با ویروس کرونا در رادیو شروع شد. برنامه «پاسخگو» که در شبکه سلامت شکل گرفت، در طول هفته‌‌های اول شیوع کرونا، حجم زیادی از مخاطبان را به خود جلب کرد. متخصصان بسیاری به این برنامه می‌‌آمدند و در زمینه‌های سلامت جسمی، سلامت روح و روان، سلامت اجتماعی و سلامت خانواده و تغذیه به مردم اطلاعات لازم را می‌دادند.
ما در موقعیت‌های خاص، رادیو تخصصی ایجاد می‌کنیم اما رادیو کرونا را ایجاد نکردیم، چرا که رادیو سلامت توانست نقش محوری در این زمینه داشته باشد. پویش «کرونا را شکست می‌دهیم» از 25 بهمن 1398 در رادیو سلامت شکل گرفت. همه شبکههای رادیو در حوزه کرونا وارد کار شدند. رئیس ستاد کرونا در معاونت صدا، رئیس شبکه سلامت بود. خوشبختانه رادیو در زمان شیوع ویروس کرونا، از جان و دل توان گذاشت.
* در حال حاضر گسترش شبکههای رادیویی در کشور چگونه است. یعنی هر مخاطبی در هر نقطه از کشور تا چه میزان دسترسی به شبکههای رادیویی را دارد.
دسترسی مخاطبان در نقاط مختلف کشور به شبکههای رادیویی یکسان نیست. شبکههایی مثل ایران، جوان، قرآن و چند شبکه دیگر نه تنها در تمام مراکز استان در دسترس مردم قرار دارند، بلکه شهرستان‌‌های کشور هم تحت پوشش این شبکهها قرار دارند. 75 تا 95 درصد شهرهای کشور تحت پوشش fm اند. جاده‌‌ها مشکلات خاص خودش را دارد. چهار محور از محورهای ارتباطی در دستور کار قرار دارد تا در سال 1399 به طور جامع تحت پوشش fm قرار گیرد؛ جاده‌هایی مانند تهران – مشهد، تهران – شیراز، تهران – رشت و تهران – تبریز.
یکپارچه‌سازی این موج‌ها برای شبکهها در دستور کار است. موضوع am و fm کارهای هزینه‌برند اما یکی از مزیت‌های ما نسبت به دیگر کشورها این است که ما 7 هزار فرستنده زمینی داریم. در برنامه داریم که تمام 16 شبکه ملی‌مان در مراکز استانها پوشش کاملی داشته باشند. هر کدام از استان‌های کشور علاوه بر دسترسی به برخی از شبکههای ملی، خودشان شبکه محلی هم دارند.
محتوای شبکههای رادیویی محلی است و همه استانها یک شبکه رادیویی محلی دارند. موج 94 در هر استان به شبکه استانی اختصاص دارد. این شبکهها از محتواهای ملی و بومی و تولیدات منطقه‌ای خودشان استفاده می‌کنند. ضمن اینکه این شبکههای استانی میتوانند از آرشیو شبکههای سراسری رادیو هم استفاده کنند.
جامعه ما در حال حاضر درگیر مسائل اقتصادی است و یکی از مهم‌ترین مسائل مربوط در جامعه، بحث اقتصاد است. رادیو هم شبکه‌ای اختصاصی با موضوع اقتصاد دارد.
خوشبختانه رادیو اقتصاد با تغییر و تحولات خوبی همراه بوده و شورای اقتصاد سازمان صداوسیما هم تشکیل شد. شورای اقتصاد معاونت صدا هم تشکیل شده و ذیل ستاد رونق اقتصادی هم برنامههای کوتاه‌مدت پرتکرار را دارد که برنامه‌هایی جریان‌سازند و هم با تولید مجموعه‌هایی از برنامه اقتصادی در حوزه فعالیت‌های اقتصادی تأثیرگذار است.
برنامه هشتگ خبر را در رادیو اقتصاد طراحی کردیم و کسانی که با حوزه خبر و مسائل خبر اقتصادی سروکار دارند، این پایگاه خبری را به عنوان یک حوزه مرجع در بخش اقتصاد می‌شناسند. خوشبختانه رادیو اقتصاد در بین جامعه هدف، کار خودش را کرده و در سال اخیر تعداد شنوندگانش به طور قابل توجهی افزایش پیدا کرده است. البته ما نباید انتظار داشته باشیم که شبکه تخصصی کار شبکه عمومی و ملی را بکند.
* یکی از شبکههای رادیویی کشور، شبکه ورزش است. درباره مأموریت‌های این شبکه برایمان بگویید.
این روزها که شاهد شیوع کرونا در کشوریم، برگزاری رویدادهای ورزشی را کمتر شاهدیم. یکی از بخش‌های مهم این شبکه، ارائه گزارش‌های خاص ورزشی است. تعداد محدودی از گزارش‌های ورزشی در تلویزیون پخش می‌شود و بسیاری از رویدادها در تلویزیون جایی ندارند. شبکه رادیویی ورزش یکی از مأموریت‌هایش پرداختن به همین رویدادهاست. رادیو ورزش هدفمندتر و تولیدات استانی‌اش بیشتر شده است.
حضور این شبکه در فضای مجازی بیشتر شده است. در رادیو ورزش توجه ویژه‌ای به موضوع بانوان داشته‌ایم و به ورزش بانوان بیشتر پرداخته‌ایم چرا که رادیو در این بخش دستش بازتر از تلویزیون است.
نمودار مخاطبان این شبکه را که نگاه می‌کنیم از 3.6 درصد مخاطبان این شبکه در پاییز 1397 ما به 8.12 درصد در پاییز 1398 رسیده‌ایم. برای اولین بار در زمستان سال گذشته، درصدشنوندگان رادیو ورزش دو رقمی شد و به 10.5 درصد رسیدیم تا این شبکه از نظر داشتن میزان مخاطب در مرتبه چهارم قرار گیرد.
خوشبختانه این رادیو با برنامههای متنوع توانسته است که مورد استقبال مخاطبان قرار گیرد. فدراسیون‌های ورزشی از این شبکه متوقع و علاقه‌مند به پوشش فعالیت‌‌هایشان از طریق این شبکه رادیویی‌اند.
* در جامعه امروز و با توجه به اوضاعی که حاکم است، نیاز به مسائل مذهبی و معنوی بیشتر از هر زمان دیگری احساس می‌شود. درباره فعالیت‌های رادیو معارف برایمان بگویید.
یکی از بزرگان می‌گفت، رادیو معارف محراب رسانه است. این رادیو برای قشر خاصی از مردم و بخش زیادی از مخاطبان آرامش‌بخش و تأثیرگذار است. این شبکه مرجعیت رسانهای در حوزه دین دارد و مورد اعتماد جامعه دینی است. البته اینگونه نیست که مخاطبان این رادیو قشر کاملاً متدین باشد و مخاطبانی کاملاً تخصصی داشته باشد؛ آحاد مردم با مباحث حوزه دین و معنویت ارتباط دارند. حتی اگر افرادی جزء حلقه اول افراد متدین هم محسوب نشوند، این شبکه برای آنها هم مرجع است.
ما تلاش کردیم تا همه مردم نیازهای معارفی‌شان را با هر سطحی از دینداری، از این شبکه دریافت کنند. بخش نظارت این شبکه بسیار قوی است و ناظران توانمندی دارد و مراقبت می‌کنند تا برنامههای این شبکه سندیت لازم را داشته باشد و از پخش برنامه‌هایی که سندیت دینی ندارد، جلوگیری می‌کنند؛ از این طریق به دنبال جلب اعتماد دینی مردمیم.
* شبکه معارف به طور کلی موسیقی پخش نمی‌کند؟ آیا این مسئله به حیات این شبکه لطمه نمی‌زند؟
برخی از چهره‌های رادیویی و برخی از کارشناسان معتقد بودند، شبکه‌ای که هیچ موسیقی در برنامه‌هایش پخش نکند، خیلی دوام نخواهد داشت. اما این شبکه 20 سال است که بدون پخش کردن دقیقه‌ای موسیقی، برای جامعه هدف خودش فعالیت میکند.
برخی از برنامههای این شبکه رادیویی به اخبار جهان اسلام اختصاص دارد. برنامه‌ای مانند «خط پایان» مستند دوران قاجار و پهلوی اول است که از این شبکه پخش شد. در حال حاضر در حال طراحی برنامه مستندی درباره پهلوی دومیم که به زودی پخش خواهد شد.
در ماه مبارک رمضان هم برنامههای افطاری و سحرگاهی را از حرم مطهر رضوی و حرم حضرت معصومه سلام‌الله علیها دارد. رادیو معارف در طول تمام سال پاسخگویی به شُبهات اعتقادیِ مردم را برعهده دارد.
* رادیو قرآن در طول ماه مبارک رمضان چه فعالیت‌هایی خواهد داشت.
بخش زیادی از فعالیت‌هایمان در ماه مبارک رمضان به رادیو ترتیل مربوط است. در ماه مبارک رمضان 36 دوره ترتیل 30 جزء قرآن از همه شبکهها پخش می‌شود. رادیو قرآن نسبت به برنامههای قرآنی خودش با شعار صدای مهربانی و انعکاس همدلی، فعالیت‌هایش را در این ماه خواهد داشت.
در رادیو قرآن برای سال 1399 یک بانک میان برنامه از قطعههای معارفی و قرآنی ِ کمتر از 10 دقیقه تولید شده تا تهیه‌کنندگان ما از این قطعههای معارفی در میانِ برنامه‌هایشان استفاده کنند. این قطعههای شامل سخنان بزرگان، برنامههای تولیدی کوتاه مدت‌اند. این برنامه‌ها تلاش دارند تا شبکه را از یکنواختی خارج کنند و آرامش بیشتری به مخاطب بدهند.
طبیعی است که رادیو قرآن فقط به پخش قرائت قرآن اختصاص نداشته باشد و برنامههای متنوعی در این شبکه تولید شود. برنامه‌هایی با موضوع نجوم و علوم تولید میکند که به این مباحث از منظر قرآن می‌پردازد.
شبکه قرآن 24 ساعته است و 90 درصد کشور را هم پوشش می‌دهد.این شبکه دو کانالِ 24 ساعته هم زیرمجموعه دارد که یکی کانال تلاوت است و دیگری رادیو ترتیل است که هر کدام تولیدات بسیار متنوع و زیادی دارند.
در چند سال گذشته شاهد بوده‌ایم که تمرکز تهاجم فرهنگی بر قشر نوجوان بوده است. شبکههای اجتماعی مانند اینستاگرام به شدت قشر نوجوان را با تولیدات مغایر با ارزش‌های ایرانی و اسلامی تهدید میکند. رادیو برای مقابله با این تهاجم و البته برای جذب مخاطبان نوجوان چه کرده است.
در حوزه نوجوان و کودک بسیار عقبیم. برنامههای ما معمولاً برای قشر جوان و بزرگسال طراحی و کمتر به این حوزه توجه شده است. امیدواریم در سال جاری این غفلت جبران شود و دغدغه جدی ما پرداختن به این حوزه است.
* کمی هم درباره رادیو فرهنگ و فعالیت‌های این شبکه برایمان بگویید.
رادیو فرهنگ با توجه به حوزه فعالیت‌های خودش به تمام شاخههای فرهنگ و هنر می‌پردازد. در بخش‌های فرهنگ و هنر ما برنامههای جداگانه‌‌ای داریم. بخش هفت اقلیم به معرفی آداب و رسوم اقوام ایران می‌پردازد. در رادیو فرهنگ مستند خاتم سلیمانی را داشتیم که در 20 قسمت و در ماه مبارک رمضان به آن خواهیم پرداخت.
در این شبکه به ادبیات توجه ویژه‌ای داشتیم و برنامههای متعددی در پاسداشت فرهنگ پارسی داشتیم. برنامه حریر سخن که منتخب این شبکه است با حضور دکتر آذر به مشاعره می‌پردازد. فصل اول این برنامه تمام شده و فصل دومش در حال ضبط است. برنامههای مرتبط با مشاهیر فرهنگی داریم و همچنین برنامه‌هایی که به معرفی کتاب‌های مختلف می‌پردازند. تا به حال 560 کتاب از طریق شبکه فرهنگ به مخاطبان معرفی شده است.
برنامه ویژه‌ای برای موسیقی داریم که عنوانش «نیستان» است که یادآور برنامههای قدیمی است و به صورت تخصصی به موسیقی اصیل می‌پردازد.
رادیو فرهنگ برای مخاطبانی که مرتبه‌ای از فرهیختگی را دا رند، برنامههای بسیار جذابی دارد. در کنار کارهایی که برای زبان پارسی کردیم، اپلیکیشنی با عنوان «پارس یار» طراحی کردیم که شامل 850 واژه‌ی بیگانه‌ای است که مردم از آنها استفاده می‌کنند. با نصب این اپلیکیشن می‌توان با جایگزینِ درستِ این واژه‌های بیگانه آشنا شد.
* یکی از شبکههای خوبِ شما، رادیو «زیارت» است. این شبکه چه وظایفی دارد و محل استقرار این شبکه کجاست؟
محل استقرار رادیو زیارت در مشهد مقدس است و در چهار شهر برنامه زنده دارد. این شبکه زیرمجموعه معاونت استان‌هاست.این شبکه با حمایت آستان قدس رضوی در شهر مشهد مستقر است و تعامل خوبی هم با شبکههای ملی دارد و به آداب زیارت می‌پردازد.
* شبکه رادیویی نمایش در سال گذشته چه فعالیت‌هایی داشته است؟
نمایشهای رادیویی را در دو بخش داریم که یکی تولید و پخش نمایش‌‌ها در رادیو نمایش است و دیگری تولید و پخش برنامههای نمایشی در شبکههای عمومی و ملی است. در حال حاضر تولید برنامههای نمایشی برای شبکههای دیگر، با مرجعیت شبکه مورد نظر شکل می‌گیرد. برای مثال شبکه اقتصاد، برنامههای نمایشی‌‌اش را خودش تولید میکند و شبکه نمایش تنها نظارت نمایشی دارد.
مسابقه نمایشنامه‌نویسی را با عنوان «نقش قلم» و با رویکرد سبک زندگی کرونایی و خانه‌نشینی‌های اجباری در دستور کار داریم. طرح تئاتر در رادیو را در ایام کرونایی جلو بردیم. تئاترهایی که امکان برگزاری نداشتند را تنظیم رادیویی و هزینه تولید را پرداخت کردیم و به تدریج همه اینها را پخش می‌کنیم.
مجموعه‌ای از نمایشنامه‌هایی که مورد استقبال مردم است را در طول سال جاری به صحنه می‌بریم.
در حال حاضر شاهد گسترش شبکههای اجتماعی در سطح جامعه‌ایم و روز به روز کاربران این شبکههای اجتماعی در کشورمان بیشتر و بیشتر می‌شود. رادیو در زمینه حضور در شبکههای اجتماعی چه برنامه‌هایی دارد.
همه شبکههای رادیویی در شبکههای اجتماعی فعالیت جدی دارند. همه شبکهها با موافقت ریاست سازمان، بخش معاونت فضای مجازی را تشکیل دادند و امکاناتی در اختیارشان قرار داده شد تا برای امتداد پیام هم در کانال شبکه و هم در کانال خود برنامه، به بازنشر آثار تولیدی بپردازند.
در راستای گام‌های پنجگانه، رادیو نما به سمت مطابقت صدا و تصویر می‌رود. پایگاه ایران صدا هم نزدیک به یک میلیون نصب روی گوشی‌های مردم دارد و پایگاه‌های بسیاری در دل خود دارد. اگر بتوانیم آثارمان را چندوجهی تولید کنیم، این آثار با اقبال بیشتری مواجه می‌شوند.
* هنر بومی مناطق مختلف ایران از قدمت بالایی برخوردارند. رادیو برای معرفی این هنرها چه برنامه‌ای دارد؟
در رادیو فرهنگ این اتفاقات هست اما امسال برنامه ویژه‌ای داریم تا مستند نمایشی پیشکسوتان حوزه نقالی را تهیه کنیم. در هنرهای بومی، شاخههای متعددی است که در رادیو فرهنگ به آن خواهیم پرداخت و مورد استقبال مردم قرار گرفته است.
انتهای پیام/
