۵ دلیل درس نخواندن نوجوانان و دانش آموزان
چرا فرزند نوجوانم درس نمی‌خواند؟ او را تشویق به درس خواندن می‌کنم، اما بیش‌تر وقتش را در بازی‌های کامپیوتری و شبکه‌های اجتماعی می‌گذراند.
آیا باید به او آزادی بدهم و بیش‌تر از این خودم را با نگرانی خسته نکنم؟ آیا باید او را تنبیه کنم؟ آیا می‌توانم امیدوار باشم که مشکل درس نخواندن بچه‌ام، با صحبت با یک مشاور تحصیلی خوب حل شود؟
این سوالات و بسیاری سوالات دیگر درباره دلایل درس نخواندن نوجوانان و دانش آموزان، روزانه ذهن والدین بسیاری را مشغول می‌کند و گاها باعث مراجعه به مشاوره تحصیلی می‌شود. والدینی که تمام راه حل‌های درس نخواندن فرزندشان که به ذهنشان می‌رسیده را بررسی کرده‌اند و به دلیل ناکامی‌های پی‌درپی، دچار خشم شده اند. واقعاً چاره چیست؟ چرا تعداد دانش آموزان درس نمی‌خوانند؟ در این مطلب، به 5 علت اصلی درس نخواندن دانش آموزان می‌پردازیم.
1) مهم‌ترین دلیل درس نخواندن دانش آموزان: انگیزه نداشتن برای درس خواندن
بی‌انگیزگی، مهم‌ترین عامل درس نخواندن دانش آموز است. بسیاری از والدین، گمان می‌کنند که مهیا کردن شرایط عالی برای فرزندشان، موجب تقویت انگیزه برای درس خواندن در آنان می‌شود. اما در واقع، عالی بودن شرایط هم به اندازه‌ی افتضاح بودن شرایط، در انگیزه نداشتن دانش آموز برای درس خواندن نقش دارد. بگذارید اینگونه بگوییم که در زندگی، با دو روش می‌توان به نتایج مثبت رسید: پاداش‌های کوتاه مدت و پاداش‌های طولانی و زمان‌بر.
درس خواندن، هدفی است که به‌صورت معمول، پاداش آن زمان‌بر است. مثلا یک دانش آموز متوسطه دوره‌ی اول، بین 3 تا 6 سال، با کسب رتبه خوب در کنکور و ورود به دانشگاه فاصله دارد و ورود به دانشگاه، مقدمه‌ی تلاشی است که پاداشa، با تأخیر به‌دست می‌آید. درنتیجه، هنگامی که نوجوان می‌تواند وقتش را با دریافت پاداش‌های کوتاه مدت مانند به‌دست آوردن وسایلی که می‌خواهد، دوست پیدا کردن و بودن در شبکه‌های اجتماعی یا بازی کردن به‌دست بیاورد، طبیعی است قید تلاشی که پاداش بلند مدت دارد را بزند.
2) هماهنگ نبودن علاقه‌ی دانش آموز با محتوای درسی
همانطور که بیشترمان تجربه کرده‌ایم، بسیاری از مواد درسی، هیچ هیجانی در دانش آموز ایجاد نمی‌کنند. بی‌علاقگی دانش آموز به درس خواندن، می‌تواند به این دلیل باشد که استعداد و علاقه‌اش، متوجه فعالیت‌های عملی مانند هنرهای تجسمی یا کار با ابزارهاست. از آنجاییکه در برنامه‌های رسمی مدارس، فرصت‌های اندکی برای همراه کردن درس‌ها با هیجان، خلاقیت و تحرک وجود دارد و دانش آموزان، به‌صورت منفعل و شنونده در کلاس‌ها حاضر می‌شوند، تنها مدارسی که به‌صورت خودجوش، کلاس‌های فوق برنامه برای دانش آموزان تنظیم کرده‌اند، می‌توانند این انگیزه نداشتن برای درس خواندن را جبران کنند.
3) همانندسازی ناخودآگاه دانش آموزان با والدین و اطرافیان
یکی از مهم‌ترین دلایل درس نخواندن بچه ها که بسیاری از والدین به آن بی‌توجه هستند، رفتار و سبک زندگی والدین است. زمانی که کودک یا نوجوان، از مادر یا پدری که هرگز علاقه‌ای به علم و مطالعه نشان نمی‌دهد، به درس خواندن تشویق می‌شود، ناخودآگاه خودش را شبیه والد می‌کند و یاد می‌گیرد تلاشی برای فراگیری دانش نکند، اما از دیگران توقع این کار را داشته باشد. بسیاری از دانش آموزان و نوجوانان، در خانواده‌ای زندگی می‌کنند که اکثر اعضای آن، زمان بیکاری خود را با دیدن تلویزیون و وقت گذراندن در شبکه‌های مجازی می‌کنند. راستش را بخواهید، وقتی خودمان توصیه‌هایمان را در زندگی پیاده نکنیم، هیچکس دیگری نیز به توصیه‌ی ما اعتماد نخواهد کرد.
4) درس نخواندن دانش آموزان به دلیل حواس پرتی در فضای بی‌ثبات
یکی از زمینه‌های لازم برای این که دانش آموزان به اهمیت درس خواندن پی ببرند و برای آن برنامه‌ریزی کنند، وجود فضایی است که به آن‌ها فرصت فکر کردن بدهد. در خانه‌ای که مدام مهمان رفت‌وآمد می‌کند، والدین مشاجره می‌کنند، خواهر و برادرها سروصدا به راه می‌اندازند، صدای تلویزیون می‌آید، وسایل سرگرم کننده مانند تلویزیون، گوشی موبایل، تبلت، پلی استیشن و... دائما در دسترس هستند، حواس فرزند نوجوان شما به کلی از اهمیت درس پرت می‌شود. بسیاری از والدین، درحالی از علت های درس نخواندن نوجوانان شاکی هستند که دقت نمی‌کنند چقدر احتمال درس خواندن در فضای خانه‌شان، کم است.
ممکن است شما به دنبال راه حلی برای حل مشکل درس نخواندن دانش آموز خود، اتاق ساکتی برای او فراهم کنید تا بتواند به دور از هیاهو مطالعه کند، اما باید این نکته را در نظر بگیرید که بخشی از توجه و حافظه‌ی انسان، همواره با اتفاقات اطرافش اشغال می‌شود و این پدیده به‌صورت ناخودآگاه رخ می‌دهد. یعنی ممکن است فرزند شما در حال مطالعه‌ی کتاب باشد، اما توجه و حافظه‌اش، آنقدری آزاد نباشند و در نتیجه، پس از چند ساعت درس خواندن، بازدهی بسیار کمی داشته باشد.
5) وجود مشکلات جسمانی و اختلالات روانشناختی یا اختلالات یادگیری
هرچند در طول تاریخ، افراد بسیاری وجود داشته اند که با وجود اختلالات روانشناختی یا بیماری‌های جسمی، همچنان توانسته‌اند به اوج موفقیت برسند، اما اکثرا، از طریق آگاهی و کنترل بیماری خود بوده است که پیشرفت کرده‌اند. نقش اختلالات یادگیری، آنچنان در زندگی تحصیلی و چه بسا کل زندگی انسان‌ها مهم است که کشف نشدن و درمان نشدن آن‌ها، می‌تواند یک فرد را در تمام عمر دچار شکست‌های پی‌درپی کند. ممکن است کلمه‌ی «اختلال» برای والدین بسیار ترسناک به‌نظر برسد یا بگویند ما نمی‌دانیم چگونه اختلالات یادگیری را در دانش آموزان تشخیص بدهیم.
اگر فرزند شما در مدرسه‌ای تحصیل می‌کند که تحت نظر روانشناس حاذق نیست، بهتر است در صورتی که احساس نیاز کردید، او را نزد یک متخصص ببرید. مشکلاتی مانند اختلالات خواندن و نوشتن، گاهی آنقدر جزئی هستند که ممکن است مدت‌ها به‌خودیِ خود متوجهشان نشوید. اختلال بیش فعالی-کم توجهی نیز، به اشتباه در نزد مردم با شیطنت شناخته شده و درک درستی از علائم آن و تأثیرش در وضعیت تحصیلی وجود ندارد. همچنین، تغذیه‌ی نامناسب یا کم خونی نیز می‌توانند موجب ضعف حافظه و عدم تمرکز دانش آموز شوند یا او را کسل و خواب آلوده کنند.
موانعی که سر راه درس خواندن قرار می‌گیرند، بسیار گوناگون‌تر از آن هستند که بتوانیم تمامی آن‌ها را در یک مطلب بگنجانیم. در این مطلب، به مطرح کردن 5 دلیل مهم درس نخواندن دانش آموزان اشاره کردیم.
"این مطلب تبلیغاتی است"
