احیای قنوات و آبخیزداری، راهکارهایی مناسب برای مقابله با کم آبی در خراسان جنوبی
گذشت حدود ۲۲ سال از خشکسالی در خراسان جنوبی پیامدهای منفی بسیاری برای مردم این سرزمین کویری به همراه داشته که کمبود آب، نشست دشت‌ها، مهاجرت روستائیان به شهرها و غیره تنها بخشی از اثرات منفی متعدد خسکسالی سال‌های گذشته است.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از بیرجند، 22 سال خشکسالی در خراسان جنوبی سبب شد تا دستگاه‌های اجرایی در دولت سیزدهم به کمک و یاری مردم این دیار و با بهرهگیری از روش‌های مختلف برای مقابله با خشکسالی و کاهش اثرات آن بهره‌گیرند که احیای قنوات و انجام آبخیزداری از جمله راهکارهای مورد نظر در این زمینه است.
استاندار خراسان جنوبی و مسئولان سازمان جهاد کشاورزی استان با پیگیری‌های انجام شده اعتبارات لازم در این زمینه را تأمین کردند.
بازسازی و مرمت 360 رشته قنات
مدیر منابع آبی سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی در این زمینه به خبرنگار تسنیم گفت: مهمترین مصوبات سفر اول رئیس جمهور در بخش کشاورزی مربوط به مرمت و احیای قنوات است که برای این منظور 270 میلیارد تومان اعتبار در نظر گرفته شده است.
محمدی ادامه داد: از این مبلغ 120 میلیارد تومان توسط سازمان برنامه و بودجه کشور، 110 میلیارد تومان از محل منابع داخلی وزارت جهاد کشاورزی، 20 میلیارد تومان توسط وزارت نفت و 20 میلیارد تومان توسط استان در سال‌های 1401 تا 1403 تخصیص خواهد یافت.
وی افزود: در سال 1400 مبلغ 37 میلیارد و پانصد میلیون تومان از اعتبارات ملی و 20 میلیارد از اعتبارات نفت و 11 میلیارد از محل خشکسالی تخصیص پیدا کرده که با لحاظ اعتبارات بنیاد علوی، بنیاد برکت، بسیج سازندگی، کمیته امداد امام خمینی(ره)، منجر به بازسازی و مرمت 360 رشته به طول 69 کیلومتر شده است.
به گفته محمدی از ابتدای سال 1401 نیز تاکنون 61 میلیارد و پانصد میلیون تومان برای طرح احیا، مرمت و بازسازی قنوات استان مصوب شده که منجر به انعقاد قرارداد عاملیت با صندوق‌های حمایت از توسعه بخش کشاورزی در سطح استان شده است.
مدیر منابع آبی سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی افزود: تاکنون مبلغ 32 میلیارد و 560 میلیون تومان تخصیص پیدا کرده که منجر به مرمت و بازسازی 89 رشته از قنوات استان شده است.
وی بیان کرد: این طرح‌ها اکنون دارای پیشرفت فیزیکی 57 درصد و در حال انجام است.
تشکیل انجمن کارفرمایی مقنیان
مدیر منابع آبی سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی گفت: انجمن صنفی کارفرمایی مقنیان استان به تازگی در محل مدیریت جهادکشاورزی بیرجند مستقر شده است.
محمدی افزود: این انجمن با هدف ساماندهی صنوف فعال در بخش کشاورزی با اخذ مجوز از سوی اداره کل تعاون، رفاه و کار و امور اجتماعی در مهر ماه 1401 تشکیل شده است.
وی متذکر شد: پوشش بیمه‌ای و افزایش ضریب ایمنی در هنگام کار در قنات و ارائه خدمات آموزشی، ارتقای سطح فن‌آوری، بهرهگیری از خدمات متقاضیان در شرایط اضطراری و ایجاد بانک اطلاعات از وضعیت قنات‌های استان از جمله اهداف تشکیل این انجمن صنفی است.
مدیر منابع آبی سازمان جهاد سازندگی خراسان جنوبی گفت: بسیاری از مشکلات این قشر زحمتکش با تشکیل انجمن قابل پیگیری است.
محمدی بیان کرد: با توجه به دستور رئیس جمهور برای تشکیل ستاد احیای قنوات در سفر به استان خراسان جنوبی، ستاد احیا، بازسازی و مدیریت قنوات استان در 28 شهریور سال 1400 و بلافاصله بعد از سفر رئیسی به ریاست استاندار و دبیری سازمان جهاد کشاورزی تشکیل شد که سبب رونق قنوات خراسان جنوبی شده است.
وی عنوان کرد: ذیل این ستاد سه کارگروه از جمله "آموزش، فرهنگ‌سازی و مشارکت" با مدیریت مدیرکل دفتر امور روستایی و شوراهای استانداری خراسان جنوبی، کارگروه "بررسی حوادث و بررسی بلاهای طبیعی" با مدیریت مدیرکل مدیریت بحران استانداری و کارگروه "مدیریت قنوات" با مدیریت مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان جنوبی مصوب شد و دبیران این کارگروه‌ها شیوه‌نامه اجرای برنامه خود در حوزه قنوات را تنظیم و به دبیرخانه ارائه کردند.
مدیر منابع آبی سازمان جهاد سازندگی خراسان جنوبی عنوان کرد: تاکنون در استان شش جلسه ستاد احیا، بازسازی و مدیریت قنوات استان برگزار شده و به‌طور میانگین مرمت قنوات حداقل 20 تا 30 درصد در افزایش دبی آب تأثیر داشته و در بعضی از قنوات استان مرمت و باسازی باعث افزایش چند برابری آب قنات شده است.
آبخیزداری، فرصتی بی نظیر
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان جنوبی نیز در این زمینه به تسنیم گفت: غالباً در مناطق خشک و نیمه خشک منبع اصلی تامین آب مورد نیاز در بخش‌های مختلف، منابع آب‌های زیر زمینی است که با توجه به محدودیت آن و از طرف دیگر بهره‌برداری از آن، این منابع به شدت رو به کاهش است.
نصرآبادی افزود: از طرف دیگر وقوع سیلاب در رودخانه‌ها و خسارات ناشی از آنها همواره از جمله دغدغه‌های ساکنین مناطق سیل‌خیز کشور بوده است.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان جنوبی گفت: از مهمترین روش‌ها در افزایش پتانسیل منابع آبی و کاهش تبعات ناشی از کم آبی و خشکسالی و سیل، اقدامات آبخیزداری است که نتیجه آن افزایش تولیدات کشاورزی، دامداری، اشتغال، تثبیت معیشت و رونق و آبادانی روستاها و کاهش فرسایش و رسوب در حوزه‌ها همراه با احیای مراتع است.
نصرآبادی تصریح کرد: به همین دلیل است که امروز یکی از مهمترین اقدامات برای کاهش اثرات خشکسالی و سیل، انجام عملیات آبخیزداری است.
وی افزود: از کل مساحت استان که بیش از 15 میلیون هکتار است حدود 7.5 میلیون هکتار یعنی 50 درصد مستعد اجرای عملیات آبخیزداری است. از این میزان برای 2.6 میلیون هکتار یعنی 35 درصد کار مطالعاتی و تهیه طرح اجرایی توسط مشاورین بخش خصوصی و با نظارت مستقیم اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان انجام شده که 34 درصد آن اجرا شده است.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان جنوبی اظهار داشت: از سال 1384 تا سال 1401 (17 سال)، از محل اعتبارات ملی و استانی، بالغ بر 2300 سازه آبخیزداری در 11 شهرستان استان اجرا شده است.
وی گفت: از سال 1384 تا سال 1401 (17 سال)، ازمحل اعتبارات ملی و استانی، بالغ بر 2300 سازه آبخیزداری در 11 شهرستان استان اجرایی شده است.
نصرآبادی تصریح کرد: این سازه‌ها موجب مهار بالغ 84 میلیون و 500 هزار متر مکعب رواناب در سطحی بالغ بر900 هزار هکتار می‌شود. که از این مقدار رواناب مهار شده حدود 50 درصد آن به سفره آب‌های زیرزمینی نفوذ یافته و سبب تغذیه سفره‌های آب زیر زمینی شده است.
مدیرکل منابع طبعی و آبخیزداری خراسان جنوبی بیان کرد: این موضوع سبب افزایش دبی قنوات در پایین دست سازه‌های آبخیزداری شده که به دنبال آن سطح زیرکشت محصولات کشاورزی نیز افزایش یافته است.
وی با اشاره به تخصیص 160 میلیارد تومان اعتبار برای حوزه آبخیزداری در دولت سیزدهم گفت: از این اعتبار تاکنون 96 میلیارد تومان تخصیص یافته که 46 حوزه را تحت پوشش قرار داده و 26 سازه جدید احداث شده است.
نصرآبادی اعلام کرد: 18 پروژه با اعتبار 22 میلیارد تومان در هفته دولت سال گذشته افتتاح شد که 11 هزار و 200 نفر در 50 آبادی از مزایای آن بهره‌مند می‌شوند.
به گفته وی این پروژه‌ها در حوزه آبخیزداری 130 رشته قنات را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
انتهای پیام/251/
