‌‌«چهل‌منبر» اندوه در لرستان/ از آوای «چمرونه» تا خاکی‌ترین آیین عزاداری محرم + تصاویر

به گزارش خبرگزاری تسنیم از خرم‌آباد، از زمانی که بیرق‌های سیاه را بر خانه‌ها و دیوارها می‌آویختند عزاداری هم برپا می‌شد. عده‌ای نذر داشتند و عده‌ای دیگر هم حاجت.

دل‌شان قرص است به پیراهن سیاه پوشیدن و سینه‌زدن‌های در تب‌وتاب. خودشان را می‌‌رسانند به روضه و چای‌اش که اگر سر نکشی انگار نظرکرده محرم نشده‌ای.

هر کسی می‌خواهد عزای حسین(ع) را به تبرک بردارد. دل که خون باشد، محرم رستاخیز آه‌ها است. محشری برای طبل‌ها و سنج‌ها و هیئات. دسته‌های عزداری با میان‌داری پیرغلام‌ها به خلوت انس می‌رود.

لرستان از دیرباز با محرم سیاه پوشیده‌است و با آیین‌های این ماه به ارادت می‌رود، به دل‌دادن‌های بی‌بروبرگرد به حضرت عباس(ع)، به طفل شش‌ماهه کربلا، به خار مغیلان کربلا.

بیقرار به‌دور قرار حسین

فقط کافی است که محرم شود و نام ابوالفضل(ع) را در تکایا صدا بزنند، آن‌وقت قامت اشک‌هاست که بریده می‌شود و به قیامت می‌رود. در انحنای غم می‌لولد و بعد نذرها را به‌نیت باب‌الحوائج می‌چرخانند.

از همان روز اول محرم دسته‌های عزاداری با خود قرار گذاشته‌اند که پیر و جوان و آشنا و غریب نشناسند و هر کسی به این دم‌ودستگاه آمد را روی چشم بگذارند. گریه‌کن حسین(ع) را مگر می‌شود نادیده گرفت؟

اینجا دل‌ها سال‌هاست که به‌نیت محرم سیاه می‌پوشند و به میان‌داری برای 72 تن به‌میدان سوگ می‌روند. هفت روز اول محرم که بگذرد، روز تراش عباس می‌شود.

می‌گویند اهل‌بیت امام‌حسین(ع) در روز هفتم محرم است که دل به فرات می‌دهند. غسل شهادت می‌کنند و از آن روز دیگر آب به لب آنان نمی‌رسد. بعد آب که مَهر زهرا(س) است هی خودش را به تقلا می‌زند تا به گلوی 72 تن برسد، اما نمی‌گذارند.

چهل‌منبر اندوه

آب شرم می‌شود و از آن روز به‌یاد حسین(ع) به‌هنگام تشنگی‌ها آب را روسفید می‌کند. مردان لرستان نیز در هفتم محرم سروصورت خود را به‌نیت آخرین آب فرات می‌تراشند و غسل می‌کنند.

بعد که تاسوعا می‌آید زنان رسم عزا را به‌جا می‌آورند. در چهل‌منبر رخ در نقاب می‌پوشانند و هر کدام با شمعی در دست پیاده می‌روند به‌سمت میعادگاه‌های نذرها و نیازها.

پای پیاده و برهنه یادگار اسارت حضرت زینب(س) است در شام و غربت‌های بدون برادر. دختران و زنان خرم‌آبادی پای هر روضه‌ای که می‌رسند توقف می‌کنند و شمع را روشن.

دختران در پیاده‌رفتن‌ها سکوت می‌کنند. لب‌های‌شان به استغاثه است، به اندوه دیرینه نینوا. بعد در کوچه‌پس‌کوچه‌های قدیمی شهر آن‌ها که به مراد رسیده‌اند، نذرهای خود را ادا می‌کنند.

خاکی‌ترین ارادت

عزارداری‌ها به عاشورا می‌رسد، اوج اندوهی که صدها سال است مردم لرستان را  گِل‌مالی می‌کند. صبح که می‌شود حوضچه‌هایی را به‌شکل دایره و روی زمین نقش می‌بندند.

بعد خاک الک‌شده را داخل حوضچه‌ها با گلاب و آب گِل می‌کنند. هر کوی و برزنی یک حوضچه. عزادارانی که هر کدام تکه‌هایی از گل را بر پیراهن می‌‌سایند و رخت عزا را گل‌اندود می‌کنند.

خاکی‌ترین عزاداری برای حسین(ع) لرستان با ساز چَمرونه در سوگ می‌شود و دسته‌جات عزادارای پشت‌سرهم به خیابان می‌آیند. نوحه‌خوان‌ها «هِرو هِرو» می‌گویند و عزاداران بر سینه می‌زنند و زنجیرزن‌ها بر شانه‌های افتاده از اندوه.

شور ارادت که بالا می‌گیرد هر کسی زیر لب عباس(ع) را، حسین(ع) را، رقیه(س) و 72 تن را قسم می‌دهد که زندگی‌شان از اهل‌بیت جدا نشود و بخت‌شان ناکام از سوگ‌های مراددهنده.

دلداده به دخیل کربلا

عزاداری‌ها تا ظهر عاشورا ادامه دارد و بعد که به نماز ظهر می‌رسد عزاداران با همان پیراهن عزا به مصلاها می‌روند و زیر آسمان خدا. نماز آخرین یادگار حسین(ع) در وادی کربلاست.

اندوه‌های درهم تنیده در نماز ظهر عاشورا به‌هم می‌رسند و بانگ «الله‌اکبر» عزاداری‌شان را به تکبیر می‌برد. در «طوق‌اِشکس» هم علم‌های چوبی به‌نشانه کربلای بی‌72 تن برافراشته می‌شود و بار دیگر عزای حسین(ع) را به‌یادگار می‌برند.

پارچه‌های سبز به‌دور علم‌ها حاجتمند می‌شود و به‌‌دور دلداگی سیدالشهدا دخیل می‌بندد. دل‌ها در اینجا سرسپرده به سوگ خاکی‌ترین آیین و رستاخیز عاشوراست.

انتهای پیام/ 644/.